Geschiedenis.nl

De Negerhut van Oom Tom van Harriet Beecher Stowe is geen literatuur zei de op Curaçao geboren schrijver Frank Martinus Arion, want het ontkent volgens hem de vrijheidsstrijd van zwarte mensen. Het is een politiek boek, dat was bedoeld als instrument in de strijd tegen de slavernij. Het moest aantonen dat een heidense neger een beter christen kan zijn dan een blanke, zegt de literator. Er is geen sprake van innerlijke motivatie en als literatuur is het daarom niet geslaagd, het had alleen een functie als politiek boek, vindt hij.

 

Het nieuwe boek van Frank Martinus Arion zelf heet De Deserteurs en gaat over Amerikaanse vrijheidsstrijd en revolutie. Hij wil daarin laten zien dat de Amerikanen geen democratische wereld willen, maar een wereld waarin zij het voor het zeggen hebben. Dat blijkt al uit hun vrijheidsoorlog, die volgens de Britse historicus Schama in zijn Rough Crossings wel eens verdedigingsreflex kon geweest zijn uit schrik voor de zwarte emancipatie, door de zwarten zelf bevochten in Jamaica, Suriname etc.

Arion brengt enkele studenten uit Princeton, met een blanke familiale connectie maar een wereldwijde en –wijze achtergrond samen en laat hen filosoferen. De Chinese student bijvoorbeeld laat merken hoe eurocentrisch de zogenaamde Verlichting is en hoe universeel humanisme! De brave Quaker Amerikaan die het zich allemaal laat welgevallen, besluit eruit dat de Amerikanen misschien wel van Engeland afwillen om zich alleen op de wereld te voelen.

Hoewel prachtig geportretteerd in het 18de eeuw Pennsylvania, klinken de discussies enorm actueel en is de roman een krachtige heling voor wie lijdt aan te veel eurocentrisme. De Amerikanen komen er bepaald niet fraai uit, op de Quakers na dan. By the way: de roman herinnert eraan dat de Amerikaanse revolutie slechts slaagde dankzij de Hollanders op Sint-Eustatius, die admiraal Rodney bezig hielden, terwijl de Franse vloot hielp om op het continent een beslissing te forceren.

Frank Martinus Arion, De deserteurs, De Bezige Bij, 2006, € 17,90