EN DE WINNAAR IS ..... DAVID VAN REYBROUCK!
Geplaatst op
24 oktober 2010
door
Lucia Hogervorst
Tijdens de Nacht van de Geschiedenis is de Libris Geschiedenis Prijs 2010 uitgereikt aan David van Reybrouck, schrijver van Congo,een geschiedenis.
Bron afbeelding: Terzake, Canvas.be
Wie is dit jaar de winnaar van de Libris Geschiedenis Prijs, een spannende kwestie bij de opening van de Nacht van de Geschiedenis. In de feestelijk aangeklede Grote Zaal van de Amsterdamse Stadsschouwburg introduceerden alle kandidaten hun werk in een filmpje van luttele minuten: Els Kloek Vrouw des huizes, David van Reybrouck Congo, een geschiedenis, Robin te Slaa en Edwin Klijn De NSB, Mariëtte Wolf Het geheim van de Telegraaf en Annejet van der Zijl Bernhard - Een verborgen geschiedenis. De jury koos unaniem voor Congo, een geschiedenis van cultuurhistoricus, archeoloog en schrijver David van Reybrouck.
Paul Schnabel, voorzitter van de jury, noemde het boek ‘briljant, adembenemend en meeslepend’ en lichtte de keus verder toe: ‘Van Reybrouck vertelt een steeds tragischer wordend verhaal vanuit het perspectief van de mensen die proberen te overleven in een land dat steeds dieper wegzakt in uitbuiting, corruptie en burgeroorlog. Het einde is verrassend en geeft ook een beetje hoop. ‘Congo’ vernieuwt de geschiedschrijving door een chronologische aanpak te combineren met contemporaine journalistiek en een eigen vorm van docudrama. 'Een groot en groots boek!’ Van Reybrouck raakte even overmand door emoties: hij stond nu als winnaar op het podium met zijn boek over een land dat vooral verliezer lijkt. De prijs van € 20.000,00 wil hij dan ook voor een substantieel deel schenken aan een project voor jonge kunstenaars in Congo. Juist dit soort projecten kunnen bijdragen aan dat beetje hoop voor Congo.
Aansluitend interviewde journalist Paul Brill de prijswinnaar. Brill vroeg Van Reybrouck de eerste twee pagina’s van zijn boek voor te lezen. ‘U vraagt, wij draaien’, pareerde hij, en las die eerste twee bladzijden. Met deze impressies van de rivier de Congo, opgetekend in een vliegtuig, blijken al meteen de grote literaire kwaliteiten van Van Reybrouck. Maar naast alle loftuitingen noemt Brill ook punten van kritiek. Het boek zou te veel leunen op ‘oral history’. David van Reybrouck ziet dat anders: ‘Elke bron vergt zijn eigen analyse. Oral history is een rijke bron voor historici, zeker in Congo. Historici zijn vaak archiefratten, maar in Congo zijn die archieven er domweg niet of ze zijn door de termieten aangevreten.’ Een ander punt van kritiek is zijn te vriendelijke behandeling van het Belgisch kolonialisme. Van Reybrouck: ‘Er is lang sprake geweest van binaire geschiedschrijving, goed tegenover kwaad. Decennialang is er te triomfantelijk geschreven over het Belgisch kolonialisme, en decennialang te denigrerend. Nu is er plaats voor nuance en contextualisering, waarmee de complexiteit aan het daglicht kan komen.' Voor Congo begon de dekolonisatie veel te laat, en de onafhankelijkheid veel te vroeg.
Er was niet één inlandse arts, niet één ingenieur, niet één jurist, agronoom of econoom. ‘Iedereen kon lezen, niemand kon besturen,’ stelt Van Reybrouck. Is er hoop, vraagt Brill, 50 jaar na deze tragisch verlopen onafhankelijkheid? Van Reybrouck ziet zeker lichtpuntjes: het land kan een ‘powerhouse’ voor de toekomst zijn, met zijn rijkdom aan grondstoffen. Met zijn rivieren biedt Congo volop mogelijkheden voor hydro-elektriciteit: het kan heel Afrika van stroom voorzien. En wat dacht je van schoon water? Ja, er is nog hoop ….
