Geschiedenis.nl

Door de jaren heen zijn er in het schilderij bepaalde dingen veranderd. Rondom het hondje bijvoorbeeld is een witte waas gekomen die nader onderzocht gaat worden. Ook de staat van oudere restauraties wordt verder onderzocht. Want voordat het schilderij gerestaureerd kan worden, is een gedegen onderzoek belangrijk om de totale conditie van het schilderij in beeld te brengen. Op basis van dat onderzoek wordt een behandelplan opgesteld. Om De Nachtwacht heen komt een glazen ruimte met bijzonder helder glas, die is ontworpen door de Franse architect Jean Michel Wilmotte. Zo kan iedereen het schilderij blijven zien en meekijken naar het onderzoek dat vanaf juli 2019 zal starten en ongeveer elf maanden zal duren.

Voor het onderzoek wordt gebruik gemaakt van geavanceerde computeranalyse, hoge resolutiefotografie en beeldtechnieken. Daarmee kunnen de onderzoekers het schilderij tot in de kleinste details in beeld brengen en alle lagen van het schilderij bestuderen, van vernis tot doek.  Het onderzoeksteam bestaat uit restauratoren, natuurwetenschappers en conservatoren van het Rijksmuseum. Het museum werkt voor het onderzoek van De Nachtwacht samen met universiteiten in binnenland en buitenland. Zowel het onderzoek als het restauratieproces wordt door een begeleidingscommissie en een steungroep aangestuurd. De duur van de restauratie zal op basis van het onderzoek worden bepaald en het onderzoek zal twee miljoen euro gaan kosten. 

Foto rechts: 3D-tekening Nachtwachtzaal door Wilmotte & Associés Architectes

Susan Smelt is schilderijenrestaurator Rijksmuseum en projectcoördinator Nachtwacht onderzoek en restauratie. Susan: “Het is de droom van elke restaurator om hieraan mee te kunnen werken. Een openbaar onderzoek of restauratie is altijd spannender dan in het atelier zelf.” Susan neemt als onderdeel van het team actief deel aan de werkzaamheden. Daarnaast plant ze het onderzoek en zorgt ze dat alle technische apparatuur beschikbaar is.

De Nachtwacht is één van de beroemdste schilderijen ter wereld. Het is een schuttersstuk, heeft een levendige compositie met dynamiek en is een realistische weergave. Rembrandt heeft in dit schilderij op meesterlijke wijze het clair-obscur toegepast. Het schilderij laat de schutterscompagnie van de Amsterdamse Wijk II, tussen Damrak en Singel, zien met als commandant kapitein Frans Banninck Cocq. Het schilderij kwam gereed in het jaar 1642 en is nu 363 centimeter hoog en 438 centimeter breed.

Volgens Susan Smelt is De Nachtwacht een bijzonder schilderij uit het oeuvre van Rembrandt. Susan: “Het is het grootste nog bestaande schilderij van Rembrandt. Het is ontzettend interessant om straks tijdens het onderzoek meer inzicht te krijgen in hoe Rembrandt zo’n groot schilderij heeft gemaakt. Heeft hij bepaalde materialen of combinatie van materialen gebruikt die hij nog niet eerder had toegepast? Hoe is hij tot deze compositie gekomen? Rembrandt volgde niet de heersende conventies in die tijd, maar ging volledig zijn eigen weg. "

Op YouTube vertelt de directeur van het Rijskmuseum, Taco Dibbits, meer over de restauratie: