Geschiedenis.nl

Ondanks zijn bescheiden gestalte staat Napoleon Bonaparte (1769-1821) bekend als een groot man, die onder zijn soldaten en anderen een uitzonderlijke bewondering en toewijding genoot. Deze lezing scheidt de man van de mythe, met als leidraad Napoleons daden als veldheer: de successen in Italië en Austerlitz, maar ook de mislukte campagnes in Egypte en Rusland. Het verhaal laat aan de hand van deze campagnes en Napoleons levenseinde zien, hoe de legendes rond zijn persoon tot stand kwamen en doorwerken tot in onze tijd.

‘Te midden van al deze onvoorstelbare ellende, is er slechts een ding dat ik betreur: dat ik slechts één leven heb om te schenken aan de keizer.’
Een Franse officier in Napoleons leger, de Grande Armée, schreef deze woorden in november 1812 en de ellende waar hij zich in bevond was daadwerkelijk onvoorstelbaar. De Grande Armée was op de terugtocht vanuit Moskou en bevond zich vlak voor de rivier Berezina. De soldaten en paarden waren ondervoed en niet gekleed op de kou. Overal om hen heen loerde de dood: door ondervoeding, bevriezing, door de vijand of zelfs door eigen kameraden omwille van een stuk brood.

Voor al deze ellende was slechts één man verantwoordelijk: keizer Napoleon – en juist aan deze man wijdde de ongelukkige officier zijn leven. Waar was dit onbegrensde vertrouwen en deze loyaliteit tot in de dood op gebaseerd? Deze lezing onderzoekt de basis van dit vertrouwen: Napoleons opkomst en zijn ongelooflijk succesvolle militaire campagnes – de duidelijkste en meest tastbare manifestatie van zijn genie – maar ook hoe hij in tegenspoed zijn mythische aura van onoverwinnelijkheid behield.