HET BRITSE OVERWICHT OP ZEE BEGON MET NELSON…

Geplaatst op 28 november 2006 door Jeannick Vangansbeke

De eerste overwinning van Nelson op de Franse vloot, voor de kust van Egypte in 1798, verhinderde een gewapend conflict tussen de twee pasgeboren republieken die de wereld rijker was geworden: Frankrijk en Amerika. Toch was er een hevige niet-openlijke confrontatie tussen beide landen. Die “Quasi Oorlog” werd beëindigd met de verkoop van Louisiana in 1803, waarmee Napoleon een invasie van Engeland hoopte te bekostigen. In oktober 1805 vernietigde lord Horation Nelson de gezamenlijke vloot van Spanje en Frankrijk bij Kaap Trafalgar voor de Spaanse kust. Napoleon kon een invasie van Engeland vergeten … maar was niet verbaasd: al sinds het uitbreken van oorlog in 1792, vernietigden de Britten alle Spaanse, Franse, Deense, Nederlandse en Russische schepen die in het bereik van hun kanonnen kwamen. Terwijl Britse schepen havens vonden op elk continent in de wereld, konden die van andere landen nauwelijks hun havens uit zonder het risico opgespoord en tot zinken gebracht te worden.

Eén land durfde wel de oppermachtige Navy te tarten: de Verenigde Staten. Terwijl Fransen en Britten oorlog voerden, groeide de Amerikaanse handelsvloot als kool. Maar er waren geen oorlogsschepen omdat het Congres er geen geld aan wilde spenderen. Toch leed hun handel onder de Britse overheersing van de zeeën. Zo tekende de V.S. heftig protest aan tegen de gedwongen rekrutering van liefst 1500 Amerikanen voor de Royal Navy. Die rekruteringsmethodes werden meer dan berucht. Het leidde samen met andere punten van wrevel tot een lange Amerikaans-Britse oorlog waarin de Royal Navy een grote rol speelde door voldoende Britten aan land te zetten in de Chesapeake Bay om het de Amerikanen knap lastig te maken, ondanks hun pas verworven verstandhouding met Bonaparte. Washington werd platgebrand, maar Amerika bleef overeind.

Ian Toll beschreef de opkomst van het Britse wereldrijk en de driehoeksverhouding Amerika-Engeland-Frankrijk door de ogen van een zeeman-historicus. De auteur baseerde zich vooral op uitgegeven bronnen van de Royal Navy en de US Navy, zoals de Naval documents relating to the Quasi War between the USA and France. Maar de personages zoals de stokoude Washington, Jefferson, Lord Nelson en Napoleon worden geschetst alsof Toll er een persoonlijke herinnering aan heeft!

Ian Toll, Six Frigates: how Piracy, War and Supremacy at Sea gave birth to the World’s Most Powerful Navy, London: Penguin-Michael Joseph, 2006, 560 p. € 42, 80

Bericht geplaatst in: boekrecensie