Geschiedenis.nl

Is Israël een koloniale stichting, naar het voorbeeld van Amerika en Zuid-Afrika? Antizionisten citeren steeds dezelfde passage uit Herzls dagboeken om dit te bewijzen. Penslar, hoogleraar Joodse geschiedenis in Toronto, stelt zich de vraag zo publieke toespraken per definitie een mindere waarde hebben als bron dan private ontboezemingen. Hij brengt een uiterst genuanceerd antwoord op de vraag, om daarna ook andere moeilijke vergelijkingen aan te gaan. Is Israël een Joodse staat? In welke mate verschilt de Israëlische van de Joodse geschiedenis? Interessant daarbij zijn de vele vergelijkingen van de opvattingen van voor 1948 met die van daarna. Hoewel de zionisten meestal multicultureel gezind waren, zijn zij allerminst antikoloniaal geweest. En zoals de populariteit van het antisemitisme die ideologie niet rechtvaardigt, zo ook moet Israël rekenschap afleggen van zijn koloniale zionistische ideologie, al was zij dan exponent van een algemeen historisch tijdsgewricht, meent Penslar. En daarmee zijn we gekomen tot Israël en de in 2006 weer volop uitgebarsten oorlog van het Midden-Oosten. Zoals twintig jaar daarvoor de Irakezen de bevolking van Teheran verjoegen, sloegen nu ook de stedelijke Israëli's op de vlucht. Het is het resultaat van de verspreiding van de rakettechnologie en de terreurbombardementen.

Het zijn de Duitsers die ermee begonnen: terreurbombardementen om de burgerbevolking te demoraliseren. Ze hebben er de prijs voor betaald. Dat Duitse geleerden hun rakettechnologie exporteerden naar het Egypte van kolonel Nasser is ook geweten. Veel minder bekend is dat ook het leger van koning Faroek dat voordien al in 1948 met Israël in de clinch ging, door Duitse officieren is opgeleid. Het betrof vooral ex-krijgsgevangenen van de Fransen (die ook de bekende Palestijn en pro-nazi Hadj Amin al Hoesseini naar Egypte lieten ontsnappen). De Duitse regering poogde haar geleerden met gulle lonen terug te kopen, de Mossad vermoordde sommigen.

De pogingen om een eigen Egyptisch rakettensysteem te lanceren faalden voor 1967. Daarna leverden de Sovjets en Noord-Korea de Egyptenaren de voorlopers van de Scuds waarmee zij in 1973 wél -in tegenstelling tot 1967- Israël konden bestoken. De bilaterale Amerikaanse diplomatie is misschien nog de beste methode om proliferatie tegen te gaan, concludeert Sirrs (het is maar één van de tien lessen die hij trekt uit zijn verhaal). Bush moet nu noodgedwongen aanknopen bij de sunshine policy met Noord-Korea van Clinton...

Owen SIRRS, Nasser and the Missile Age in the Middle East, London: Routledge, 2006, 264 p.

Derek PENSLAR, Israel in History, London: Routledge, 2006, 276 p.