GORE VIDAL (1925 - 2012)
Geplaatst op
6 augustus 2012
door
Reinard Maarleveld
Als de essentie van geschiedenis is "het tot leven brengen van het verleden", dan was Gore Vidal de beste geschiedenisleraar ooit.
De Vier Evangelisten, door Pieter Claesz. Soutman, ca. 1620 - 1630
Ik ben geen kenner van zijn werk, want ik heb maar twee van zijn boeken gelezen: Washington DC (de herschreven versie uit 1993) en Direct van Golgotha (in de vertaling van Tinke Davids, 1994).
Washington DC gaat over het leven van beroepspolitici in Washington tussen 1933 en 1952. Het is een cynisch melodrama over meedogenloze baantjesjagers die hun leven en dat van hun geliefden opofferen aan hun carriere onder het motto "being right never got a man a vote". Het boek is de afsluiting (achteraf, want het verscheen als eerste) van een serie van zes romans die Vidal Narratives of a Golden Age, 1776 - 1952 noemde. Omdat komend schooljaar De Verenigde Staten en hun federale overheid 1865-1965 eindexamenonderwerp is beloof ik hierbij plechtig de andere vijf delen ook te lezen.
Dat is geen straf want Vidals proza is licht en messcherp. Zo schrijft hij in het voorwoord van Washington DC (1993) over Amerika: "Personally I prefer a flawed republic to the murderous empire that began in 1898 and is now, as I write, firmly established as a militarized economy and society wih no end in view."
Daarnaast is Vidal een meester in het analyseren van menselijk gedrag: "(...) the welfare of children was the first weapon and the last consideration in any power struggle between parents." (Washington DC, 144). Bang om ouder te worden en de neergang van het lichaam te ervaren? Vidal duwt u bereidwillig de afgrond in. Bejaarde man staat naakt voor de spiegel " (...) eyes shut in order not to see the old body which he never ceased to recall as it had been in his fair and vigorous youth before the muscled arms had gone slack and the legs become blue-veined and spindly and the once flat belly thrust forward into a heavy ellipse of flesh which now overhung contracted genitals."
West-Europeanen zien de Amerikanen terecht als hun bevrijders, maar dankzij Vidal weet je weer dat tussen 1 september 1939 en 7 december 1941 (Pearl Harbour) interventie van de Verenigde Staten niet voor de hand lag. De Lend Lease bill waarmee Roosevelt oorlogsmateriaal kon leveren aan de Geallieerden werd door tegenstanders de Give Away America Bill genoemd (Washington DC, 137).
Truman, als vice-president automatisch de opvolger van de in het harnas gestorven Roosevelt (april 1945) werd door vooraanstaande Democraten niet serieus genomen. Integendeel: voor hen was het een laatste truc van Roosevelt om zijn tegenstanders een hak te zetten: "He (Roosevelt) had eliminated them (zijn rivalen) all, friends as well as enemies, by the elevation of a mediocrity who could now take pleasure in observing his splendid betters fade, one by one, as new men emerged. " (Washington DC, 269).
Direct van Golgotha is een briljante satire op jodendom en christendom met een krankzinnige plot. Tijdreizen is mogelijk geworden en heeft geleid tot een joods complot om het christendom definitief te vernietigen. Jezus is naar de twintigste eeuw gehaald, omgedoopt tot Marvin Wasserstein en bij General Electric opgeleid tot computeranalist en hacker. Wasserstein, alias Jezus is begonnen met het wissen van de Evangelien, waarvan alleen nog digitale versies bestaan. Alleen het Evangelie van Timotheus moet nog worden gekraakt. Timotheus zelf (we schrijven het jaar 96), minnaar van de apostel Paulus, wordt door een christelijk camerateam van NBC vanuit de toekomst bezocht. Om het christendom te redden moet hij zijn evangelie opnieuw schrijven en is hij kandidaat om de kruisiging van Jezus rechtstreeks vanaf Golgotha te presenteren. Bent u daar nog?
Timotheus is de hoofdpersoon van het boek en stelt zichzelf als volgt voor: "Ik ben Timotheus, de zoon van Eunice de jodin en Georgius de Griek. Ik ben vijftien. Ik bevind me in de keuken van het huis van mijn familie in Lystra. Ik lig spiernaakt op een houten tafel. Ik heb hyacintgouden krullen en korenbloemblauwe, vergeetmenietkleurige ogen en de grootste pik in ons deel van Klein-Azie." (Direct van Golgotha, 5, vertaling Tinke Davids).
