THE KING OF YIDDISH

Geplaatst op 16 juni 2006 door Peter de Koning
Rotterdammer Leo Fuld werd wereldberoemd als "the king of Yiddish", maar bleef onbekend in eigen land.

Leo Fuld (Rotterdam, 1912) is de derde van tien kinderen en groeit op in een arm joods gezin. Zijn vader, Louis Fuld is “koopman in ongeregelde goederen”. Fuld’s zangtalent uit zich al op jonge leeftijd tijdens diensten in de synagoge. Fuld kan goed leren en krijgt een studiebeurs voor het Nederlands-Israëlitisch Seminarium. Zijn ouders verwachten dat de jonge Leo zal uitgroeien tot ‘chazzan’, de voorzanger in de synagoge. Op zijn zestiende leidt Fuld al diensten in ‘sjoels’ in de provincie.

Daarnaast zingt hij ook seculier werk in cafés. Hij debuteert in café de Kool aan de Rotterdamse Kruiskade en zingt daar zestig liederen voor één knaak. Het podiumsucces doet hem besluiten een auditie te doen bij de VARA-radio. Hij wordt direct aangenomen en debuteert naast Louis Davids. Vertrekt in 1932 naar Engeland om auditie te doen bij de BBC. Hij wordt de eerste Nederlandse zanger achter de BBC-microfoon. Fuld’s performance wordt opgemerkt door Jack Hylton, leider van één de meest populaire showorkesten. Hij neemt de 19-jarige mee op tournee. Leo Fuld zingt een gevarieerd repertoire: naast schlagers en swing ook Jiddische volksliedjes.

Vlak voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog vertrekt Fuld voor optredens naar de Verenigde Staten. Het is zijn redding. Tijdens de oorlog wordt bijna heel Fuld’s familie door de nazi’s vermoord. Fuld zingt door in de oorlogsjaren. Hij treedt hij twee maal per week op in het Zeemanshuis en zingt ook voor de radio bij het showorkest van Jack Hylton. Na de oorlog blijft hij in de VS. Hij groeit daar uit tot dé vertolker van het Jiddische repertoire. Hij wordt wereldberoemd met nummers als ‘My Yiddishe Mama’, ‘Ich hob Dich zu viel lieb’ en ‘Doina’. Hij deelt het podium met Edith Piaf en Frank Sinatra. Veel van Fuld’s nummers worden deels in het Jiddisch en deels in het Engels gezongen. Soms zong hij ook in het Hebreeuws.


Fuld toert de wereld over en is ook een graag geziene gast in de Arabische wereld. Hij treedt meermaals op in exotische locaties als Libanon, Egypte en Tunesië. Hij richt in 1956 in New York zijn eigen club Sabrah op, maar dat wordt mede door een slepende ruzie met de buren, geen succes. Fuld verkast naar Las Vegas. Op 80-jarige leeftijd keert de zanger terug naar Nederland. Met de Algerijnse producer Mohammed El-Kers neemt hij nog één cd op, ‘The legend’. De cd wordt uitgebracht op het Ghanese label Hippo. Op de cd staan Fuld’s bekendste nummers, maar ze zijn door El-Kers voorzien van Arabisch aandoende arrangementen.

Een jaar voor zijn dood trouwt Fuld voor de derde keer in zijn leven. Fuld overlijdt op 84-jarige leeftijd in zijn woonplaats Amsterdam.


omslag cdDiscografie (selectief)
My Yiddische Mama (CBS, 1972).
Shalom Israel (Columbia 1991).
The legend (Hippo 1997)
My Yiddishe mama (Arttone, 2005).
Vi ahin sol ich gayn – the greatest hits (Hatikvah, 2006).

Voor een geluidsfragment (in RealPlayer):
vpro's2voor12


Museumshop van het Joods Historisch museum verkoopt de cd The Legend - Leo Fuld (Hippo Records) voor € 17,50
MuseumshopJHM

 

 

Bericht geplaatst in: artikel