Geschiedenis.nl

Tot en met 14.08.2011 is de tentoonstelling Laatste waarschuwing! te zien over belonen en straffen op school. Locatie: het Nationaal Onderwijsmuseum in Rotterdam.  

 ‘…ik dook onder de bank om de knikkers op te rapen, en toen ik er zo onder zat, kwam ik op de gedachte, op mijn kop te gaan staan, en mijn voeten omhoog te steken, op de plaats waar mijn hoofd hoorde te zijn. Dat de hele klas het zag, en begon te lachen, en hoe langer hoe harder, begrijpt U. Ik werd de bank uitgesleurd, waarbij nu alle knikkers door de klas vlogen. Ik kreeg een flinke draai om mijn oren. De goede man was razend , duwde me in de hoek, en zei: “Durf er niet uit te komen, anders laat ik je de hele week strafregels schrijven.” (C.A. Schipper uit het Vrije Volk)

Orde houden in de klas, een leerkracht kan er een hele kluif aan hebben. Welke middelen staan de leraar eigenlijk ter beschikking om leerlingen te belonen bij goed gedrag en te straffen bij fout gedrag? En hoe was dat in het verleden? Nog niet eens zo heel lang geleden kreeg een linkshandig kind een fikse mep met een liniaal op de ‘verkeerde’ hand, want je hoorde met rechts te schrijven. Slaan is inmiddels uit den boze, en een kind leert gewoon schrijven met z'n voorkeurshand.

De tentoonstelling neemt je mee door de geschiedenis van straffen en belonen op school, te beginnen met de plak en de pechvogel uit de Middeleeuwen tot het ezelsbord uit de achttiende eeuw en de beruchte liniaal van de juffrouw in de twintigste eeuw.  Beloningen zijn meest van recenter datum: de centsprent, het getuigschrift, de rode krul onder het rekenwerk, een mooie stempel voor het opstel tot lekker snoep (!) en voetbalplaatjes.

Persoonlijke verhalen komen aan bod in een speciaal ingericht klaslokaal, waar de bezoeker zich kan laten meevoeren naar de eigen schoolherinneringen. Bij het spel ‘Wat zou jij doen?’ kun je zelf kiezen of je een leerling straft voor bijvoorbeeld spieken, te laat komen of het huiswerk vergeten. Hanteer je strikte regels of laat je het verhaal van de leerling ook meetellen? Het spel zet aan tot nadenken over de vraag wat de beste straf of beloning is.  

En als de leerkracht het ook niet meer weet, dan is er altijd nog de schooldirecteur. Beleef zelf wat die te zeggen heeft, wanneer u er een potje van maakt op school ….

Bezoekersinformatie Nationaal Onderwijsmuseum