Geschiedenis.nl

Volgens sommige collega’s  zijn leerlingen vooral bezig met digitaal knip- en plakwerk uit Wikipedia om een voldoende voor het vak geschiedenis te halen. Centraal lesgeven is er niet meer bij en verhalen vertellen behoort tot het verleden. Alexander Luns heeft met Stamboeck een interessante oplossing bedacht waarbij een digitale aanpak moet leiden tot een “ouderwets” resultaat:  het verhaal keert terug in de klas. 

Geschiedenis.nl:  Wie is Alexander Luns ?

Ik ben een Hagenees van 1960. Na school ben ik  geschiedenis gaan studeren in Leiden. In mijn schooltijd had ik al een ruime interesse in geschiedenis en archeologie ontwikkeld en heb ook actief meegedaan aan opgravingen. In 1985 ben ik afgestudeerd op het middeleeuwse scheepstype de Kogge, een mooie mix van die twee disciplines. De vooruitzichten op werk in dit gebied waren niet zo geweldig in de tachtiger jaren, dus ben ik het bedrijfsleven in gedoken en heb mij gestort op marketing. De laatste 10 jaren heb ik dat vak beoefend bij de regionale dagbladen in Limburg en heb mij daar ook toegelegd op  digitaal uitgeven. Met Stamboeck ben ik terug op mijn oude passie, en kan mijn werkervaring daar goed bij gebruiken. 

Ik ben getrouwd en heb drie dochters en woon in een dorp buiten Valkenburg, een prachtige omgeving waarin wij ons thuis voelen.

 

Geschiedenis.nl: Wanneer en hoe is je missie om verhalen terug te brengen in de klas begonnen  ?

 

Toen ik in eind zestiger en begin zeventiger jaren op de lagere (Montessori-)school zat werd geschiedenis als vak afgeschaft. De tijdgeest vroeg om engagement en ik moest werkstukjes maken over Biafra. Daardoor miste ik de mooie verhalen die de oude platen van Isings weergeven. Het voortgezet onderwijs volgde ik op een degelijke klassikale school en daar had ik een mix van goede en nog betere geschiedenisleraren, allen goede vertellers. Veel van hun verhalen staan mij nog helder voor de geest.

Toen ik mijn eigen dochters moest overhoren kon ik merken dat het schoolvak veranderd was.  De Opstand werd door de lesmethode heel summier behandeld en er was veel aandacht voor sociaal-economische geschiedenis. Tabellen met landbouwopbrengsten en urbanisatiegraden. En geen ruimte meer voor verhalen over Kenau of Floris V. Ik ben ervan overtuigd dat je op deze manier de leerling niet genoeg kunt motiveren voor het vak geschiedenis. Is het niet de verhalende geschiedenisleraar die je je leven niet meer vergeet? En kan een goed verteld verhaal niet een mooi vehikel zijn om de stof blijvend bij de leerlingen onder de pet te krijgen?
Tel daarbij op dat de lerarenopleiding nu studenten opleidt om meerdere vakken te doceren, waardoor de kennis van de eigen geschiedenis nog verder verwatert. Deze reikt dan niet verder dan wat de methode aanreikt. De leraar kent de verhalen zelf niet en vertelt ze dus ook niet in de klas. En zo verdwijnt dit cultureel erfgoed uit ons collectieve geheugen.

 

Zo ontstond mijn missie: alles doen om de verhalen uit de vaderlandse geschiedenis een nieuw plekje te geven in het curriculum. Niet om spruitjeslucht terug te krijgen in het klaslokaal, maar modern verteld en ondersteunend aan de lesdoelen. En dat ik daar niet alleen in sta blijkt uit meerdere initiatieven, waaronder ook de Canon van Nederland.

 

Geschiedenis.nl: Heb je inspirerende voorbeelden gehad wanneer het gaat om verhalen vertellen en geschiedenis? Wie zijn op dit moment inspirerende verhalenvertellers in de geschiedenis?

 

Ik was altijd erg onder de indruk van de parate kennis van de generatie van mijn ouders. En aan de universiteit had ik les van hele goede vertellers. Die waren allemaal in het onderwijs begonnen, en daarna doorgegroeid naar de wetenschap. Mijn hoogleraar H.P.H. Jansen was een geweldige verteller en inspirator.

Maar ook op de Didaktiekdagen van de VGN liepen hele gemotiveerde vertellers rond; het is geen uitstervend ras.

Heel bijzonder vind ik het werk van Karel Baracs, alias de Verhalenman uit Amsterdam. Hij vertelt verhalen over de geschiedenis van Amsterdam op scholen en voor ander publiek. Hij krijgt het voor elkaar om twee uur lang twee klassen basisschool muisstil te houden; ze hangen aan zijn lippen.

Maar heel bijzonder was ook de vertelkracht van de voorstelling De Tuin van Holland van Toneelgroep De Appel uit Den Haag. Het vertelde verhalen uit de vaderlandse geschiedenis (weer een initiatief). Dit toneelstuk had eigenlijk verplichte kost moeten zijn voor scholen.

 

Geschiedenis.nl: Wat is Stamboeck Storyboard precies en waarom zouden scholen dit moeten aanschaffen?

 

Stamboeck Storyboard is een website waar scholen zich op kunnen abonneren en waarmee de geschiedenisleraren toegang krijgen tot verhalen uit verschillende tijdvakken van onze vaderlandse geschiedenis. De verhalen worden aangereikt samen met illustraties voor op het digitale schoolbord. Leraren kunnen ook eigen verhalen en presentaties uploaden en deze delen met alle andere gebruikers van Stamboeck Storyboard. 
De verhalen zijn ingedeeld in de bekende tijdvakken en voorzien van duiding van het verhaal ten opzichte van de kenmerkende aspecten. Stamboeck Storyboard kent een gedeelte waar de docent zijn keuzes maakt en klaar zet voor de les en een deel waarmee de docent het verhaal kan presenteren op het digitale schoolbord. Een demonstratiefilmpje is te zien op Stamboeck.nl. Naast Stamboeck Storyboard is er ook een poster over de Tachtigjarige Oorlog beschikbaar. 

 

 

Geschiedenis.nl: Stamboeck Storyboard lijkt op het eerste gezicht  meer een digitale presentatietool om snel lessen samen te stellen. Moeten we niet terug naar de echte verhalen, zonder “digitaal gedoe”?

 

De hele opzet van het systeem is juist om de docent te voorzien van verhalen, zodat hij ze in de klas op zijn eigen manier kan vertellen. Internet is niet meer dan een vehikel om de verhalen bij de docent thuis te brengen. Daarnaast biedt internet in combinatie met het digitale schoolbord een mooie gelegenheid om het verhaal te illustreren.

Het digitale “gedoe” heeft nog een voordeel en dat is het delen van verhalen met de andere gebruikers. Het streven is dan ook van Stamboeck Storyboard een prachtige en uitgebreide bron van verhalen te maken waar iedereen aan kan bijdragen. 

 

 

Geschiedenis.nl: Hoe zijn de reacties uit het onderwijsveld tot nu toe? Wat valt je op wanneer je scholen bezoekt?

 

Om Stamboeck Storyboard bekend te maken bij de docenten en de scholen geef ik demonstraties tijdens de sectievergaderingen. Over het algemeen is er veel waardering voor het streven naar meer verhalen en vindt men Stamboeck Storyboard een mooi systeem om mee te werken. Dat geeft mij veel hoop voor de toekomst.

 

Veel docenten zitten gevangen in een vast programma, gedicteerd door de methode en de leerdoelen van OCW. Ik benadruk dan graag het nut van de verhalen om de kenmerkende aspecten meer kleur en diepgang te geven. Een verhaal over Kaat Mossel geeft een prachtig beeld van het opkomende patriottisme in de Republiek met een andere staatsvorm dan die in Frankrijk. De Gulden Sporenslag illustreert fantastisch de opkomst van de stedelijke burgerij in de late middeleeuwen.

Het is altijd inspirerend om van gedachten te wisselen met de docenten en vaak zie ik dat docenten ondanks het keurslijf waarin zij zitten losbreken en verhalen aan het lesprogramma toevoegen. Wat zij dan aan Stamboeck Storyboard waarderen zijn de mooie illustraties bij de aangereikte verhalen. Wie een demonstratie van Stamboeck Storyboard in het eigen klaslokaal wil zien, mail gerust naar info@stamboeck.nl.

 

Geschiedenis.nl: Wat zijn je onderwijsplannen (al dan niet met Stamboeck) voor 2011?

 

In 2011 ga ik door met het ontwikkelen en vooral aanvullen van Stamboeck Storyboard. Inmiddels betrek ik ook andere schrijvers bij het schrijven van de verhalen. Tegelijk zal 2011 ook druk gevuld zijn met promotieactiviteiten zoals demonstraties op scholen. Daarnaast ben ik in 2011 van plan iets te gaan ondernemen met PABO's en lerarenopleidingen. Het is nu helaas nog vroeg om daarover iets te kunnen melden.

Stamboeck.nl