Geschiedenis.nl

De betekenis van de term ‘feminisme' in de Dikke van Dale luidt: ‘het streven naar een gelijkwaardige behandeling van vrouwen ten opzichte van mannen...' Naast deze letterlijke betekenis kleeft er aan deze term vaak ook de negatieve connotatie van vrouwen met geitenwollen sokken en ongeschoren benen. Dat dit beeld niet klopt laat journaliste Vilan van der Loo zien in ‘De vrouw beslist'. Het boek is verschenen in het kader van het 70-jarig bestaan van het Internationaal Informatiecentrum en Archief voor Vrouwenbeweging (IIAV) in 2005.

Korte inhoud van het boek
Vilan van der Loo geeft in ‘De vrouw beslist' een kleurrijk overzicht van de geschiedenis van de vrouwenbeweging in Nederland. Het boek beslaat drie delen: kabbelen, golven en uitwateren. Deze titels geven een mooie omschrijving van de inhoud van de afzonderlijke delen. Deel één beschrijft het voorzichtige begin van het feminisme, het kabbelen. Boegbeelden als Wilhelmina Drucker en Aletta Jacobs passeren de revue. Nadruk in deze periode lag vooral op het verkrijgen van vrouwenkiesrecht. Na het verkrijgen hiervan in 1919 begon volgens Van der Loo het tij langzaam te keren. De uiteindelijke omwenteling zou nog ongeveer veertig jaar op zich laten wachten. Gedurende die veertig jaar was de tendens nog altijd dat de plaats van de vrouw vooral binnenshuis was, zij had de zorg voor het huishouden. Onder meer door tijdschriften als Libelle en Margriet kwam er verandering in deze gedachte die leidde tot de tweede feministische golf.

Hierover gaat deel twee; verschillende feministische golven overspoelden ons land. Achtereenvolgens beschrijft Van der Loo de vrouwenbewegingen die bestonden, bijvoorbeeld Man Vrouw Maatschappij. Opvallend is dat deze beweging niet alleen door vrouwen werd geleid, maar ook samenwerkte met mannen. Veel bekender zijn de Dolle Mina's. Vooral op deze groepering is het vooroordeel van vrouwen met geitenwollen sokken en ongeschoren benen niet van toepassing. Geheel gericht op media-aandacht selecteerden zij de mooiste vrouwen voor hun ludieke acties.
Ook is er aandacht voor stromingen die veel minder bekend zijn geworden, zoals Groep 7152, Purperen Mien en Paarse September. Naast een weergave van de verschillende vrouwenbewegingen worden ook de acties en protesten die hebben plaats gevonden beschreven. Zo wordt bijvoorbeeld de bezetting van de Bloemenhoveklinkiek, uit protest tegen abortuswetgeving, uitvoerig onder de aanacht gebracht.

Het laatste deel van het boek beschrijft het ‘uitwateren' van de tweede feministische golf. Vanaf de jaren tachtig lijkt de grootste strijd te zijn gestreden en neemt de golf in heftigheid af. Achter de schermen gaat de beweging door op universiteiten in de vorm van een nieuwe discipline: vrouwenstudies. In dit deel is er onder andere aandacht voor vrouwen op de werkvloer en in de politiek.

Het boek over het geheel bezien Vilan van der Loo werkt naar eigen zeggen volgens het utile dulce-principe; het nuttige met het aangename combineren. Het uitgangspunt bij het schrijven van ‘De vrouw beslist' was dan ook een gedegen wetenschappelijk onderzoek combineren met leesbaarheid. Op informatief niveau (het nuttige) scoort het boek ook zeer hoog. Het geeft een compleet overzicht van het vroege begin van het feminisme tot nu. Voor Van der Loo markeert dit geen einde van het feminisme, wat haar betreft moet er nog veel gebeuren.
Voor het oog is ‘De vrouw beslist' zeker een aangename aangelegenheid. Het boek staat bol van illustraties die een mooi beeld geven van de vrouwenbeweging. Gedegen onderzoek heeft Van der Loo zeker gedaan, dit blijkt onder meer uit het tal van citaten. Helaas doet dit wel af aan de leesbaarheid. Vooral deel twee is een aaneenschakeling van citaten geworden. In deel drie hier veel minder gebruik van gemaakt, waardoor de lezer eerder het idee krijgt dat Van der Loo zelf aan het woord is en niet slechts als spreekbuis van het verleden fungeert. Een belangrijk uitgangpunt voor het schrijven is: gebruik alleen een citaat als het echt iets toevoegt. Dit principe heeft Van der Loo naar mijn idee veel te weinig toegepast. Vooral ook omdat de citaten vaak qua taal- en stijlgebruik niet gemakkelijk leesbaar zijn.

De vrouw beslist - de tweede feministische golf in Nederland. Vilan van der Loo. Uitgeverij: Inmerc