Geschiedenis.nl

_{Deel van het affiche bij de Nazi-tentoonstelling Entartete Musik (1938)}

Gek van Jazz I vertelde het verhaal van de Rotterdamse jazzgeschiedenis vanaf 1918 tot 1940. Op 24 mei 2012 in Arminius bij Checkpoint Geschiedenis het vervolg: Gek van jazz II. 

Het bombardement van 14 mei 1940 vernietigde het hart van de stad en driekwart van alle theaters. Maar een paar weken later stond het publiek massaal in de rij bij de overgebleven zalen. Tijdens de bezetting verkeerde de jazzmuziek in een paradoxale situatie. Ondanks het verbod op negroïde muziek formeerde de Rotterdamse pianist Dick Willebrandts een formidabele big band. Joodse musici werden afgevoerd naar de vernietigingskampen. Sommigen kwamen voor onmogelijke keuzes te staan. Clara de Vries werd in Auschwitz vermoord nadat ze had geweigerd in het kamporkest te spelen. Haar broer Jack overleefde Auschwitz  door wel muziek te maken. Vanaf september 1944 verslechterde de situatie in Nederland. Door razzia’s en de hongerwinter kwam het uitgaansleven vrijwel tot stilstand. 

_{Foto rechts:  Clara de Vries (Collectie Roland Vonk)} 

Na de bevrijding volgde een moeizaam herstel. In de theaters werd geluisterd naar classic jazz, swing en een nieuwe sensatie: de bebop. Hoewel de bebop het jazzpubliek verdeelde, zorgden de lokale jazzclubs, zoals B14, voor een opleving van de jazz. Rock ’n Roll, de nieuwe jeugdcultuur en de televisie concurreerden met de jazzmuziek. In 1966 startte de pas geopende Doelen het driedaagse festival ‘Newport in Rotterdam’, de voorloper van het North Sea Festival.

 

In deze Checkpoint Geschiedenis vertellen Bert Vuijsje en Hans Zirkzee het unieke verhaal van de de ontwikkeling van de jazz in Nederland en Rotterdam in de periode 1940 – heden. Checkpoint Geschiedenis wordt afgesloten met  de Checkpoint Quiz, gepresenteerd door muziekhistoricus Peter de Koning, en een borrel. 

 

Bert Vuijsje: Paradoxen rondom oorlogsjazz
Bert Vuijsje schrijft sinds 1962 professioneel over jazzmuziek. Hij was onder meer hoofdredacteur van het blad Jazzwereld, jazzmedewerker van de Volkskrant, en hij publiceerde de interviewbundels De Nieuwe Jazz en Jazzportretten. In 2004 verscheen Rita Reys: Lady Jazz, het levensverhaal van Nederlands grootste jazz-zangeres. Tegenwoordig is hij onder meer redacteur van Jazz Bulletin (kwartaalblad van het Nederlands Jazz Archief) en columnist van de bladen Jazzism, Doctor Jazz en Jazzmozaïek (België). In 2005 is Bert Vuijsje onderscheiden met de Pierre Bayle-prijs voor muziekkritiek.

In zijn bijdrage zal hij de paradoxen rondom de jazz tijdens de Tweede Wereldoorlog schetsen. In de jaren 1940-’45 was jazz in Nederland verboden muziek. Of toch niet helemaal? Of soms helemaal niet? Bert Vuijsje vertelt en laat aan de hand van zeldzame muziekopnamen horen hoe er tijdens de oorlog in ons land wel degelijk onversneden jazz werd gespeeld, soms zelfs op bevel van de Duitse bezetter.

 

 

Hans Zirkzee werkt aan een proefschrift over de geschiedenis van de jazz in Rotterdam (tussen 1915 en 1955) en heeft in het kader daarvan onderzoek gedaan naar programmering, inrichting en bezoekers van clubs en theaters. Hans vertelt vanavond over de dramatische ontwikkelingen tijdens de oorlog, de moeizame herstelfase na de oorlog en de pogingen uit de jaren zestig en zeventig om jazz in Rotterdam weer een vooraanstaande plaats te geven. Een verhaal met een happy end. 

Peter de Koning: Checkpoint Geschiedenis Quiz

Historicus, presentator, journalist en medewerker van Muziekweb, Peter de Koning test uw zojuist opgedane kennis van het Rotterdamse uitgaansleven tussen 1940 en 2000. 

Checkpoint Geschiedenis is een samenwerking van Arminius, Geschiedenis.nl, Studium Generale EUR, Gemeentearchief Rotterdam en Museum Rotterdam.

Donderdag 24 mei 2012 | 20:00 uur | entree € 5, reservering gewenst  via www.arminius.nu

 

 Meer informatie: reinard@geschiedenis.nl of bel naar 06 255 14 259