OFFER 1914. EEN HISTORISCH DRIELUIK VAN HUGO LUIJTEN
Geplaatst op
5 juni 2014
door
Hugo Luijten
Op 26 september 1914 sneuvelde Heinrich Josef Ohlenforst bij de aanval van het Duitse leger op Souain, een nietig dorp ergens in de buurt van Reims.
Het was een achterneef van mijn overgrootvader en het verhaal van deze verre voorouder inspireerde mij tot het creëren van een multimediaal project: Offer – Opfer – Sacrifice 1914-2014
Het project bestaat uit drie delen:
- Een roman Offer 1914 (verschijnt 2015)
- Een graphic novel Offer 1914 (verschijnt 2015)
- Een filmdocumentaire Offer 1914 in de vorm van een roadmovie
De drie kunstuitingen zijn op hetzelfde verhaal gebaseerd, maar geven er door hun specifieke kracht een eigen wending aan. Dat maakt het tot een bijzonder drieluik dat zijn eigen plaats verdient in de huidige stroom aan projecten uit de Eerste Wereldoorlog.
Daarnaast geldt dat het overgrote deel van de huidige aandacht voor de Moeder aller Oorlogen zich op de loopgraven in Vlaanderen en Frankrijk richt. Uit de aard der zaak beperkt tot ruwweg de jaren 1916 en 1917. De bewegingsoorlog van augustus en september 1914 verschilt echter enorm van de vier jaar die zouden volgen. Ook mijn beeld van de oorlog was opgebouwd uit loopgraven en modder. En ik durf mezelf een ‘kenner’ te noemen. Maar tijdens de research leek het of ik in een totaal andere oorlog verzeild was geraakt.
Het accent ligt bij veel boeken en films vervolgens meestal op de geallieerde legers. In de informatielawine over '14-'18 is er nauwelijks aandacht voor de Duitse invalshoek. Ook niet in Duitsland zelf trouwens, en al zeker niet in romans of stripverhalen. Door juist voor dit perspectief te kiezen ontdekte ik dat ook in Duitsland het lijden onvoorstelbare vormen aannam, en dat van oorlogszuchtigheid in veel gevallen geen enkele sprake was.
Als laatste heeft Offer 1914 een grensoverstijgend Europees karakter: een Nederbelg raakt geïnspireerd door een verhaal van een Duitser die als soldaat door België en Frankrijk trekt. Het lijden van de kleine mens staat daarbij voortdurend centraal. Wat zijn de gedachten van een simpele boerenjongen in uniform bij het ondergaan van een weerzinwekkende oorlog?
Offer 1914 : de roman
De 33-jarige Heinrich Ohlenforst probeert de problemen in zijn geboortedorp te ontvluchten door op 1 augustus 1914 vrijwillig dienst te nemen in het Duitse leger. Dan ontdekt hij dat de dorpsperikelen hem ook aan het front blijven achtervolgen. Een eervolle terugkeer naar zijn geboortedorp Saeffelen is de enige manier om de problemen op te lossen en het leven van zijn vrouw en kind te verbeteren. Intussen bedenkt burgemeester Heinrich Hilger in het dorp een wreed plan om de eer van zijn eigen familie te redden, waarbij de oorlog hem als bondgenoot goed van pas komt.
Offer is een realistisch geschreven roman over eer, opoffering en zingeving, tegen de achtergrond van de bloedigste maanden uit de Eerste Wereldoorlog. Naast de officiële geschiedschrijving is het verhaal gebaseerd op dagboeken, dorpskronieken en andere ego-documenten uit heel Duitsland.
Offer 1914 : de graphic novel
Renot en Ersel zijn respectievelijk scenarist en tekenaar van beeldverhalen voor volwassenen. Het duo heeft een internationale faam in de stripwereld, met name in Frankrijk en Spaanstalige landen. Momenteel werken ze voor 'Offer' aan het scenario en eerste schetsen van een Graphic Novel.
Het scenario is gebaseerd op de roman, maar scenarist en tekenaar houden hun eigen artistieke vrijheid. Het beeldverhaal komt ongeveer tegelijk uit met de roman.
Offer 1914 : de roadmovie
Voor de film ga ik in augustus en september 2014 dezelfde weg afleggen als mijn voorvader. Dag op dag 100 jaar later wil ik de dorpen binnenkomen waar hij exact een eeuw geleden doorheen trok.
In 17 afleveringen van 5-7 minuten wil ik veel van het research-materiaal dat ik in de roman niet kwijt kon tot leven brengen. Interviews en toevallige ontmoetingen wisselen af met sfeerbeelden en hoorcolleges militaire geschiedenis aan de hand van vier kiezels en een baksteen.
De opzet van de documentaire is die van een roadmovie en valt te vergelijken met documentaires als Weg naar Compostela en Ten Oorlog die productiehuis De Chinezen maakte voor de VRT. Voor dit deel van het drieluik heb ik dan ook intensief contact gehad met programmamakers Arnout Hauben en Michel Vanhove van het productiehuis.
De afleveringen zullen met enkele dagen tussentijd op YouTube verschijnen en ik zal de link vervolgens aan geïnteresseerden mailen. Maar ik zet natuurlijk ook Facebook en Twitter in.
Youtubekanaal: Offer 1914
Twitter: @offer1914