Geschiedenis.nl

De succesvolle film speelt zich af tegen het decor van de Watersnoodsramp. ‘1953’ vormde, samen met de Tweede Wereldoorlog, de meest ingrijpende gebeurtenis uit de twintigste-eeuwse geschiedenis van ons land. Grote delen van Zeeland, de Zuid-Hollandse eilanden en het westen van Brabant kwamen onder water te staan. Bijna 1800 Nederlanders verloren het leven.

De ramp bleek een trauma voor de overlevenden. Het was een pijnlijke gebeurtenis waar vooral over werd gezwegen. Het leek een taboe om de ramp te verfilmen, maar nu, 56 jaar na dato, durfde regisseur Ben Sombogaart het wel aan. De Storm is de eerste speelfilm over de Watersnoodramp.

Een redacteur van geschiedenis.nl bekeek de film met twee experts. Timothy van Damme is filmcriticus en woont in Terneuzen en Jeroen Padmos is naast historicus ook een geboren en getogen Zeeuw.

Van Damme: ‘Na veel vrij negatieve recensies vond ik de film niet tegenvallen. De Storm draait om de avontuurlijke zoektocht van Julia en Aldo. Julia is tijdens de storm haar baby verloren en gaat samen met reddingswerker Aldo op zoek. Gelukkig wordt er wel afgewisseld met een verhaallijn van enkele overlevenden die in een vol hotel wachten op hulp. Hierdoor krijgt het geheel meer diepte en drama dan het hoofdverhaal alleen had kunnen brengen'.

Padmos: ‘Als je interesse hebt in geschiedenis en je groeit op in Zeeland, dan is de Watersnoodramp nooit ver weg. Ik vind vooral het eerste deel van de film geloofwaardig. De ramp gebeurde van zaterdag op zondag. Het was zaterdagavond, de mensen gaan uit en ontspannen zich na hun zesdaagse werkweek. Iedereen ging daarna rustig slapen. Dat zag je goed in de film. Ook het feit dat de hulp langzaam met moeite op gang kwam. Het was zondag, de telefoon lag er uit en de radio zond op zondagmorgen niet uit. Mensen waren op zichzelf aangewezen’.

Van Damme: ‘Als Zeeuw is ook in mijn opvoeding de ramp natuurlijk niet voorbij gegaan. Bij voorbaat wist ik al dat ik naar een speelfilm en niet naar een historisch document keek. Vaak wordt in speelfilms de historische achtergrond vooral gebruikt om een romantisch drama te vertellen. Het zogenaamde ‘Pearl Harbor’-effect. Verwacht dus niet dat de hoofdmoot gaat over de Watersnoodramp en de gevolgen op de bevolking’.

Padmos: ‘Als historicus hoop ik dat deze film interesse opwekt in de geschiedenis van de Watersnood. Het is een prima film om op scholen in te zetten als lesmateriaal. Hopelijk vinden mensen dan hun weg naar de gedegen bronnen zoals het boek De ramp: een reconstructie van Kees Slager. Hij interviewde ongeveer 300 overlevenden van de ramp’.

Van Damme: ‘De ramp zelf wordt met grote nauwkeurigheid op het scherm getoverd. Dat begint met een behoorlijke storm waarin de bewoners nog niet al te veel kwaad zien, maar meer overlast. Als de dijken doorbreken is duidelijk dat men goed naar overlevenden heeft geluisterd, want de snelheid waarmee de overstroming toeslaat is enorm. Ook de nasleep - waar deze film op toespitst - is geloofwaardig. Mensen zijn de weg letterlijk en figuurlijk kwijt en dat wordt met respect behandeld’.

Padmos: ‘Wat ik wel vreemd vond, is dat je de hoofdrolspelers de hele tijd het water ziet induiken. Die ramp was op 1 februari en temperaturen lagen rond het vriespunt! In de film lijkt het wel of het water 17 graden is. De meeste slachtoffers stierven ook niet omdat ze verdronken maar vanwege onderkoeling. Ook denk ik dat op de meeste plaatsen het water niet zo snel steeg, als je in de film ziet. Voor het dramatische effect is uiteraard goed te begrijpen waarom de regisseur daar wel voor koos’.

Van Damme: ‘Ik vind het jammer de lokale bewoners nagenoeg allemaal geloofswaanzinnigen zijn. Ze geloven dat alles Gods wil is. De hoteleigenaar kan, als rechtgeaarde Zeeuw, ook alleen maar aan geld denken. Een beetje meer diversiteit had het verhaal ongetwijfeld goed gedaan. En ik vind het jammer is dat er geen authentieke accenten zijn gebruikt. We moeten het doen met licht geforceerde accenten en zelfs Vlaamse klanken en dat haalt een groot deel van de geloofwaardigheid onderuit’.

Padmos: Ja, Julia’s vader is een streng protestantse boer en hij beklaagt zich in een Vlaams accent. Dat klonk vreemd, maar de ramp trof ook grote delen van Zuid-Holland en het westen van Brabant. Wellicht wilde regisseur daarom niet voor één bepaald accent kiezen’.

Lees ook Timothy van Damme’s recensie over De Storm.