Geschiedenis.nl

Vandaag gaat Oorlogsaffiches online, een nieuwe digitale les van Het Geheugen van Nederland. De les is ontstaan uit een samenwerkingsproject van Het Geheugen van Nederland en uitgeverij NijghVersluys. Oorlogsaffiches sluit aan bij de lesmethode Sprekend Verleden, maar is ook op andere manieren te gebruiken. De les is bedoeld voor leerlingen geschiedenis in het voortgezet onderwijs. Er zijn twee versies van de les ontwikkeld zodat zowel VMBO als HAVO/VWO leerlingen er mee aan de slag kunnen.

Sprekende affiches

Oorlogsaffiches is een digitale les die is gebaseerd op de collectie oorlogsaffiches uit Het Geheugen van Nederland. In de Tweede Wereldoorlog werden deze propaganda-affiches op grote schaal gebruikt door de Duitsers om de nationaal-socialistische boodschap uit te dragen. Borden, muren en reclamezuilen werden volgehangen met schreeuwerige affiches die de publieke opinie moesten beïnvloeden. De Duitsers waren in de oorlog echter niet de enige die communiceerden via affiches en pamfletten. Het verzet maakte ook dankbaar gebruik van het propagandamiddel en verspreidden zo veel mogelijke illegale affiches en pamfletten om Nederlanders op te zwepen te vechten voor hun vrijheid en de bezetter te hinderen.

In de digitale les Oorlogsaffiches krijgen leerlingen sprekende voorbeelden te zien van Nazistische oorlogsaffiches, maar ook van illegale verzetspamfletten. Ze staan voor de uitdaging om al deze propagandamiddelen te plaatsen in de tijd. De geschiedenis van de bezetting is daarbij opgedeeld in vier fases, beginnend met een zekere welwillendheid richting de Duitsers in de eerste jaren van de oorlog en eindigend met de totale ontregeling aan het einde van de oorlog. In deze context geeft de verzameling pamfletten en affiches een boeiend inzicht in de dialoog tussen bezetter en verzet. De Duitsers reageren in hun propaganda op de activiteiten van verzetsstrijders en andersom. Dit maakt het voor leerlingen mogelijk om bijvoorbeeld in de laatste opdracht van de les de precieze activiteiten van het verzet enkel en alleen af te leiden uit de door het verzet en de bezetter gebruikte propaganda.

De digitale les Oorlogsaffiches kan het beste in het lesprogramma worden gebruikt nadat de Tweede Wereldoorlog in de klas is behandeld. De les veronderstelt de nodige voorkennis, al wordt er een beknopt overzicht van de Tweede Wereldoorlog gegeven. Dit overzicht is in combinatie met de nodige voorkennis noodzakelijk om de opdrachten in Oorlogsaffiches tot een goed einde te brengen.

Het Geheugen van Nederland

Het Geheugen van Nederland is het nationale programma voor gedigitaliseerd cultureel erfgoed. Het wordt gecoördineerd door de Koninklijke Bibliotheek. Het Geheugen van Nederland is dé schatkamer van de Nederlandse geschiedenis en cultuur op internet. http://www.geheugenvannederland.nl/ biedt toegang tot honderdduizenden affiches, tekeningen, kaarten, teksten en filmpjes, afkomstig uit collecties van musea, bibliotheken en archieven door het hele land. De oorlogsaffiches in deze les zijn afkomstig uit de collectie van de Koninklijke Bibliotheek en het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie.

Sprekend verleden van NijghVersluys

NijghVersluys is een toonaangevende educatieve uitgeverij voor het voortgezet onderwijs. Al ruim 25 jaar lang maken scholieren met Sprekend verleden kennis met geschiedenis. Leerlingen worden vooral gestimuleerd om te begrijpen hoe gebeurtenissen en gedachten uit het verleden mensen tot in onze tijd beïnvloeden.

Oorlogsaffiches gaat vanaf 30 oktober 2006 online via: http://www.geheugenvannederland.nl/onderwijs/les.html?groep=vmbo_basisvorming&les=NIOD02&