| 450 |
|
Wet van de Twaalf Tafelen, dit is een vastlegging van het gewoonterecht |
| 498 |
|
Oorlog met de Latijnen tot 493 |
| 497 |
|
Sophocles tot 406 |
| 490 |
|
Mislukte strafexpeditie tegen de Griekse steden. Nederlaag bij Marathon van de Perzen |
| 486 |
|
Xerxes I onderdrukt Babylonische en Egyptische opstanden tot 465 |
| 484 |
|
Herodotus van Halicarnassus tot 425 |
| 481 |
|
Slag bij Thermopylae |
| 480 |
|
Euripides (-406) |
| 480 |
|
Mislukte veldtocht tegen Grieken door Perzen |
| 480 |
|
Slag bij Salamis |
| 479 |
|
Slag bij Plataeae |
| 477 |
|
Oprichting van de 1e Attische zeebond |
| 474 |
|
Zeeslag van Cumae, verval van de Etruskische macht |
| 470 |
|
Ostracisme van Themistocles |
| 469 |
|
Socrates (-399) |
| 465 |
|
Dubbele overwinning van Cimon op de Perzen |
| 460 |
|
Bouw van de stadsmuren van Athene (-457_ |
| 460 |
|
Thucydides (-396) |
| 457 |
|
Hegemonie van Athene over Midden-Griekenland |
| 450 |
|
De Romeinen verslaan de Sabijnen en nemen hierdoor de voornaamste positie in het gebied van Latium in Verdere democratisering van Athene onder Pericles |
| 448 |
|
Stichting van het Attische Zeerijk |
| 446 |
|
Eupolis (-411) |
| 445 |
|
Aristophanes (-385) |
| 445 |
|
Dertigjarige vrede tussen Athene en Sparta |
| 443 |
|
Tijdperk van Perikles tot 429 |
| 431 |
|
Begin van de Peloponesische oorlog tussen Athene en Sparta (431-404) |
| 431 |
|
Peloponnesische oorlog tot 404 |
| 430 |
|
Xenophon (-354) |
| 427 |
|
Plato, grondlegger van de academie van Athene (387) (-347) |
| 411 |
|
Invoering van de oligarchie in Athene |
| 406 |
|
Oorlog tegen Veji, Romeinse uitbreiding naar het noorden (-396) |
| 404 |
|
Beleg en overgave van Athene leiden tot de hegemonie van Sparta |
| 400 |
|
Acropolis komt gereed in Athene. De Romeinen verslaan de Etrusken in Veii (396). Rome wordt in 390 belegerd door de Galliërs |
| 400 |
|
De Romeinen verslaan de Etrusken in Veii (396). Rome wordt in 390 belegerd door de Galliërs |
| 399 |
|
Socrates wordt veroordeeld tot de gifbeker |
| 399 |
|
Oorlog van Sparta tegen Perzië tot 394 |
| 396 |
|
Romeinen veroveren Veji, Kelten van de Povlakte binnen |
| 395 |
|
Corinthische oorlog van Argos, Athene, Corinthe en Thebe gesteund door Perzië tegen Sparta tot 387 |
| 387 |
|
Antalkidesvrede (koningsvrede) tussen Athene en Sparta |
| 387 |
|
Romeinen worden verslagen door de Kelten, belegering van Rome (Galliër-catastrofe) |
| 384 |
|
Aristoteles van Stageira (-384) |
| 380 |
|
Wederopbouw van Rome met stadsmuren |
| 377 |
|
Stichting van de Tweede Attische Zeebond |
| 371 |
|
Slag bij Leuctra. Nederlaag van Sparta tegen Thebe door de invoering van de schuine slagorde |
| 369 |
|
Sparta en Athene strijden samen tegen Thebe |
| 362 |
|
In de slag bij Mantinea verslaat Thebe Athene en Sparta |
| 359 |
|
Phillippus II van Macedonië (-336) |
| 358 |
|
