| 1914 |
|
Het Belgische leger voert op 31 juli een algemene mobilisatie door. Nederland volgt een dag later. Twee dagen later stelt Duitsland een ultimatum aan België waarin het eist dat er een vrije doortocht verleend zal worden. Als België hier niet op in zal gaan dan betekent dit oorlog. De volgende dag, 3 augustus wijst België het ultimatum af. Op 4 augustus valt Duitsland België binnen. In de maand augustus boeken de Duitse legers flinke terreinwinst en onder andere Brussel wordt bezet. De Duitse legers treden uit angst voor verzetsstrijders bruut tegen de bevolking op. Van 6-14 september wordt de slag aan de Marne gestreden. Aarschot wordt heroverd. Op 9 oktober valt Antwerpen en honderdduizenden Belgen vluchten naar Nederland. Het Belgische leger trekt zich terug achter de IJzerlinie. Langzamerhand graaft men zich in en ontstaat er een loopgravenoorlog. Nederland slaagt erin neutraal te blijven, maar kampt met schaarste doordat de Noordzee door zowel Engeland als Duitsland tot gevaarlijk gebied is verklaard. |
| 1914 |
|
Ierland bevindt zich op de rand van een burgeroorlog. Invoering leerplicht in België. De Oostenrijkse troonopvolger Franz Ferdinand wordt in Sarajevo vermoord (begin van de Eerste Wereldoorlog). 28 juli: Oostenrijk verklaart Servië de oorlog 1 augustus: Duitsland verklaart Rusland de oorlog. 3 augustus: Duitsland verklaart Frankrijk de oorlog. 4 augustus: Engeland en België verklaren Duitsland de oorlog nadat Duitsland België is binnen gevallen. Nederland blijft vooralsnog bespaard van een invasie en blijft neutraal. 12 augustus: Engeland en Frankrijk verklaren Oostenrijk de oorlog. 23 augustus: Japan verklaart Duitsland de oorlog. 31 augustus: Slag bij Tannenberg, Russiche nederlaag toegebracht door Duitsland september: slag om de Marne. 9 oktober: val van Antwerpen - over 1 miljoen Belgische vluchtelingen bevinden zich in of zijn onderweg naar Nederland. 29 oktober: Turkijë sluit zich aan bij Duitsland en Oostenrijk en verklaart een Jihad aan de geallieerden. 1 november: Paul von Hindenburg wordt legerleider aan het oost front. Zeppelins gebruikt om Engeland te bombarderen. 24-25 december: opmerkelijke kerstvrede aan het westfront. |
| 1915 |
|
maart: start van de Britse blokkade van het Europese continent. mei: Duitse U-boot zinkt Lusitania Slag om Ieper. Japan stelt 21 eisen aan China. 23 mei: Italië verklaart de oorlog aan Oostenrijk. april: eerste gebruik van gas aan het westelijk front. september: Tsaar Nicolaas II neemt zelf de legerleiding op zich. december: geallieerden moeten zich terug trekken naar mislukte aanval op Gallipoli. Tweede slag bij Ieper. Bij deze slag maakt men voor het eerst gebruik van gifgas. |
| 1916 |
|
Slag om Verdun. Roemenië verklaart de oorlog aan Oostenrijk Italië verklaart de oorlog aan Duitsland. Slag bij Jutland: geen beslissing. 1 mei: Paasopstand in Dublin tegen de Britten. juni: Lord Kitcheners boot loopt op een mijn en explodeerd, Kitchener overlijdt. augustus: Karl Liebknecht gearresteerd in Duitsland. Paul von Hindenburg krijgt de complete legerleiding in handen. september: ook eerste gebruik van tanks op het westelijk front. 21 november: Keizer Franz Joseph van Oostenrijk overlijdt. december: Raspoetin wordt vermoord. In de verklaring van Sainte Adresse verklaren de grote mogendheden dat België na de oorlog hersteld zal worden in de oude politieke en economische onafhankelijkheid. Nederland moet de distributiewet doorvoeren om de schaarse goederenstroom te regelen. |
| 1917 |
|
Onbeperkte duikbootoorlog van start gegaan. maart: Tsaar Nicolaas II treed af. april: de V.S. gaat deelnemen aan de oorlog Terugkeer van Lenin in Rusland. juli: onafhankelijkheidsverklaring van Finland (14 juli). Bolsjewieken onderdrukt: Lenin vlucht weer - Alexander Kerenski premier van Rusland. juli: in Fatima (Portugal) zou de Maagd Maria zijn verschenen in een visioen aan drie herderskinderen. Mata Hari wordt in het bos van Vincennes geëxecuteerd omdat zij beschuldigd is van spionage. Jeruzalem veroverd door de Britten. Balfour verklaring: er moet een thuis voor de Joden komen in Palestina. oktober/november: Russische Revolutie - Kerenski wordt afgezet. Leiders van de revolutie zijn Trotski en Lenin. De kunstenaar Auguste Rodin sterft in Parijs. Nederland voert een nieuwe grondwetsherziening door. Er komt een invoering van het algemeen mannenkiesrecht en een evenredige vertegenwoordiging. Tevens komt er een financiële gelijkstelling van het openbaar en het bijzonder algemeen vormend lager onderwijs. Pacificatie - grondwetsherziening. |
| 1918 |
|
Rusland tekent vrede van Brest-Litovsk met Duitsland en trekt zich terug uit de oorlog. Moskou wordt de nieuwe hoofdstad van Rusland. Maarschalk Foch wordt legerleider van het westelijk front. Somme offensief: Duitsers winnen (en verliezen) weer veel terrein. President Woodrow Wilson komt met 14 punten voor wereldvrede. De afgezette Tsaar Nicolaas II en zijn familie worden omgebracht. Begin van een Russische burgeroorlog (1918-1920). Spaanse Griep eist miljoenen slachtoffers. oktober: oprichting Tsjechoslowakije op basis van Wilsons selfbeschikkingsrecht. 9 november: keizer Wilhelm II treed af en vlucht naar Nederland. 11 november: wapenstilstand, de Eerste Wereldoorlog is voorbij, Oostenrijkse keizer Karel treed af. Het Belgische leger doet mee aan het geallieerde offensief. In oktober worden de steden Oostende, Brugge en Kortrijk veroverd. Daarna gaat men verder met de bevrijding van Belgisch grondgebied, ook na de wapenstilstand. In Nederland wordt een wet aangenomen die de gedeeltelijke drooglegging van de Zuiderzee voorstaat. Troelsta roept de arbeidersklasse op om de macht te grijpen (Troelstarevolutie). Oprichting van de Staatkundig Gereformeerde Partij (SGP). |