TEN OORLOG!
Speluitgeverij Jumbo bracht ooit het tijdbalkspel Anno Domini uit. Historisch projectbureau Anno maakte daar Vroeger of Later van. Het spel wordt hier als werkvorm gepresenteerd bij het examenonderwerp Ten Oorlog.
Doel van het spel
Het spelenderwijs verbeteren van de kennis van feiten en jaartallen bij het examenonderwerp Havo en Vwo Ten oorlog.
Materiaal
100 speelkaarten. Aan de ene zijde staat het jaartal aan de andere kant staat de gebeurtenis beschreven. Gebruik wat dikker papier zodat de kaarten niet doorzichtig zijn.
Let erop dat de zijde waarop het jaartal staat altijd buiten het zicht blijft.
De leerlingen maken zelf de kaarten. Hiervoor moeten ze eerst inventariseren welke 100 feiten en jaartallen in het spel kunnen worden opgenomen. Om aan te geven welke jaartallen horen bij de stofomschrijving worden de kaarten voorzien van een kenmerk, bijvoorbeeld een ster. Een kaart met een ster bevat dus een feit dat voorkomt in de stofomschrijving. Voor Ten Oorlog kan geput worden uit de volgende bronnen:
- De examengids die of het examenkatern dat op u school wordt gebruikt
- De officiële stofomschrijving
- Het op school gebruikte handboek (voor aanvullende feiten en jaartallen) met de hoofdstukken over de periode 1780 – 1919.
Voor aanvullende feiten en jaartallen kunnen de leerlingen aan de hand van de stofomschrijving ook zaken opzoeken op internet of in de vragen en bronnen van het gebruikte examenkatern en het op school gebruikte handboek.
De winnaar is…
Elke speler probeert door bluf en kennis als eerste zijn kaarten kwijt te raken door ze op de juiste plek in de tijdlijn te plaatsen.
Het spel beginnen
De kaarten worden geschud en als trekstapel neergelegd. Elke speler ontvangt negen kaarten, die hij open voor zich plaatst. Elke kaart toont op de voorkant een beschrijving van een gebeurtenis en op de achterkant het bijbehorende jaartal. De bovenste kaart van de trekstapel wordt open neergelegd en hardop voorgelezen. De spelers moeten opletten dat gedurende het spel de achterkant van de kaarten voor niemand zichtbaar is!
Verloop van het spel
Ten oorlog op de wijs van Anno Domini wordt gespeeld in de richting van de klok. De startspeler kiest een eigen kaart en leest deze hardop voor. Als hij denkt dat zijn gebeurtenis eerder heeft plaatsgevonden, dan plaatst hij zijn kaart links van de openliggende kaart. Denkt hij dat zijn gebeurtenis later heeft plaatsgevonden heeft, plaatst hij zijn kaart rechts daarvan. Op deze manier ontstaat een tijdbalk van de gebeurtenissen.
De volgende speler
De volgende speler kan kiezen: of hij plaatst ook een eigen kaart in de rij, of hij meent dat een andere speler heeft gebluft. Als een speler wil aantonen dat er gebluft is, draait hij alle kaarten in de rij om. Bevat de rij inderdaad één of meer kaarten die niet op de juiste plaats in de tijdslijn liggen, dan moet de speler die voor hem aan de beurt was drie kaarten van de stapel nemen en bij zijn voorraad leggen. Ook al is de foute kaart door iemand anders neergelegd. Bevat de rij geen fouten, dan moet de degene die de kaarten heeft omgedraaid twee kaarten van de stapel nemen. De kaarten uit de rij worden in ieder geval uit het spel genomen. De bovenste kaart van de trekstapel wordt open neergelegd en hardop voorgelezen. De beurt gaat naar de speler die gelijk had: of de twijfelaar of de speler die voor hem aan de beurt was.
Didactische opmerkingen
Verdeel de klas in groepjes van vier tot zes personen en laat de leerlingen eerst als groep de kaarten maken.
Controleer de feiten en jaartallen steekproefsgewijs. Zorg ervoor dat de feiten serieus zijn en, wanneer ze niet in de stofomschrijving staan, altijd in relatie staan tot Ten Oorlog.
Wissel eventueel de groepen nadat het spel enkele keren is gespeeld.
Ga tijdens het spelen rond en houd wat prijzen achter de hand voor de winnaars.
Tijdsplanning
Uitleg spel: 5 minuten
Verzamelen feiten en jaartallen: 10 minuten
Maken kaarten: 15 minuten
Spelen spel (inclusief oefenrondje): 15 minuten
Download de spelbeschrijving als pdf.
Bronvermelding en disclaimer
Voor bovenstaande beschrijving is gebruik gemaakt van de website Ander Spel. Alle rechten van het spel liggen bij de rechthebbenden. Geschiedenis.nl is uitdrukkelijk geen rechthebbende. Het spel wordt hier slechts als didactische werkvorm gebruikt.