AMERIKAANS VLAGVERTOON
Het vlagvertoon van burger en overheid heeft in de Verenigde Staten een veel grotere omvang dan in menig ander land. De carrière van de ‘star-spangled banner’ is echter minder voortvarend van start gegaan dan men nu zou denken.
Op het moment van ondertekenen van de ‘Declaration of Independence’ op 4 juli 1776 hadden de Verenigde Staten geen officiële vlag. Aanvankelijk werd de zogenaamde Grand Union Flag (gelijkend op de huidige vlag, maar dan met de Britse Union Jack op de plek van de sterren) door het revolutionaire leger van George Washington gebruikt. Op 14 juni 1777 bepaalde het tweede Continental Congres, dat het de facto bestuur van de dertien verenigde staten tijdens de onafhankelijkheidsoorlog vormde, ‘…that the flag of the United States be thirteen stripes, alternate red and white; that the union be thirteen stars, white in a blue field, representing a new Constellation’. Het instellen van de vlag had aanvankelijk vooral een militaire betekenis. Ze werd gebruik bij militaire operaties en op marineschepen, en speelde nog geen enkele rol in het vervullen van haar latere rol als symbool van het land.
Tijdens de Engels-Amerikaanse oorlog van 1812 werd de stad Baltimore door de Engelsen aangevallen. De Amerikaanse advocaat, auteur en dichter Francis Scott Key was aanwezig en zag de verwoestingen in de stad. Tussen de optrekkende rookpluimen ontdekte hij een voorzichtig wapperende Amerikaanse vlag. Het moment ontroerde Key dusdanig dat het hem inspireerde tot het schrijven van het gedicht ‘The Star-Spangled Banner’. Onder de tekst van dit gedicht werd later muziek gezet en in 1931 officieel tot volkslied verklaard.
De Amerikaanse burgeroorlog maakte van de Amerikaanse vlag voor het eerst een echt symbool van de natie. De afbeelding van de vlag op de uniformen van de soldaten werd het symbool van steun aan de federatieve machten en dus ook symbool van verzet tegen de confederatieve zuidelijke legers. Het werd een teken van eer en trouw aan de waarden van vrijheid zoals die door de noordelijke staten werden aangehangen. Het verbaast dan ook niet dat de vlag na de burgeroorlog de rol van vrijheidslievend symbool bleef vervullen. Gaandeweg werden er zelfs verschillende organisaties opgericht ter eer en glorie van de vlag. Ze lobbyden voor promotie van vlagvertoon en slaagden er in 1916 zelfs in een ‘Flag Day’ als officiële dag ter ere van de vlag aangemerkt te krijgen. Per decreet bepaalde president Woodrow Wilson dat 14 juni voortaan de dag zou moeten zijn waarop Amerikanen de nationale ‘banner’ zouden moeten uithangen en vereren.
De vlag werd in toenemende mate een symbool dat autochtone Amerikanen gebruikten om de Amerikaanse normen en waarden te beschermen tegen de grote stroom, vaak Oost-Europese migranten die in deze jaren naar Amerika trokken. De vlag werd gezien als een belangrijk instrument van ‘Uncle Sam’ om de nieuwe Amerikanen op te voeden tot getrouwe en vaderlandslievende landgenoten.
Maar vooral de Eerste Wereldoorlog droeg bij aan de toenemende populariteit en verering van de vlag. De toetreding van Amerika tot de oorlog leidde tot een enorme toename in de verkoop van de nationale vlag. Daarnaast werd ontering van de vlag steeds zwaarder bestraft. In verscheidene staten werden gevangenisstraffen uitgedeeld voor het ‘bevuilen’ of in brand steken van de ‘Stars and Stripes’. 
Ook de Tweede Wereldoorlog zorgde voor goede zaken voor de nationale vlagindustrie, echter wel in mindere mate dan WOI. Een ander element van vlagverering deed wel zijn intrede: de gelofte, of ‘pledge of aleggiance’. Voor het eerst uitgesproken op een school in New York op 12 oktober 1892, werd de ‘pledge’ door de nationale overheid erkend, hoewel deze, na klachten van verscheidene religieuze groeperingen, de gelofte niet verplicht kon stellen.
Na de Tweede Wereldoorlog werd de vlag vooral gebruikt als symbool van de ‘vrije natie’ tegen het autoritaire en goddeloze communisme. De Amerikanen wonnen de ‘space-race’ toen Neil Armstrong op 20 juli 1969 als eerste mens op de maan de Amerikaanse vlag in de maanbodem plant. Dat oorlogen goed zijn voor de Amerikaanse vlagindustrie wordt vervolgens op 11 september 2001 nog eens pijnlijke bewezen wanneer Amerika haar ‘War on Terror’ begint en Amerikanen het land rijkelijk versieren met de Amerikaanse vlag.
Aangezien de sterren in het blauwe vlak van de vlag symbool staan voor de verscheidene Amerikaanse staten is het begrijpelijk dat de vlag er niet altijd heeft uitgezien zoals hij vandaag de dag doet. Sinds de instelling van de eerste vlag in 1777 heeft deze maar liefst 26 aanpassingen ondergaan als gevolg van de toetreding van nieuwe staten tot de unie. Voor het laatst gebeurde dit op 4 juli 1960 toen de nieuwste staat Hawaii voor de 50e ster zorgde.
Hulpverleners ontrollen een enorme Amerikaanse vlag vanaf het dak van het Pentagon na de aanslagen van 11 september 2001. (Bron: Wikicommons)