TURBULENTE GETIJDEN TERSCHELLING

Geplaatst op 6 december 2025 door Leon Mijderwijk
Turbulente Getijden Terschelling
De zee en zandsuppletie geven en nemen: van munten tot wrakken. Foto: Jeffrey Ballema

Detectoramateurs komen altijd thuis met vondsten en verhalen. De verhalen zijn vaak waardevoller dan de vondsten. Jeffrey Ballema speurt al jaren op Terschelling en heeft zijn vondsten en verhalen opgetekend in een fraai boek.

Terschelling is vanaf het zuiden gezien het derde Waddeneiland, na Texel en Vlieland. Ten oosten ervan ligt Ameland en Schiermonnikoog. Het zeewater geeft het eiland vorm. Aan de zuidzijde is dat de Waddenzee en in het noorden de Noordzee. Het strand aan de noordkant van Terschelling is het zoekgebied van Jeffrey Ballema.

Foto rechts:  "De witte rand om het eiland is mijn zoekgebied." Bron: NASA, publiek domein.

Wisselend bodemarchief
Het Noordzeestrand is een bijzonder en grillig terrein om met de detector op pad te gaan. Het zorgt voor kansen en bedreigingen die de zoekers op akkers en weilanden niet kennen. Dat heeft vooral te maken met zandsuppletie. Om het kustgebied te beschermen spuiten baggerschepen zand op de zeebodem. Dat zand spoelt aan op het strand en stuift door naar de duinen. Dat betekent dat er voor een onderzoeker iedere keer weer een nieuwe laag grond is om af te speuren. De palen op het strand getuigen van die wisselende hoogte van de bodem en dat gaat niet om luttele centimeters.

Om de proef op de som te nemen heeft de auteur het verschil eens opgemeten en stelde vast dat er anderhalve meter zand bij was gekomen na een stormachtige dag. Een dag later was er weer tachtig centimeter vanaf. Van de zonnige kant gezien: er zijn geen zorgen als er op een dag weinig metaalsignalen zijn, want morgen ligt er een nieuwe wereld open om te ontdekken. Dat geldt ook andersom.

Ballema verhaalt in dat kader van de vondst van een gouden munt. Een scheepswrak dat hij nooit eerder had gezien, deed vermoeden dat er meer te vinden was. Maar de volgende ochtend verdween de hoop: "Ik had de munt nog vers in mijn hoofd, er moest gewoon meer zijn. Het werkt enorm verslavend. Nou, houd je vast!!! Heeeeeelemaal…..niks! Het wrak was compleet verdwenen. Het gehele stuk strand was zo dood als een pier."

Menselijke maat
In totaal staan er 39 verhalen in Turbulente Getijden Terschelling. De eerste zes teksten hebben een inleidend karakter en gaan over het eiland, het strand, metaaldetectie en materialen. De overige teksten zijn een mix aan ervaringen met nieuwsgierig makende titels als ‘Zeezwaaien’, ‘Whiskey in the jar’ en ‘Bevroren kippen in de mist’.

Een aantal teksten wordt afgesloten met ‘Tips, tricks en wetenswaardigheden’ waarin de auteur zijn ervaringen deelt over de bijzonderheden van het zoeken langs de Noordzeekust. Het strand is voor metaaldetectie een van de meest moeilijke en dynamische plekken. Je moet de kenmerken van de omgeving leren kennen, maar ook van het materiaal dat je gebruikt en dat geldt in eerste instantie voor de detector. De tips gaan onder meer over het duiden van onduidelijke signalen, het lokaliseren van vondsten en de voordelen en nadelen van het dragen van een waadpak.

Dit zoekboek reikt echter verder dan alleen verhalen over zoeken met een detector. Jeffrey Ballema beschrijft ook de ramp met het containerschip MSC Zoe in 2019. De vervuilende en zelfs giftige inhoud van vele containers kwam daarbij in zee terecht en de impact op het eiland was enorm. Er was saamhorigheid om de ravage op te ruimen, maar er was ook een langdurige nasleep over de kwestie van de verantwoordelijkheid. Het was helaas niet de laatste bedreiging voor de kwetsbare natuur van Terschelling gezien de rampen die sindsdien alweer hebben plaatsgevonden.

Persoonlijk boek
"Soms vraag ik me af, beseffen wij wel hoe gruwelijk mooi de planeet is waar wij op leven?’"
"Op een van mijn zoektochten, al zwaaiend langs de vloedlijn, ging mijn detector af"
"Laten we wel zijn, iedereen mag op het strand zoeken, en overal."
Deze zinnen laten zien dat Turbulente getijden Terschelling is geschreven alsof de auteur in een gesprek zijn belevenissen en gedachten vertelt. Je waant je samen met hem in een strandtent met een kop koffie voor je en de huilende wind buiten. De foto’s – van detectorstillevens tot eenzame schoenen op het strand – versterken dat gevoel. Voor detectoramateurs, strandzoekers en liefhebbers van de Waddeneilanden ongetwijfeld een zee van herkenning.

De auteur heeft het boek in eigen beheer uitgegeven. Het is te bestellen door een mail te sturen aan theluckystretchofbeachguy@yahoo.com. U ontvangt een bestelnummer en rekeningnummer. Na overmaken van € 39,95 inclusief verzendkosten wordt het boek binnen drie werkdagen naar u verzonden.

Jeffrey Ballema,
Turbulente Getijden Terschelling.Van de Noordsvaarder om de west tot en met de koffiebonenplaat om de oost.
Terschelling 2025
theluckystretchofbeachguy@yahoo.com


Bericht geplaatst in: boekrecensie