DRUKKERIJ DE DAGERAAD
Drukkerij De Dageraad drukte in de jaren 60 gewoon graag waar anderen hun handen niet aan wilden branden. En dan technisch perfect. Een tentoonstelling en een publicatie over een bijzonder bedrijf.
Kees van Dam, een jongeman die als dienstweigeraar voor zijn pacifistische principe een gevangenisstraf uitzat, die later in Frankrijk werkte als behangselschilder, begon in 1966 drukkerij Delta in Den Haag. Na een faillissement ging hij vanaf 1979 door onder de naam De Dageraad
Hij was (en is) een anarchist, die sympathie had voor de “seksuele revolutie.” Het pornografische tijdschrift Chick was een belangrijke opdrachtgever. Een bezoeker van de drukkerij herinnert zich dat drukker en lithograaf zich met een vergrootglas over afbeeldingen van harde porno bogen, niet om de anatomische détails maar om te controleren wat net van de pers was gerold. Het blootblad vormde lange tijd de kurk waar de drukkerij financieel op dreef, samen met verschillende publicaties van de NVSH.
Zo ontstond de ruimte om ook voor niet-betalende idealisten te kunnen werken, zoals het dienstweigeraars-tijdschrift Amok of de Provo-periodiek God, Nederland en Oranje met in het eerste nummer een geruchtmakende spotprent van Koningin Juliana achter een raam aan De Wallen.
Aan het andere einde van het sociale spectrum kreeg hij opdrachten van de toenmalige avant-garde galerie art & project. Sommige van de oorspronkelijk als uitnodiging verzonden bulletins, zoals het hieronder afgebeelde van Gilbert & George worden nu voor forse bedragen verhandeld.
De Dageraad kon technisch veel aan en keek niet neer op kleine oplagen. Daarbij zijn Kees en Marja van Dam geïnteresseerd in beeldende kunst. Daardoor ontstond een samenwerking met veel kunstenaars en met heel goede grafisch ontwerpers.
Toen de computer onmisbaar werd in de grafische industrie was de lol er af voor Kees van Dam.
De Haagse kunstinstelling Heden wijdt een tentoonstelling aan drukkerij De Dageraad, tot en met 18 juli 2009 en gaf een publicatie uit met afbeeldingen van het vaak inmiddels historische drukwerk en terugblikken van verschillende ontwerpers op hun samenwerking met de meester-lithograaf.
Over de tentoonstelling in Heden
Publicatie
Een Haags drukkersleven, van Delta naar De Dageraad
Teksten: Gerrit Jan de Rook en Michiel Morel
Ontwerp: Fayherbe/ de Vringer
Heden, Den Haag 2009
€15,- exclusief € 2,50 verzendkosten
Bestel dit boek