NAAR DE BOEREN!
Geplaatst op
30 november 2010
door
redactie
Nieuw boek belicht kinderuitzendingen in de hongerwinter van 1944 - 1945.
Hoe kwam je als stadskind de hongerwinter van 1944 -1945 heelhuids door? Frans Nieuwenhuis beschrijft het in zijn boek Naar de boeren!
In de hongerwinter werden naar schatting 50.000 kinderen vanuit de hongerende grote steden van het westen uitgezonden naar het platteland, waar nog wel voldoende voedsel was. De kinderen kregen voornamelijk onderdak in Groningen, Friesland, Drenthe en Overijssel.
Auteur Frans Nieuwenhuis, die zelf als jochie van Den Haag naar Friesland werd uitgezonden, heeft het onderwerp uitvoerig bestudeerd. Op een boeiende, gedegen manier beschrijft hij alle details van die uitzending. Als titel koos hij: Naar de boeren!; ‘dat kind gaat naar de boeren’ betekende destijds: dat kind gaat naar een plek waar nog voedsel voorhanden is...
De publicatie beschrijft de eerste ideeën om
kinderen
op het platteland onder te brengen en hoe die plannen door kerken, gemeenten en bedrijven, maar ook door de wanhopige ouders zelf, gerealiseerd werden. Het boek behandelt in detail hoe de kinderen naar de noordelijke en oostelijke provincies vervoerd werden: gestouwd in scheepsruimen, vrachtauto’s en in treinen, vanwege de beschietingen vrijwel altijd ’s nachts reizend, soms van vijf tot wel tien dagen lang onderweg. Maar ook op de fiets, of lopend in groepen van twintig kinderen; lopen van Amersfoort tot Zwolle kostte vier tot vijf dagen. Het was die winter bitterkoud en erg nat ....
Tenslotte gaat het boek in op het leven op het platteland: de eerste angstige weken vol heimwee, het dagelijkse leven in de pleeggezinnen, de schaarse contacten met ‘thuis’ en de bevrijding. Tot slot worden de naoorlogse contacten tussen de pleeggezinnen en de uitgezonden kinderen beschreven, contacten die doorgaan tot op de dag van vandaag. In de eerste jaren na de oorlog waren die tijdens vakanties, verjaardagen en huwelijksfeesten; nu betreft het vooral begrafenissen.
Het boek is gebaseerd op persoonlijke contacten met tweehonderd destijds uitgezonden kinderen, inmiddels allen boven de zeventig, op gegevens uit ruim twintig archieven en op verhalen uit meer dan honderd gedenkboeken en artikelen. Het bevat veel aangrijpende citaten. Naar de boeren! is ook een ode aan de 50.000 pleeggezinnen die de kinderen destijds geheel belangeloos hebben opgevangen en een onvergetelijke tijd op het platteland hebben bezorgd. Dat niet alleen: het wil ook een eerbetoon zijn aan allen die deze grootscheepse kinderverhuizing mogelijk maakten: de organisatoren, de reisbegeleiders, de scheepskapiteins en vrachtwagenchauffeurs, de helpers onderweg en zeker ook de ouders die met de moed der wanhoop hun kinderen met onbekende bestemming lieten vertrekken.
Naar de boeren! - Kinderuitzendingen in de hongerwinter
Auteur: Frans Nieuwenhuis
ISBN: 9789061006404
Uitgever: Ad.Donker, serie: Document, paperback, 188 pagina's
Prijs: € 19,50
De foto bij dit artikel is afkomstig uit de Beeldbank van het Nationaal Archief onder de titel 'Hongerwinter. Meisjes aan het eten.'
In de hongerwinter werden naar schatting 50.000 kinderen vanuit de hongerende grote steden van het westen uitgezonden naar het platteland, waar nog wel voldoende voedsel was. De kinderen kregen voornamelijk onderdak in Groningen, Friesland, Drenthe en Overijssel.
Auteur Frans Nieuwenhuis, die zelf als jochie van Den Haag naar Friesland werd uitgezonden, heeft het onderwerp uitvoerig bestudeerd. Op een boeiende, gedegen manier beschrijft hij alle details van die uitzending. Als titel koos hij: Naar de boeren!; ‘dat kind gaat naar de boeren’ betekende destijds: dat kind gaat naar een plek waar nog voedsel voorhanden is...
De publicatie beschrijft de eerste ideeën om
kinderen op het platteland onder te brengen en hoe die plannen door kerken, gemeenten en bedrijven, maar ook door de wanhopige ouders zelf, gerealiseerd werden. Het boek behandelt in detail hoe de kinderen naar de noordelijke en oostelijke provincies vervoerd werden: gestouwd in scheepsruimen, vrachtauto’s en in treinen, vanwege de beschietingen vrijwel altijd ’s nachts reizend, soms van vijf tot wel tien dagen lang onderweg. Maar ook op de fiets, of lopend in groepen van twintig kinderen; lopen van Amersfoort tot Zwolle kostte vier tot vijf dagen. Het was die winter bitterkoud en erg nat ....
Tenslotte gaat het boek in op het leven op het platteland: de eerste angstige weken vol heimwee, het dagelijkse leven in de pleeggezinnen, de schaarse contacten met ‘thuis’ en de bevrijding. Tot slot worden de naoorlogse contacten tussen de pleeggezinnen en de uitgezonden kinderen beschreven, contacten die doorgaan tot op de dag van vandaag. In de eerste jaren na de oorlog waren die tijdens vakanties, verjaardagen en huwelijksfeesten; nu betreft het vooral begrafenissen.
Het boek is gebaseerd op persoonlijke contacten met tweehonderd destijds uitgezonden kinderen, inmiddels allen boven de zeventig, op gegevens uit ruim twintig archieven en op verhalen uit meer dan honderd gedenkboeken en artikelen. Het bevat veel aangrijpende citaten. Naar de boeren! is ook een ode aan de 50.000 pleeggezinnen die de kinderen destijds geheel belangeloos hebben opgevangen en een onvergetelijke tijd op het platteland hebben bezorgd. Dat niet alleen: het wil ook een eerbetoon zijn aan allen die deze grootscheepse kinderverhuizing mogelijk maakten: de organisatoren, de reisbegeleiders, de scheepskapiteins en vrachtwagenchauffeurs, de helpers onderweg en zeker ook de ouders die met de moed der wanhoop hun kinderen met onbekende bestemming lieten vertrekken.
Naar de boeren! - Kinderuitzendingen in de hongerwinter
Auteur: Frans Nieuwenhuis
ISBN: 9789061006404
Uitgever: Ad.Donker, serie: Document, paperback, 188 pagina's
Prijs: € 19,50
De foto bij dit artikel is afkomstig uit de Beeldbank van het Nationaal Archief onder de titel 'Hongerwinter. Meisjes aan het eten.'
Nederland