Als de essentie van geschiedenis is "het tot leven brengen van het verleden", dan was Gore Vidal de beste geschiedenisleraar ooit.
Ik ben geen kenner van zijn werk, want ik heb maar twee van zijn boeken gelezen: Washington DC (de herschreven versie uit 1993) en Direct van Golgotha (in de vertaling van Tinke Davids, 1994).
Washington DC gaat over het leven van beroepspolitici in Washington tussen 1933 en 1952. Het is een cynisch melodrama over meedogenloze baantjesjagers die hun leven en dat van hun geliefden opofferen aan hun carriere onder het motto "being right never got a man a vote". Het boek is de afsluiting (achteraf, want het verscheen als eerste) van een serie van zes romans die Vidal Narratives of a Golden Age, 1776 - 1952 noemde. Omdat komend schooljaar De Verenigde Staten en hun federale overheid 1865-1965 eindexamenonderwerp is beloof ik hierbij plechtig de andere vijf delen ook te lezen.
Dat is geen straf want Vidals proza is licht en messcherp. Zo schrijft hij in het voorwoord van Washington DC (1993) over Amerika: "Personally I prefer a flawed republic to the murderous empire that began in 1898 and is now, as I write, firmly established as a militarized economy and society wih no end in view."
Daarnaast is Vidal een meester in het analyseren van menselijk gedrag: "(...) the welfare of children was the first weapon and the last consideration in any power struggle between parents." (Washington DC, 144). Bang om ouder te worden en de neergang van het lichaam te ervaren? Vidal duwt u bereidwillig de afgrond in. Bejaarde man staat naakt voor de spiegel " (...) eyes shut in order not to see the old body which he never ceased to recall as it had been in his fair and vigorous youth before the muscled arms had gone slack and the legs become blue-veined and spindly and the once flat belly thrust forward into a heavy ellipse of flesh which now overhung contracted genitals."
West-Europeanen zien de Amerikanen terecht als hun bevrijders, maar dankzij Vidal weet je weer dat tussen 1 september 1939 en 7 december 1941 (Pearl Harbour) interventie van de Verenigde Staten niet voor de hand lag. De Lend Lease bill waarmee Roosevelt oorlogsmateriaal kon leveren aan de Geallieerden werd door tegenstanders de Give Away America Bill genoemd (Washington DC, 137).
Truman, als vice-president automatisch de opvolger van de in het harnas gestorven Roosevelt (april 1945) werd door vooraanstaande Democraten niet serieus genomen. Integendeel: voor hen was het een laatste truc van Roosevelt om zijn tegenstanders een hak te zetten: "He (Roosevelt) had eliminated them (zijn rivalen) all, friends as well as enemies, by the elevation of a mediocrity who could now take pleasure in observing his splendid betters fade, one by one, as new men emerged. " (Washington DC, 269).
Direct van Golgotha is een briljante satire op jodendom en christendom met een krankzinnige plot. Tijdreizen is mogelijk geworden en heeft geleid tot een joods complot om het christendom definitief te vernietigen. Jezus is naar de twintigste eeuw gehaald, omgedoopt tot Marvin Wasserstein en bij General Electric opgeleid tot computeranalist en hacker. Wasserstein, alias Jezus is begonnen met het wissen van de Evangelien, waarvan alleen nog digitale versies bestaan. Alleen het Evangelie van Timotheus moet nog worden gekraakt. Timotheus zelf (we schrijven het jaar 96), minnaar van de apostel Paulus, wordt door een christelijk camerateam van NBC vanuit de toekomst bezocht. Om het christendom te redden moet hij zijn evangelie opnieuw schrijven en is hij kandidaat om de kruisiging van Jezus rechtstreeks vanaf Golgotha te presenteren. Bent u daar nog?
Timotheus is de hoofdpersoon van het boek en stelt zichzelf als volgt voor: "Ik ben Timotheus, de zoon van Eunice de jodin en Georgius de Griek. Ik ben vijftien. Ik bevind me in de keuken van het huis van mijn familie in Lystra. Ik lig spiernaakt op een houten tafel. Ik heb hyacintgouden krullen en korenbloemblauwe, vergeetmenietkleurige ogen en de grootste pik in ons deel van Klein-Azie." (Direct van Golgotha, 5, vertaling Tinke Davids).
Als de essentie van geschiedenis is "het tot leven brengen van het verleden", dan was Gore Vidal de beste geschiedenisleraar ooit.
Verenigde Staten