EEN BIJZONDER LAND

Geplaatst op 22 oktober 2008 door Reinard Maarleveld
Een Bijzonder Land

Of  je nu  voor of tegen de canon bent, een ding is zeker:

het verschijnen van de canon heeft het denken over zin en doel van de geschiedschrijving en het geschiedenisonderwijs gestimuleerd. Daarnaast heeft het een reeks publicaties en media-aandacht (website, video’s, radio- en tv-uitzendingen) opgeleverd.

Een van die publicaties is het boek Een bijzonder land van Han van der Horst. Het grote verhaal van de vaderlandse geschiedenis luidt de ondertitel van zijn werk. Dat laatste klopt niet helemaal want Van der Horst heeft dit boek geschreven op basis van de vijftig vensters in de canon. Dat betekent dat er niet gekozen is voor een doorlopend verhaal, maar een indeling die overeenkomt met de vensters. Wie het grote verhaal echt wil lezen moet bij een ander werk van Van der Horst zijn: Nederland. De vaderlandse historie van de prehistorie tot nu.

Voor Een bijzonder land is Van der Horst "in de kozijnen geklommen" (van de vensters van de canon) om vervolgens "met zijn hoofd zo ver mogelijk naar buiten om zich heen te kijken". Ik begon meteen het hoofdstuk over Willem Van Oranje te lezen. Dat viel me wat tegen omdat het vooral over de rol van Oranje in de Opstand gaat. Ik had gerekend op een biografische schets. Verbazingwekkend dat de beeldenstorm er niet in voorkomt, dacht ik tijdens het lezen. Totdat ik in de gaten kreeg dat dit verhaal in het hoofdstuk ervoor staat. Dat geeft meteen de beperking van dit boek aan. Naar mijn idee steekt Van der Horst niet het hoofd door het raam, maar trekt hij de lezer juist door het raam naar binnen. De ruimte wordt kleiner en niet groter. Niet de schuld van de auteur maar een gevolg van de "vensteraanpak".

Aan de andere kant: “een goed verhaal verbleekt nooit”(de titel van het hoofdstuk over de middeleeuwen) en Van der Horst is een uitstekend verteller. De lezer, eenmaal door het raam naar binnen getrokken, kijkt met veel plezier de kamer rond. Historici zullen er niet veel nieuwe meubels aantreffen, maar wel de inrichting bewonderen. Voor “de geïnteresseerde leek” wordt de rondleiding nog interessanter omdat Van der Horst aardige details en anekdotes een plaats geeft in zijn verhaal. Het boek is mooi uitgegeven bij Bert Bakker, met een lijst van “canonjaartallen”, maar zonder noten, register en literatuurlijst.

Han van der Horst
Een bijzonder land. Het grote verhaal van de vaderlandse geschiedenis
Omvang  720 p. 
Uitgeverij Bert Bakker
ISBN  9789035132832 
Prijs  € 25,-