Geschiedenis.nl

Wie is de vrouw achter de koningin? Hoe heeft ze geleerd om te gaan met politici, staatshoofden, maatschappelijke kwesties en tegenslagen? Hoe is haar rol als moeder? Zal ze ooit aftreden om haar zoon Charles of haar kleinzoon prins William op de troon te laten plaatsnemen? Dat zijn vragen die auteur Sally Bedell Smith zichzelf gesteld heeft voor haar boek ‘Koningin Elizabeth II, De Biografie.’ Sally komt heel dicht bij de koningin door onder meer interviews met personen die dichtbij haar staan. Dat heeft geresulteerd in een boek dat een diepgaand inzicht geeft in het leven van koningin Elizabeth II.

Elizabeth werd geboren op 21 april 1926. Door haar familie werd ze liefkozend Lilibet genoemd. Als eerste in de lijn van troonopvolging (vanaf 1936, toen haar vader George VI de troon overnam van zijn broer, Edward VIII) stond haar opvoeding in het teken van voorbereiding op haar functie. Daar hoorde hard werken en studeren bij; geschiedenis en staatsinrichting maar ook Franse literatuur. Elizabeth had een passie voor paarden en paardenraces. Paardrijden gaf haar de mogelijkheid om even alleen te zijn. Haar privé-secretaris John ‘Jock’ Colville begeleidde Elizabeth. Hij liet haar politieke documenten lezen en bezocht met haar het Lagerhuis. Ze maakte een reis met haar ouders en zus naar de Britse koloniën Rhodesië en Zuid-Afrika.

Elizabeth had een levendige uitstraling, bruine krullen en blauwe ogen en ze maakte een zelfverzekerde indruk. Ze trouwde in 1947 met Philip Mountbatten, zoon van de Griekse koning Andreas en de Duits-Engelse prinses Alice van Battenberg. Na het overlijden van haar vader George VI (1952) werd Elizabeth koningin van het Verenigd Koninkrijk . De kroningsceremonie op dinsdag 2 juni 1953 werd gevolgd door miljoenen mensen.

Elizabeth hanteerde een strakke dagindeling. De opvoeding van haar vier kinderen (Charles, Anne, Andrew en Edward) werd voor een deel overgelaten aan personeel. Prins Philip ontplooide geleidelijk eigen activiteiten, zoals het beheren van de koninklijke landgoederen en het schrijven van boeken.

Sally Bedell Smith laat zien hoe Elizabeth groeide in haar rol als vorstin. De auteur neemt de lezer mee op reis. Ze ontmoette Nelson Mandela, die haar als een van de weinigen met haar voornaam aansprak. Elizabeth onderhield contacten met Ronald Reagan en Barack Obama. Michelle Obama en Elizabeth hebben nog elkaars lichaamslengte vergeleken, waarbij ze hun armen om de schouders heen sloegen, voor zover dat kon, want Elizabeth was kleiner. Het hoorde niet bij het protocol...

Elizabeth streefde naar verzoening, traditie, eenheid en stabiliteit. Verdraagzaamheid was het uitgangspunt van haar beleid en dat betekende ook dat ze confrontaties zoveel mogelijk uit de weg ging. Maar dat was niet altijd mogelijk. Na het fatale ongeluk van prinses Diana (1997) nam ze deel aan de rouwplechtigheden omdat ze meende dat ze hiermee aan de gevoelens van de natie tegemoet kwam. Sally Bedell Smith beschrijft indringend de emotionele worsteling die Elizabeth in die periode moet hebben doorgemaakt.

De vorstin kon ook niet om de Ierse kwestie heen. In 2011 bracht ze een historisch staatsbezoek aan Ierland. Haar grootvader George V had precies een eeuw eerder Ierland bezocht. Toen hoorde Ierland nog bij het Verenigd Koninkrijk. In een toespraak herdacht Elizabeth de Ierse nationalisten die hun leven hadden gegeven voor de onafhankelijkheid. Daarmee nam ze verantwoordelijkheid voor een zwarte bladzijde uit de geschiedenis van het Verenigd Koninkrijk. Het bezoek betekende een nieuwe fase in de relatie tussen beide landen.

Ook het prive-leven van Elizabeth komt aan de orde. Zoals de huwelijksproblemen van drie van haar kinderen, de negatieve beeldvorming rond de koninklijke familie, de dood van haar zus en moeder en de zorgen rond haar troonopvolging. Bedell Smith signaleert meer openheid vanuit het Britse koninklijk huis. Vooral na het overlijden van Diana.

Op de omslag van het boek staat een portret van koningin Elizabeth II. Ze heeft daarbij de ogen gesloten. Ze kijkt uit principe een fotograaf nooit recht in de ogen. Maar de foto heeft ook een symbolische betekenis. Elizabeth schermt zichzelf af. Tegelijkertijd suggereert de foto dat we hier te maken hebben met een ingetogen vrouw, rustig, sober. Zonder de gebruikelijke ketting met drie rijen parels…

Sally Bedell Smith heeft grondig onderzoek gedaan voor haar boek. Ze heeft zes maanden in het Verenigd Koninkrijk gewoond om haar research te doen. Zo was ze dicht bij haar bronnen. Ze heeft een boeiend boek geschreven dat een gedetailleerd beeld weergeeft van de veelzijdigheid van een sterke vrouw. Het boek is onderverdeeld in 22 hoofdstukken en bevat verrassende foto’s van Elizabeth, haar familie en van historische momenten. Een boek vol geschiedenis en de gevoelens en emoties die daarbij horen.

Sally Bedell Smith
Koningin Elizabeth II. De Biografie.
Vertaling: Marjolein Hazelzet en Annemie de Vries
640 pagina's
Uitgeverij Nieuw Amsterdam, 2020.
ISBN 978 90 468 2677 5
€ 39,99