Geschiedenis.nl

Kort na elkaar verschenen drie boeken over de Vikingen bij Nederlandse uitgevers: 24 uur bij de Vikingen, Ubbi de Fries en Verborgen levens. Alle drie auteurs - de Deense taalwetenschapper Kirsten Wolf, de Nederlandse vroegemiddeleeuwenkenner Luit van der Tuuk en de Britse cultuurhistoricus Eleanor Barraclough - tonen aan dat er een ander leven schuil ging achter de mist van geweld, drakenkoppen en gehoornde helmen die de geschiedenis over de Vikingen heeft opgetrokken.

Rijkdom aan bronnen
Om een beeld te vormen van de vroege middeleeuwen is het noodzakelijk je niet alleen te verlaten op schriftelijke bronnen. In alle drie de boeken over de Vikingen putten de auteurs dan ook uit een rijk scala van tekstuele bronnen, beeldtaal en runen op stenen en archeologische sporen die de noordse volken hebben achtergelaten.

De bodemvondst centraal
Eleanor Barraclough stelt in Verborgen levens die archeologische vondsten centraal, zoals de ondertitel Wat de nieuwste vondsten ons vertellen over de Vikingtijd al prijsgeeft. "Al wroetend vinden onze vingers potscherven en botten, van mensen en dieren. Oud gereedschap van metaal en hout: hamers en tangen, messen en spiraalboren, vijlen en vuurstarters, zelfs aambeelden. Speelstukken en flarden kleding. We vinden paardentuig en handgrepen van hout of brons. IJzeren schildknoppen. Uit dennenhout gesneden bogen en pijlen. Bijlen, zwaarden en pijlpunten. Een complete maliënkolder, de ringetjes verstopt door modder. Ze blijven maar komen, uit de drassige bodem, duizenden en duizenden artefacten, vaak samengebonden met doek of touw."

Heldere indeling van het boek
Na een ruime inleiding luidt Barraclough in het hoofdstuk ‘Begin’ de Vikingtijd in met de beschrijving van drie vondsten en zo sluit zij het ook af in ‘Einde’. Onder meer een stukje schedel, een speelstuk, zonnewijzer en schaakstuk passeren de revue. "Elk staat voor een stap die ons naar de Vikingtijd brengt en elk vertelt zijn eigen verhaal over hen die werden meegezogen door de stroom van de geschiedenis." Tussen start- en slothoofdstuk zijn er zeven thematisch opgezette hoofdstukken; over liefde, reizen, geloof, lichamen, thuis, spel en onvrijheid.

Boeiend boek
Zoals de citaten al onthullen schrijft de auteur met passie voor het onderwerp, met een voelbaar enthousiasme en dat maakt Verborgens levens een plezier om te lezen. Barraclough slaagt erin de lezer de Vikingtijd in te trekken; zij het op veilige afstand. Het boek bevat tal van afbeeldingen van bodemvondsten; in de tekst zijn deze zwartwit, het fotokatern is in kleur.

Eleanor Barraclough
Verborgen levens. Wat de nieuwste vondsten ons vertellen over de Vikingtijd
Utrecht 2025
Uitgeverij Omniboek
368 pag
ISBN 978 94 0192 097 1
€ 29,99

Interview met de auteur op YouTube: