1800-1850

Geplaatst op 12 december 2006
Napoleon, Waterloo, Willem I, Koninkrijk der Nederlanden, Belgische Opstand, Slag bij Alamo, Luxemburg, spoorwegen, Revolutie in 1848 en meer...
1800 Washington wordt de hoofdstad van de V.S. Volta vindt de batterij uit. Ierland stemt in met een vereniging met Groot-Brittannië. Napoleon verslaat Oostenrijk. Malta komt in Engelse handen nadat het op de Fransen wordt veroverd.
1801 Paus VII gaat verdrag met Bonaparte aan. Thomas Jefferson wordt president van de V.S. Tsaar Paul I van Rusland wordt vermoord. Hij wordt opgevolgd door Alexander I. Caïro wordt door de Britten veroverd op de Fransen. Het concordaat dat Napoleon I sluit met de paus zorgt voor een oplossing voor het probleem van de eedweigerende priesters.
1802 Napoleon wordt president van de Italiaanse Republiek. Napoleon wordt tot consul voor het leven benoemd. Vedrag tussen Engeland en Frankrijk zorgt voor vrede (Vrede van Amiens). Grote gedeelten van Italië worden door Frankrijk geannexeerd. De Bataafse Republiek en Engeland sluiten het vredesverdrag van Amiens. De Republiek krijgt alle koloniën terug behalve Ceylon.
1803 Louisiana Purchase: V.S. koopt land van Frankrijk. Schiller actief in Duitsland. De V.S. kopen Louisiana van Frankrijk. Opnieuw oorlog tussen Engeland en Frankrijk. Opnieuw breekt er oorlog uit met Engeland. Opnieuw gaan alle koloniën verloren. Reizen van Napoleon I door België (1803-1804).
1804 Napoleon kroont zichzelf tot keizer van Frankrijk. Napoleontische Code Civil ingevoerd in Frankrijk en bezette gebieden. Haïti verklaart zich onafhankelijk van Frankrijk. Immanuel Kant, Duits filosoof, sterft. Jefferson herkozen tot Amerikaans president. Spanje verklaart Engeland de oorlog.
1805 Engeland, Oostenrijk en Rusland werken samen tegen Napoleon. Frankrijk verslaat Oostenrijk bij Ulm. Slag bij Trafalgar: Frankrijk verliest van Engeland. Admiraal Horatio Nelson sterft tijdens deze strijd. Mohammed Ali wordt de nieuwe koning van Egypte. Schiller sterft. Frankrijk wint de slag bij Austerlitz van de Russen.
1806 Kaap de Goede Hoop wordt van Nederland afgenomen door de Engelsen. Oprichting van de Rijnbond in Duitsland. Lodewijk, de broer van Napoleon, wordt koning van Nederland (Koninkrijk Holland). Het Heilige Roomse Rijk wordt door Napoleon afgeschaft. Slag bij Jena: Frankrijk verslaat de Pruisen. Willem V sterft in Oraniënstein. Intocht van Lodewijk Napoleon in Holland. Invoering van het decreet van Berlijn dat ervoor zorgt dat het Continentale Stelsel ook in Holland wordt ingevoerd.
1807 Russisch-Pruisische alliantie tegen Frankrijk. Engeland sluit zich hierbij aan. Frankrijk verslaat de Pruisen en Russen. Frankrijk en Rusland komen tot overeenstemming en verdelen Europa (Vrede van Tilsit). Onderzeeboot en torpedo worden uitgevonden. Napoleon boycot Engelse producten: Continentaal systeem. Willem I verliest zijn bezittingen in Duitsland vanwege de hulp die hij Pruisen gegeven heeft.
1808 Oprichting van het Koninklijk Instituut van Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten in Amsterdam. De Koninklijke bibliotheek in Den Haag en de Rijksmusea van schilderijen en natuurlijke historie. Deandels wordt gouverneur van Java.
1809 C.F. van Maanen voert een wetboek in dat gebaseerd is op de Code Napoléon. De Engelsen voeren een invasie uit op Walcheren tijdens de vijfde coalitieoorlog.
1810 Zeeland en het gebied ten zuiden van de Waal en Merwede worden toegevoegd aan Frankrijk. Lodewijk Napoleon wordt door Napoleon I afgezet aangezien de eerste zich niet aan de lijn van de keizer wilde houden. Door het decreet van Rambouillet wordt het koninkrijk Holland toegevoegd aan Frankrijk, Amsterdam wordt de derde hoofdstad. Invoering van de burgerlijke stand.
1811 De Prince of Wales fungeert als regent voor zijn krankzinnig geworden vader en koning George III van Engeland. Java wordt door Engelse troepen veroverd.
1812 Oorlog tussen Engeland en de V.S. Wellington verovert Madrid. Napoleon moet zich terug trekken uit Rusland door de barre winter. Jane Austen schrijft Pride and prejudice. Ongeveer 15.000 Nederlandse dienstplichtigen doen mee aan de Franse veldtocht tegen Rusland. Slechts 2-3% keert terug.
1813 Spanje steeds meer in handen van de Britten. Italië wendt zich af van Napoleon. De V.S. verslaat Engeland op zee. Slag bij Lepizig: Napoleon wordt verslagen door de Pruisen en Russen. Mexico verklaart zich onafhankelijk. In Nederland vestigen de Oranjes zich weer. De eerste stoomtrein rijdt in Engeland. Nadat Napoleon I verslagen is in de Volkerenslag bij Leipzig trekken Franse troepen zich terug uit Nederland. Van Hogendorp en Van der Duyn van Maasdam nemen het Algemeen Bestuur voorlopig op zich. Eind november landt de erfprins bij Scheveningen. Inhuldiging van de erfprins als soeverein vorst. Hij aanvaardt in de Nieuwe Kerk te Amsterdam de soevereiniteit onder waarborg van een vrije constitutie. In België heersen rellen tegen de conscriptie de belastingen de strenge censuur en het politiek toezicht.
1814 Een vergadering stemt in met een nieuwe grondwet die gemaakt is door een commissie onder G.K. van Hogendorp. De uitvoerende macht komt bij de vorst te liggen, de wetgevende macht komt te liggen bij een Kamer die gekozen wordt door de Staten der Provinciën, de koning krijgt hulp van ministers die alleen aan hem verantwoording schuldig zijn en de Provinciale Staten worden gekozen door de ridderschap, vertegenwoordigers van steden en het platteland. Engeland brandt het Witte Huis in Washington af. Napoleon is verbannen naar Elba. Geallieerden dringen Frankrijk terug tot haar pre revolutionaire grenzen. België wordt na de Volkerenslag bij Leipzig ontruimd. De Belgen willen onafhankelijkheid maar door grote onderlinge verdeeldheid kan men geen oplossing bereiken voor dit conflict. Op het Congres van Wenen wordt het groothertogdom Luxemburg verenigd in een personele unie met het Koninkrijk der Nederlanden.
1815 Napoleon keert terug naar Frankrijk en wordt opnieuw keizer. Na 100 dagen volgt de slag bij Waterloo die Napoleon verliest. Nu wordt Napoleon naar St Helena verbannen waar hij in 1821 sterft. Congres van Wenen: Europa wordt heringedeeld. Nederland wordt monarchie onder de Oranjes. Uitvinding van de sthetoscoop. Heilige alliantie tussen Rusland, Pruisen en Oostenrijk. Britse graanwetten belemmeren import. Na de 100 dagen van Napoleon wordt het koninkrijk nog weer uitgebreid met Bouillon Chimay, Mariënbourg en Phillipeville.
1817 Opening van de universiteiten van Gent Leuven en Luik. Mary Shelly publiceert Frankenstein.
1818 Florida ingelijfd bij de V.S.
1819 In het taalbesluit komt vast te liggen dat in de Vlaamse provincies vanaf 1823 alleen nog Nederlands gesproken mag worden. Simon Bolivar bevrijdt Colombia. George III van Engeland overlijdt.
1821 Napoleon overlijdt in ballingschap op St Helena. Griekenland wordt onafhankelijk. Uitvinding van de elektrische motor. Monroe doctrine in de V.S.: Europa mag zich niet bemoeien met Amerikaanse zaken
1822 Oprichting van het Amortisatiesyndicaat dat de koning gaat gebruiken om uitgaven te doen die hij niet aan het parlement wil voorleggen. Oprichting van de Algemene Nederlandse Maatschappij ter Begunstiging van de volksvlijt in België (Société Générale).
1824 Oprichting van de Nederlandse Handelsmaatschappij. De bedoeling van deze maatschappij was dat het Nederland zijn oude marktaandeel op de wereldhandel weer terug moest geven. Eerste stoom spoorlijn geopend in Engeland
1825 De overheid probeert greep te krijgen op de priesterscholen door een staatsschool op te richten voor priesters: het Collegium Philosophicum in Leuven.
1828 Katholieken en liberalen gaan samenwerken om de grieven die er van Belgische zijde bestaan te herstellen.
1829 Willem I matigt de perswet de taalbesluiten en onderwijsbesluiten.
1830 Relletjes in Brussel die zich gaan keren tegen het huis van minister van justitie Van Maanen. Ook in andere steden breken er rellen uit. In Den Haag besluit men om 3000 soldaten te zenden. Pogingen om Brussel te bezetten mislukken en op 4 oktober roept het Voorlopig Bewind de onafhankelijkheid uit. De grote mogendheden willen geen interventie plegen. Juli Revolutie in Parijs: koning Karel X moet aftreden ten gunste van Louis Philippe. Simon Bolivar overlijdt. België verklaart zich onafhankelijk van Nederland
1831 Aan het begin van het jaar worden de januariprotocollen uitgevaardigd die de scheiding moeten regelen. In februari wordt de Belgische grondwet afgekondigd die voorziet in een parlementaire democratie en ministers die verantwoordelijkheid schuldig zijn aan de Kamer. In juni wordt Leopold van Saksen-Coburg gekozen tot koning der Belgen. In augustus worden de Belgen tijdens de Tiendaagse Veldtocht verslagen, maar het Nederlandse leger moet zich terugtrekken voor de oprukkende Fransen.
