LA LEYENDA NEGRA Y ROSA

Geplaatst op 30 september 2024 door Reinard Maarleveld
La leyenda negra y rosa

Uw verslaggever is net terug uit Madrid! Aandacht voor de zwarte en roze legende rondom Felipe II El Prudente.

Zoals u weet hebben Nederland en Spanje historische banden. De wrede tirannie, die het hart doorwondt, was immers afkomstig uit het land van Alva en Filips II. De IJzeren Hertog, verantwoordelijk voor de onthoofding van Egmond (”in uw handen Heer”) en Horn wordt in onze geschiedenisboekjes nog steeds als een hardvochtig belastingambtenaar beschreven. Zijn baas, de katholieke majesteit Filips II, was een meedogenloze fanaticus die het als zijn goddelijke taak zag de vrijheid in de Nederlanden koste wat kost zeep te helpen.

Maar in Madrid blijkt er een belangrijke straat genoemd te zijn naar de hertog van Alva en Filips II (“El Prudente”) komen we vooral tegen als beschermheer van kunsten en wetenschappen. Alva was een trouw dienaar van Filips en diens vader, Karel V (Carlos I voor de Spanjaarden). Op zijn zeventiende kreeg Alva zijn eerste commando en nog op zijn drieënzeventigste trok hij voor zijn koning aan het hoofd van de troepen Lissabon binnen. Een dapper generaal met een schitterende erelijst. Zijn optreden in de Nederlanden pakte verkeerd uit, maar het ging hier dan ook om zeer ernstige ordeverstoringen van ketters (“revueltas y desórdenes causadas por los herejes calvinistas”).

Filips II was een van de grootste schilderijen- en boekenverzamelaars van zijn tijd en hij legde de basis voor het nationale Spaanse kunstbezit, zoals dat nu in het Prado museum in Madrid te zien is. Hij schreef aan de paus liever zijn gehele rijk te verliezen en honderd keer zijn leven te offeren dan aan het hoofd te staan van een bende ketters. Die onbuigzaamheid hield ook de Islam uit Europa.

De Zwarte Legende in Nederland is een Roze Legende in Spanje. Laten we dat niet vergeten tijdens het canonieke geschiedenisonderwijs. 
 

Bericht geplaatst in: artikel, column