De Romeinen, Latini en Hernici sluiten een nieuw verdrag vanwege het gevaar van de Kelten |
| 356 |
|
Tweede Heilige oorlog tegen de Phociërs (-336) |
| 354 |
|
Bondgenootschap tussen Rome en de Samnieten tegen de Galliërs |
| 352 |
|
Philippus II van Macedonië verovert Griekenland |
| 352 |
|
Verovering van Thessalië |
| 348 |
|
Verdrag tussen Rome en Carthago. Carthago krijgt een handelsmonopolie in het westen van de Middellandse Zee |
| 343 |
|
Verovering van Thracië (-342) |
| 343 |
|
Eerste Samnitische oorlog (-341) |
| 343 |
|
Menander (-290) |
| 340 |
|
Oorlog met de Latijnen, ontbinding van de Latijnse Bond (-338) |
| 340 |
|
Stichting van de Helleense Bond tegen Phillippus |
| 338 |
|
In de slag bij Chaironeia behaalt Macedonië een overwinning op de Grieken |
| 337 |
|
Oprichting van de Corinthische Bond alle Griekse steden behalve Sparta vallen onder deze bond die beheerst wordt door Macedonië |
| 336 |
|
Alexander de Grote (-323) |
| 336 |
|
Alexander de Grote volgt zijn vader Philippus op nadat deze vermoord is |
| 336 |
|
Moord op Phillippus II |
| 335 |
|
Alexander verwoest Thebe |
| 334 |
|
Oorlog tegen de Perzen (-330) |
| 334 |
|
In de slag bij Granicus verslaat Alexander de Perzen. Ontwarring van de Gordiaanse knoop |
| 334 |
|
Slag bij Issus |
| 332 |
|
onderwerping van Syrië en Egypte (-331) |
| 332 |
|
Verovering van Egypte door Alexander de Grote |
| 332 |
|
Verovering van Palestina door Alexander de Grote |
| 331 |
|
Alexander de Grote verovert Babylonië |
| 331 |
|
Slag bij Gaugamela. Alexander wordt koning van Azië, vlucht van Darius |
| 330 |
|
Perzië wordt onderdeel van het rijk van Alexander de Grote |
| 330 |
|
Verwoesting van Persepolis |
| 329 |
|
Verovering van Oost-Iran |
| 329 |
|
Onderwerping van de Volsci |
| 328 |
|
Huwelijk van Alexander met Roxane |
| 327 |
|
Veldtocht in Indië tot 325 |
| 326 |
|
Tweede Samnitische oorlog tot 304. Dit is het einde van de Samnitische expansie |
| 323 |
|
Diadochenoorlogen tot 280, opvolgingsstrijd om de macht |
| 323 |
|
Alexander de Grote overlijdt in Alexandrië in Babylon hierna valt zijn rijk uit elkaar |
| 323 |
|
Alexander sterft in Babylon aan de koorts |
| 323 |
|
Overdracht van de koningsmacht aan de Macedonische Groten |
| 320 |
|
Aristarchus van Samos: het Heliocentrisch wereldbeeld, de aarde draait om de zon (-250) |
| 301 |
|
Ontstaan van vier rijken Thracië en Klein-Azië onder Lysimachus, Macedonië onder Cassansder, Egypte onder Ptolemeus, Perzië onder Seleucus |
| 300 |
|
Alexander de Grote breidt zijn koninkrijk uit tot aan India. Rome krijgt steeds groter gedeelte van Italië onder controle |
| 298 |
|
Derde Samnitische oorlog tot 290 |
| 285 |
|
Oorlog met de Kelten geef Rome de heerschappij over Midden-Italië tot 282 |
| 282 |
|
Oorlog tussen Rome en Tarentum tot 272 |
| 281 |
|
Einde van de Diadochenoorlogen met de slag bij Kouroupedion. Drie grote rijken vormen zich: Egypte onder het huis van de Ptolemaeën, Macedonië onder het huis van de Antigonieden, en Voor-Azië onder de Seleucieden |
| 280 |
|
Koninkrijk Pontus tot 47 |
| 279 |
|
Overwinning van Pyrrhus van Ausculum Pyrrhusoverwinning |
| 275 |
|
Pharos vuurtoren in Alexandrië gebouwd |
| 275 |
|
Nederlaag van Pyrhus bij Beneventum |
| 272 |
|
Overgave van Tarentum. Rome beheerst Zuid-Italië |
| 264 |
|
Eerste Punische oorlog tussen Rome en Carthago tot 241 |
| 264 |
|
Eerste Punische oorlog tussen Rome en Carthago. Rome verslaat Carthago (264-241) |
| 263 |
|
Rijk van Pergamum tot 133 |
| 260 |
|
Zeeslag van Mylae. Overwinning van Rome door onder andere de Enterbrug |
| 256 |
|
Romeinen landen in Afrika |
| 255 |
|
Slag bij Tunis. Romeinen verslagen door Carthago |
| 241 |
|
Overwinning van Rome bij de Aegatische eilanden. In de vrede staat Carthago Sicilië af |
| 238 |
|
Carthago staat Sardinië af aan Rome |
| 227 |
|
Carthago staat Corsica af aan Rome |
| 221 |
|
Bouw van de Chinese Muur |
| 218 |
|
Tweede Punische oorlog tot 201 |
| 218 |
|
Hannibal trekt de Pyreneeën en de Alpen over |
| 216 |
|
Slag bij Cannae is de zwaarste Romeinse nederlaag ooit |
| 212 |
|
Herovering van Sicilië door Rome |
| 212 |
|
Verovering van Tarentum door Hannibal |
| 207 |
|
Romeinen verdrijven Carthago uit Spanje |
| 202 |
|
Carthago wordt verslagen in de slag bij Zama door Scipio. Dit is het einde van de macht van Carthago |
| 200 |
|
Tweede Macedonische oorlog. Pergamum, Rhodos en Athene vragen Rometen hulp tegen Phillippus V van Macedonië tot 197 |
| 200 |
|
Keltenoorlog in Noordelijk-Italië tot 190 |
| 200 |
|
Vertaling van het Oude Testament in het Grieks |
| 197 |
|
Slag bij Cynoscephalae. Phillipus wordt verslagen en ziet af van de hegemonie over Griekenland |
| 192 |
|
Oorlog tegen Antiochus III die de Ptolameese gebieden in de Aegïsche Zee wil veroveren tot 188 |
| 188 |
|
Vrede van Apamea, Antiochus III wordt verslagen en Rome beheerst het oosten van de Middellandse Zee |
| 183 |
|
Zelfmoord van Hannibal |
| 171 |
|
Derde Macedonische oorlog. Macedonië streeft opnieuw naar hegemonie over Griekenland tot 168 |
| 168 |
|
Slag bij Pydna. Perseus van Macedonië wordt verslagen en Macedonië opgedeeld in vier stukken |
| 148 |
|
Macedonië wordt een Romeinse provincie |
| 146 |
|
Verovering en verwoesting van Carthago |
| 140 |
|
Derde Punische oorlog. Aanleiding was dat Carthago een oorlog voerde zonder toestemming van Rome tot 146 |
| 136 |
|
Eerste Slavenoorlog. Slaven op Sicilië sluiten zich aaneen, maar worden verslagen tot 132 |
| 133 |
|
Attalus III van Pergamum vermaakt zijn rijk per testament aan Rome |
| 113 |
|
Oorlog tegen de Kimbren, Teutonen en Ambronen. De Romeinen worden verslagen in Karinthië. Door onder andere reorganisaties van het leger worden de Germanen verslagen tot 101 |
| 91 |
|
Bondgenotenoorlog tot 89. De bondgenoten krijgen het burgerrecht |
| 88 |
|
Eerste oorlog tegen Mithridates VI van Pontus die Romeins gebied in het oosten aangevallen heeft tot 84 |
| 88 |
|
Vesper van Ephesus: moord op 80.000 Romeinen in Klein-Azië |
| 84 |
|
Vrede van Dardanus |
| 83 |
|
Tweede Oorlog tegen Mithridates VI van Pontus die de vrede van Dardanus niet nagekomen is. Hij wordt verslagen door Sulla tot 81 |
| 82 |
|
Dictatuur van Sulla tot 79 |
| 77 |
|
Laatste Marianen worden in Spanje verslagen tot 77 |
| 74 |
|
Derde oorlog tegen Mithridates VI van Pontus tot 64 |
| 73 |
|
Slavenopstand van Spartacus tot 71 |
| 67 |
|
Pompeius maakt een einde aan de oorlog tegen de zeerovers |
| 66 |
|
Overwinning op Mithridates VI van Pontus bij de Eufraat |
| 64 |
|
Bestuursreorganisatie in de oostelijke gebieden door Pompejus |
| 63 |
|
De Romeinen onder Pompejus veroveren Palestina |
| 60 |
|
Eerste triumviraat van Caesar, Crassus en Pompejus |
| 58 |
|
Verovering van Gallië door Caesar tot 51 |
| 57 |
|
Caesar boekt overwinningen in het gebied van de Belgae. |
| 55 |
|
Eerste overtocht naar Brittannië |
| 53 |
|
Dood van Crassus in de strijd tegen de Parthen |
| 49 |
|
Burgeroorlog tussen Caesar en Pompejus tot 46 |
| 49 |
|
Slag bij Pharsalus, nederlaag van Pompejus en zijn dood |
| 48 |
|
Opstand in Alexandrië, brand in de Grote Bibliotheek en koningin Cleopatra tot 47 |
| 46 |
|
In de slag bij Thapus verslaat Caesar de aanhangers van Pompejus |
| 45 |
|
Caesar wordt dictator perpetuus (levenslang dictator) en opperbevelhebber over het leger en Pontifex Maximus |
| 44 |
|
Op 15 maart wordt Caesar vermoord door de senatoren Cassius en Junius Brutus. De senaat neemt de leiding van de staat op zich |
| 43 |
|
Tweede Triumviraat van Antonius, Lepidus en Octavianus |
| 40 |
|
Verdeling van het rijk bij het vergelijk van Brundisium: Antonius krijgt het oosten, Lepidus Africa en Octavianus het westen |
| 39 |
|
Regering van Herodus de Grote tot het jaar 4 |
| 36 |
|
Huwelijk tussen Antonius en Cleopatra VII |
| 32 |
|
Ptolemeese oorlog tot 30 |
| 31 |
|
Slag bij Actium. De vloot van Antonius en Cleopatra wordt verslagen |
| 30 |
|
Verovering van Alexandrië. Antonius en Cleopatra plegen zelfmoord. Egypte wordt een Romeinse provincie |
| 27 |
|
Herstel van de Republiek, want Octavianus geeft de bevoegdheden terug aan het volk en Senaat (13-03). |
| 27 |
|
De Senaat geeft Octavianus de erenaam Augustus (de verhevene, 16-03) |
| 18 |
|
Invoering zedewetten: vrijgelatenen en senatoren mogen geen huwelijk |
| 15 |
|
Romeinen gaan richting de bovenloop van de Donau |
| 13 |
|
Onderwerping van de Pannoniërs |
| 12 |
|
Veldtocht in Germanië Bataven, Chanci en Friezen worden onderworpen |
| 12 |
|
Eerste vermelding van de Bataven |
| 12 |
|
Drusus komt in het gebied van de Batavieren. |
| 12 |
|
Augustus krijgt de titel Pontifex Maximus |
| 2 |
|
Augustus krijgt de titel Pater Patriae (vader des vaderlands) |