| 1933 |
|
Stakingen in de Twentse textiel. |
| 1933 |
|
30 januari - Hitler wordt Rijkskanselier. Mislukken van de wereld conferentie voor economie. Franklin Roosevelt president van de V.S. (1933-1945). 17 februari - Goering vaardigt het schietbevel uit. Deze maatregel was gericht tegen de Communistische partij en haar leden. 27 februari - Brand in het rijksdaggebouw. 28 februari - De Rijksdagbrandverordening Zum Schutz von Volk und Staat heft de belangrijkste politieke grondrechten op. maart - Begin van de Gelijkschakeling. 5 maart - Verkiezingen voor de Rijksdag. De NSDAP wordt de grootste partij van Duitsland, maar behaalt geen absolute meerderheid. 20 maart - Bouw van het eerste concentratiekamp. Dit was het kamp bij Dachau. 23 maart - De Rijksdag neemt de Machtigingswet aan. Met deze wet werd de democratie in Duitsland uitgeschakeld, want de Hitler-regering krijgt vier jaar lang onbeperkte bevoegdheden. mei - De Duitse vakbonden worden opgeheven en gaan op in het Deutsche Arbeitsfront. mei - Eerste openbare boekverbrandingen in Duitsland. Werken van Marx, Freud en Einstein komen op de brandstapel. 14 juli - Duitsland is een eenpartijstaat geworden. Slechts de NSDAP is overgebleven. 20 juli - Duitsland en het Vaticaan sluiten een concordaat. 14 oktober - Duitsland treedt uit de Volkenbond. Muiterij op de marinekruiser De Zeven Provinciën. De muiterij wordt de kop ingedrukt door een per ongeluk raak gegooide waarschuwingsbom op het schip. De eerste joodse vluchtelingen komen Nederland binnen. De Belgische Werklieden Partij (BWP) neemt het Plan van de Arbeid van Hendrik de Man aan als programma. Tevens komen in België verschillende nazistische partijtjes op. |
| 1934 |
|
26 januari - Duitsland sluit met Polen een niet-aanvalsverdrag. 17 juni - Vice-kanselier Von Papen houdt een zeer kritische rede tegen de nazis. 30 juni - Nacht van de Lange Messen: SA-leider Röhm wordt vermoord - definitieve doorbraak van de SS. 4 juli - SS neemt de bewaking van de concentratiekampen op zich. 2 augustus - Rijkspresident Von Hindenburg sterft. Hitler verenigt de functies van Rijkskanselier en Rijkspresident. De titel van Hitler wordt Führer und Reichskanzler en het leger zweert trouw aan Hitler. Hjalmar Schacht wordt minister van Economische Zaken in Duitsland. Sovjet Unie lid van de Volkenbond. Oproer in de Jordaan door verlaging van steun aan de werklozen. Het KLM-vliegtuig De Uiver wordt tweede in de Londen-Melbourne race. Prins Hendrik en koningin-moeder Emma overlijden. Koning Albert overlijdt bij een ongeluk tijdens het bergbeklimmen en wordt opgevolgd door Leopold III. |
| 1935 |
|
Het Plan van de Arbeid wordt gepubliceerd door de SDAP en wil via overheidsinvesteringen de economie weer op gang helpen. De NSB boekt een grote verkiezingsoverwinning bij de Statenverkiezingen: 8%. In reactie daarop wordt het genootschap Eenheid door Democratie opgericht, tegen zowel fascisme als communisme. De Belgische koningin Astrid overlijdt na een ongeval. Devaluatie van de Belgische franc zorgt voor een directe verbetering van de economische problemen. Triump des Willens van Leni Riefenstahl gaat in première. 13 januari - Saarland spreekt zich uit voor aansluiting bij het Duitse Rijk met 91% Invoering van de algemene dienstplicht in Duitsland. 11 april - Stresa-conferentie van Engeland, Frankrijk en Italië. 18 juni - Duits-Britse vlootverdrag. september - Rassenwetten van Neurenberg. Ethiopische crisis (1935-1936). Volks front in Frankrijk en Spanje. |
| 1936 |
|
Remilitarisatie van het Rijnland door Duitsland. 1 augustus - Begin van de Olympische Spelen in Berlijn. Spaanse Burgeroorlog (1936-1939). september - Vierjarenplan in Duitsland. 1 november - As Rome-Berlijn. 25 november - Antikominternpact met Japan en Duitsland. Keynes lanceert zijn General Theory. Koning Edward VIII treedt af ten gunste van George VI in Engeland. Volks Front regering in Frankrijk. Grote zuiveringen in de Sovjet Unie. Als een van de laatste landen devalueert Nederland haar munt. De Gouden Standaard wordt door geen enkel land meer gehanteerd. België keert terug naar de neutraliteitspolitiek. De fascistische Rex-beweging van Léon Degrelle behaalt bij de Kamerverkiezingen 11,5%. |
| 1937 |
|
Kroonprinses Juliana trouwt met de Duitse prins Bernhard von Lippe-Biesterfeld. De SDAP geeft het antifascistische programmastandpunt op. De NSB lijdt een onverwachte verkiezingsnederlaag. Ook de Belgische Rex-beweging verliest tijdens verkiezingen veel stemmen. As Rome-Berlijn-Tokio. 18 juli - Opening van de tentoonstelling Entartete Kunst. |
| 1938 |
|
februari - Von Ribbentrop Duitse minister van Buitenlandse Zaken. maart - Anschluss, Duitse troepen trekken Oostenrijk binnen. september - Verdrag van München. oktober - Sudetenland in Tsjechoslowakije geannexeerd door Duitsland. 6 november - Frankrijk en Duitsland sluiten niet-aanvals verdrag. 9 november - Reichskristallnacht. Anti-joodse acties door geheel Duitsland. Prinses Beatrix wordt geboren. |