WAJANG FOXTROT - INDIë IN KLANK EN BEELD
Wajang Foxtrot belicht de geschiedenis van Nederlands-Indië door middel van bladmuziek, prenten, tekeningen en affiches. Een tentoonstelling voor kenners en liefhebbers!
Wajangvoorstelling. Nijlands schoolplaat van Nederlands Oost-Indië, litho, 1897. Atlas van Stolk, inv. 46210.
Het verhaal over Nederlands-Indië is één van de meest fascinerende hoofdstukken van onze geschiedenis. Vanaf de VOC-tijd is zij bezongen en verklankt in zeemans- en soldatenliederen, amusementsmuziek, cabaret, liedjes van heimwee en verlangen en klassieke composities. Met de expositie Wajang Foxtrot laat de Atlas van Stolk in het Rotterdamse Schielandshuis de geschiedenis van Nederlands-Indië voor het eerst zien en horen vanuit het oogpunt van de muziek. Tot en met 26 juni 2011.
Bijzondere aanwinst
De aanleiding voor de tentoonstelling Wajang Foxtrot - Indië in klank en beeld is een bijzondere aanwinst van zo'n honderd exemplaren van Indische bladmuziek voor de Atlas Van Stolk in Rotterdam. De composities weerspiegelen verrassende tot noten gestolde (Nederlandse) getuigenissen van ervaringen met de Gordel van Smaragd. De kleurrijke muziekomslagen geven een gevarieerd en indringend beeldverhaal van de Nederlandse aanwezigheid in Indië vanaf de strijd in Atjeh tot de politionele acties en onafhankelijkheid van Indonesië in 1949.
Heimwee
Behalve strijdlustige marsmuziek zijn er ook muzikale composities gemaakt over de gevoelens van heimwee van zowel de militairen (Meisjelief ik zal je schrijven) als van de geliefde thuis (Als ik zo je foto zie). Maar pas echt schrijnend is het levenslied van Willy Derby, Hallo Bandoeng!, over de eerste telefoonverbinding naar de Oost: een oma in Den Haag die voor het eerst de stem van haar kleinkind hoort om vervolgens overmand door emoties te bezwijken.
Bladmuziek
De bladmuziek, die als een rode draad door de tentoonstelling loopt, is thematisch ingericht en aangevuld met prenten, tekeningen en affiches van kunstenaars als J.C. Rappard, Menno van Meeteren Brouwer, J. Frank Niemantsverdriet en Eppo Doeve. Ook schitterende afdrukken van belangrijke Javaanse fotografen als Céphas en Kurkdjian zijn te bewonderen. Spotprenten van tekenaars als Braakensiek, Hahn, Jordaan en Behrendt brengen hier en daar de politieke context in beeld.
Publicatie
Bij de tentoonstelling is een gelijknamige publicatie verschenen: Wajang Foxtrot – Indië in klank en beeld. De inleiding is van de hand van Henk Mak van Dijk, de verdere bijdragen zijn van Carl Nix. De uitgave is voorzien van een CD met muziekstukken en liedjes die onder meer door het Nederlands Theater Instituut ter beschikking zijn gesteld. Te horen zijn onder andere het pianostuk Saïdjah van Richard Holl uitgevoerd door Henk Mak van Dijk, en de liederen Nou tabé dan van Louis Davids en Hallo! Dandoeng! van Willy Derby. (Uitgeverij Scriptum, € 24.95, ISBN 9789055947843)
Symposium
Ter gelegenheid van de tentoonstelling Wajang Foxtrot organiseerde de Atlas van Stolk ook een symposium op 25 maart 2011. Onder de titel Indië in klank en beeld konden kenners en liefhebbers zich nog verder in de materie verdiepen. Henk Mak van Dijk, pianist en auteur van het boek De oostenwind waait naar het westen gaf een toelichting over Indische componisten en Indische composities en David Prins, regisseur en cellist, vertelde over de heropvoering onder zijn regie van Attima, een Javaanse liefdestragedie, in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag in 2008. Pauljac Verhoeven, hoofd Museum Bronbeek, vertelde over de nieuwe vaste opstelling van het museum Het verhaal van Indië en de overwegingen die daarbij een rol speelden. Onder de titel ‘Indisch is een gevoel. De tweede en derde generatie Indische Nederlanders’ ging sociologe Marlene de Vries en auteur van het gelijknamige boek nader in op de betekenis van het Indisch-zijn bij de verschillende generaties. Na een toelichting op de tentoonstelling van Carl Nix, hoofd Atlas van Stolk, volgde gelegenheid tot bezichtiging.
De tentoonstelling Wajang Foxtrot - Indië in klank en beeld is te zien tot en met 26 juni 2011 in de Atlas van Stolk in het Schielandshuis, Korte Hoogstraat 31, 3011 GK Rotterdam, tel. 010 - 217 67 67. Openingstijden: dinsdag tot en met zondag van 11.00 tot 17.00 uur.
Meer lezen over Nederlands-indië.