1832 Engeland en Frankrijk eisen van Willem I dat hij zijn troepen terugtrekt uit België, maar hij weigert. Engeland en Frankrijk leggen daarom een embargo aan Nederland op.
1833 Op de Londense conventie komen België en Nederland tot een wapenstilstand waarbij men de status quo handhaaft. Uitvinding van het Braille schrift.
1834 Engeland schaft de slavernij af in de koloniën. Opstand in Frankrijk onderdrukt. McCormick vindt de graan harvester uit. Opening Madame Tussaud in Londen. Poging om Louis Philippe van Frankrijk te vermoorden mislukt.
1835 Grote Trek van de Boeren in Zuid-Afrika. Poging om Amerikaanse president Andrew Jackson te vermoorden mislukt. Opening van de eerste spoorweg op het continent tussen Brussel en Mechelen.
1836 Slag bij Alamo: Mexico voert oorlog met Texas. Uitvinding van de Morse code. Martin van Buren gekozen tot Amerikaanse president. De Belgische gemeentewet geeft gemeentelijke overheden een grote mate van zelfstandigheid.
1837 Victoria wordt Britse koningin. Engeland annexeert Transvaal tot grote ergenis van de Boeren. Oprichting van De Gids door Potgieter.
1838 Willem I verklaart dat hij akkoord gaat met de 24 artikelen van oktober 1831. Invoering van het Burgerlijk wetboek in Nederland dat de code Napoléon vervangt.
1839 In het eindverdrag met België bepaalt men dat Luxemburg en Limburg gedeeld zullen worden en dat Willem I groothertog van Luxemburg zal blijven. Nederlands Luxemburg en Limburg zullen beide lid worden van de Duitse Bond en België zal voor altijd neutraal blijven. Deze neutraliteit zal door de grote mogendheden gegarandeerd worden en was een van de redenen voor Engeland om deel te gaan nemen aan de Eerste Wereldoorlog. Uitvinding van het fototoestel. Eerste commerciële telegraaf verbinding geopend. Coup poging van Louis Napoleon en consorten in Frankrijk mislukt. Eerste spoorlijn geopend in Nederland: de lijn Amsterdam-Haarlem.
1840 Herziening van de grondwet door de afscheiding van België. De koning doet afstand van de troon ten gunste van zijn zoon.
1841 De liquidatie van de uitgestelde schuld door Nederland betekent feitelijk een staatsbankroet. In België wordt een officiële Vlaamse spelling vastgesteld. Opium oorlog Engeland en China. Uitvinding van het rekenapparaat
1842 Definitieve regeling met België over de staatsschuld. In België wordt de wet-Nothomb aangenomen. Deze wet voor het lager onderwijs bevordert het openbaar onderwijs, maar het zal in katholieke geest worden gegeven.
1843 Antwerpen en Keulen worden door een spoorweg (IJzeren Rijn) verbonden.
1844 Een sanering van de staatsfinanciën door Van Hall brengt de Nederlandse begroting weer in evenwicht. Aardappelschaarste in ierland, veel Ieren trekken naar Amerika. Texas voegt zich bij de V.S.
1845 Door een mislukking van de aardappeloogst gaat Nederland over tot vrijhandel op graan. Ook in België mislukt de oogst.
1846 De liberalen in België besluiten op het partijcongres in Brussel om zich te organiseren. Dit is het ontstaan van een echte politieke partij. Neptunus ontdekt. Oorlog om Californië door Mexico en V.S.
1847 Er komt een einde aan het unionisme de samenwerking tussen katholieken en liberalen.
1848 Revolutie in Europa.In Frankrijk valt de monarchie. Italië komt in opstand tegen Oostenrijk. Californië en Texas komen in handen V.S.. Opstanden in Europa worden onderdrukt of sterven uit. In Frankrijk wordt Louis Napoleon Bonaparte tot president gekozen. In Oostenrijk wordt Ferdinand, de keizer gedwongen af te treden ten gunste van zijn zoon Franz Joseph. Edgar Allen Poe sterft.
1848 Uit angst voor revolutie gaat koning Willem II over tot liberale voorstellen met betrekking tot de grondwet. Op 3 november wordt een nieuwe grondwet aangenomen die uitgewerkt was door de herzieningscommissie onder leiding van Thorbecke. De ministers moeten verantwoording afleggen aan het parlement en de koning wordt onschendbaar. De Tweede Kamer, Provinciale Staten en de Gemeenteraden worden direct gekozen volgens het censuskiesrecht. In België wordt de census voor het kiesrecht verlaagd en het dagbladzegel wordt afgeschaft. Ongeregelde Franse troepen vallen België binnen om er een republiek te stichten. Deze worden echter al snel ontwapend. Het revolutiejaar van Europa zorgt in België voor weinig problemen.
1849 Overlijden van Willem II. Hij wordt opgevolgd door zijn zoon Willem III. In België wordt het eerste Nederlandse congres gehouden waar Vlamingen en Nederlanders elkaar kunnen ontmoeten.
Bericht geplaatst in: artikel