DE HEL EN DE HEMEL NAAST ELKAAR IN DEN HAAG
Geplaatst op
9 september 2010
door
Lucia Hogervorst
De Gevangenpoort en de Galerij Prins Willem V in Den Haag zijn na restauratie en herinrichting weer open voor publiek.
Interieur Galerij Prins Willem V, foto Kees Hageman
Vanaf 2 september 2010 stellen het museum de Gevangenpoort en Galerij Prins Willem V hun deuren gezamenlijk open voor het publiek. Met de restauratie en herinrichting van deze gebouwen in het hart van Den Haag is een uniek historisch ensemble ontstaan van twee heel verschillende musea.
Museum de Gevangenpoort geeft een beeld van de geschiedenis van het strafrecht vanaf de middeleeuwen, maar vormde ooit met zijn donkere cellen, zijn ‘examineerkamer’ en ‘pijnkelder’ een bolwerk van juridische macht en repressie. Het moet hier voor veel gevangenen niet minder dan de hel zijn geweest. Gevangenen uit de betere kringen konden meestal rekenen op een betere huisvesting en goede maaltijden, die ze dan wel zelf moesten betalen. Zij verbleven in de Ridderkamer, een relatief luxe vertrek, dat bovendien verwarmd kon worden.
De bekendste ‘bewoner’ van de Ridderkamer is Cornelis de Witt, die er in 1672 gevangen zat. Hij werd verdacht van betrokkenheid bij een moordaanslag op de prins van Oranje. De rechtbank verklaarde Cornelis schuldig aan meineed en veroordeelde hem tot verbanning uit Holland. Toen zijn broer Johan hem kwam ophalen, bestormde een uitzinnige menigte de Gevangenpoort, sleurde de broers naar buiten en bracht hen vlak voor de deur van de poort ter dood. De lijken van de gebroeders De Witt werden vervolgens op het ‘Groene zoodje’, het schavot bij de Gevangenpoort, op een gruwelijke manier onteerd. Inderdaad, de Gevangenpoort als metafoor voor de hel.
Gajolengang in de Gevangenpoort, foto Kees Hageman
Naast de ‘helse’ verhalen van de Gevangenpoort vormt de Galerij Prins Willem V duidelijk een ‘hemelse’ tegenhanger met haar prachtige schilderijencollectie. De geschiedenis van de Galerij gaat terug tot 1774. Toen bracht stadhouder Willem V, prins van Oranje-Nassau, de belangrijkste schilderijen van zijn collectie bijeen in de speciaal daarvoor gebouwde galerij aan het Buitenhof. Willem V kwam er graag om zijn vorstelijke gasten te imponeren, maar de schilderijencollectie was op een aantal dagen in de week ook voor het gewone publiek toegankelijk, steeds van elf tot één uur vanwege het dan gunstige daglicht. Het paste in een tendens, want veel Europese vorsten stelden hun kunstverzameling in die tijd ten toon.
De schilderijen van Prins Willem V hebben een turbulente geschiedenis achter de rug: in 1795 sloeg Willem V op de vlucht voor de binnenvallende Franse troepen en werd zijn collectie als oorlogsbuit afgevoerd naar Parijs. Nadat Napoleon in 1815 verslagen was, keerden veel schilderijen terug in Den Haag, maar lang niet allemaal. Met de heropening van de Galerij Prins Willem V is de galerij zelf weer in oude luister hersteld en is een groot deel van de prinselijke verzameling weer op zijn oude plek terug te vinden. Het is van plafond tot plint volop genieten van de prachtige schilderijen, van de Bellenblazende jongen van fijnschilder Frans Mieris de Oude tot Italiaans landschap van Jan Both. Inderdaad imponerend, precies zoals de prins het ooit bedoelde!
Interieur Galerij Prins Willem V, foto Kees Hageman
De Gevangenpoort
Galerij Prins Willem V
Vanaf 2 september 2010 stellen het museum de Gevangenpoort en Galerij Prins Willem V hun deuren gezamenlijk open voor het publiek. Met de restauratie en herinrichting van deze gebouwen in het hart van Den Haag is een uniek historisch ensemble ontstaan van twee heel verschillende musea.
Museum de Gevangenpoort geeft een beeld van de geschiedenis van het strafrecht vanaf de middeleeuwen, maar vormde ooit met zijn donkere cellen, zijn ‘examineerkamer’ en ‘pijnkelder’ een bolwerk van juridische macht en repressie. Het moet hier voor veel gevangenen niet minder dan de hel zijn geweest. Gevangenen uit de betere kringen konden meestal rekenen op een betere huisvesting en goede maaltijden, die ze dan wel zelf moesten betalen. Zij verbleven in de Ridderkamer, een relatief luxe vertrek, dat bovendien verwarmd kon worden.
De bekendste ‘bewoner’ van de Ridderkamer is Cornelis de Witt, die er in 1672 gevangen zat. Hij werd verdacht van betrokkenheid bij een moordaanslag op de prins van Oranje. De rechtbank verklaarde Cornelis schuldig aan meineed en veroordeelde hem tot verbanning uit Holland. Toen zijn broer Johan hem kwam ophalen, bestormde een uitzinnige menigte de Gevangenpoort, sleurde de broers naar buiten en bracht hen vlak voor de deur van de poort ter dood. De lijken van de gebroeders De Witt werden vervolgens op het ‘Groene zoodje’, het schavot bij de Gevangenpoort, op een gruwelijke manier onteerd. Inderdaad, de Gevangenpoort als metafoor voor de hel.
Gajolengang in de Gevangenpoort, foto Kees Hageman
Naast de ‘helse’ verhalen van de Gevangenpoort vormt de Galerij Prins Willem V duidelijk een ‘hemelse’ tegenhanger met haar prachtige schilderijencollectie. De geschiedenis van de Galerij gaat terug tot 1774. Toen bracht stadhouder Willem V, prins van Oranje-Nassau, de belangrijkste schilderijen van zijn collectie bijeen in de speciaal daarvoor gebouwde galerij aan het Buitenhof. Willem V kwam er graag om zijn vorstelijke gasten te imponeren, maar de schilderijencollectie was op een aantal dagen in de week ook voor het gewone publiek toegankelijk, steeds van elf tot één uur vanwege het dan gunstige daglicht. Het paste in een tendens, want veel Europese vorsten stelden hun kunstverzameling in die tijd ten toon.
De schilderijen van Prins Willem V hebben een turbulente geschiedenis achter de rug: in 1795 sloeg Willem V op de vlucht voor de binnenvallende Franse troepen en werd zijn collectie als oorlogsbuit afgevoerd naar Parijs. Nadat Napoleon in 1815 verslagen was, keerden veel schilderijen terug in Den Haag, maar lang niet allemaal. Met de heropening van de Galerij Prins Willem V is de galerij zelf weer in oude luister hersteld en is een groot deel van de prinselijke verzameling weer op zijn oude plek terug te vinden. Het is van plafond tot plint volop genieten van de prachtige schilderijen, van de Bellenblazende jongen van fijnschilder Frans Mieris de Oude tot Italiaans landschap van Jan Both. Inderdaad imponerend, precies zoals de prins het ooit bedoelde!
Interieur Galerij Prins Willem V, foto Kees Hageman
De Gevangenpoort
Galerij Prins Willem V
Nederland