Congo, een geschiedenis
David van Reybrouck
Uitgeverij Bezige Bij, paperback, 680 pagina's (inclusief verantwoording van bronnen, bibliografie, noten en register)
ISBN 9789023458661
€ 24,90
Wie is dit jaar de winnaar van de Libris Geschiedenis Prijs, een spannende kwestie bij de opening van de Nacht van de Geschiedenis. In de feestelijk aangeklede Grote Zaal van de Amsterdamse Stadsschouwburg introduceerden alle kandidaten hun werk in een filmpje van luttele minuten: Els Kloek Vrouw des huizes, David van Reybrouck Congo, een geschiedenis, Robin te Slaa en Edwin Klijn De NSB, Mariëtte Wolf Het geheim van de Telegraaf en Annejet van der Zijl Bernhard - Een verborgen geschiedenis. De jury koos unaniem voor Congo, een geschiedenis van cultuurhistoricus, archeoloog en schrijver David van Reybrouck.
Paul Schnabel, voorzitter van de jury, noemde het boek ‘briljant, adembenemend en meeslepend’ en lichtte de keus verder toe: ‘Van Reybrouck vertelt een steeds tragischer wordend verhaal vanuit het perspectief van de mensen die proberen te overleven in een land dat steeds dieper wegzakt in uitbuiting, corruptie en burgeroorlog. Het einde is verrassend en geeft ook een beetje hoop. ‘Congo’ vernieuwt de geschiedschrijving door een chronologische aanpak te combineren met contemporaine journalistiek en een eigen vorm van docudrama. 'Een groot en groots boek!’ Van Reybrouck raakte even overmand door emoties: hij stond nu als winnaar op het podium met zijn boek over een land dat vooral verliezer lijkt. De prijs van € 20.000,00 wil hij dan ook voor een substantieel deel schenken aan een project voor jonge kunstenaars in Congo. Juist dit soort projecten kunnen bijdragen aan dat beetje hoop voor Congo.
Aansluitend interviewde journalist Paul Brill de prijswinnaar. Brill vroeg Van Reybrouck de eerste twee pagina’s van zijn boek voor te lezen. ‘U vraagt, wij draaien’, pareerde hij, en las die eerste twee bladzijden. Met deze impressies van de rivier de Congo, opgetekend in een vliegtuig, blijken al meteen de grote literaire kwaliteiten van Van Reybrouck. Maar naast alle loftuitingen noemt Brill ook punten van kritiek. Het boek zou te veel leunen op ‘oral history’. David van Reybrouck ziet dat anders: ‘Elke bron vergt zijn eigen analyse. Oral history is een rijke bron voor historici, zeker in Congo. Historici zijn vaak archiefratten, maar in Congo zijn die archieven er domweg niet of ze zijn door de termieten aangevreten.’ Een ander punt van kritiek is zijn te vriendelijke behandeling van het Belgisch kolonialisme. Van Reybrouck: ‘Er is lang sprake geweest van binaire geschiedschrijving, goed tegenover kwaad. Decennialang is er te triomfantelijk geschreven over het Belgisch kolonialisme, en decennialang te denigrerend. Nu is er plaats voor nuance en contextualisering, waarmee de complexiteit aan het daglicht kan komen.' Voor Congo begon de dekolonisatie veel te laat, en de onafhankelijkheid veel te vroeg. Er was niet één inlandse arts, niet één ingenieur, niet één jurist, agronoom of econoom. ‘Iedereen kon lezen, niemand kon besturen,’ stelt Van Reybrouck. Is er hoop, vraagt Brill, 50 jaar na deze tragisch verlopen onafhankelijkheid? Van Reybrouck ziet zeker lichtpuntjes: het land kan een ‘powerhouse’ voor de toekomst zijn, met zijn rijkdom aan grondstoffen. Met zijn rivieren biedt Congo volop mogelijkheden voor hydro-elektriciteit: het kan heel Afrika van stroom voorzien. En wat dacht je van schoon water? Ja, er is nog hoop ….
Congo, een geschiedenis
David van Reybrouck
Uitgeverij Bezige Bij, paperback, 680 pagina's (inclusief verantwoording van bronnen, bibliografie, noten en register)
ISBN 9789023458661
€ 24,90