VORM VAN VERMAAK: 60 JAAR TELEVISIEVORMGEVING
Geplaatst op
23 april 2011
door
Lieke Wijnia
In het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid vond 14 april een symposium en een boekpresentatie over zestig jaar televisievormgeving plaats: Vorm van Vermaak.
Een uitvoerig en rijk geïllustreerd overzichtsboek van zestig jaar televisievormgeving.
Uiteenlopende onderwerpen met betrekking tot televisievormgeving passeerden de revue, zoals de decors van Toppop, vormgeversarchieven en televisiemuziek. Onder leiding van Gijs Groenteman vond een rondetafelgesprek plaats met drie vormgevers. Bijzonder moment was de overdracht van de collectie van Frans Schupp aan Beeld&Geluid. Schupp is bekend van zijn ontwerpen voor televisieprogramma’s als Toppop (1970-1988) en Pisa (1982-1985).
De middag werd afgesloten met de presentatie van het overzichtsboek Vorm van Vermaak. De auteurs Roy van Vilsteren en Liselotte Doeswijk overhandigden het eerste exemplaar aan vormgever Jaap Drupsteen. Toepasselijk: hij is verantwoordelijk voor het kleurrijke exterieur van het Instituut voor Beeld&Geluid. Voor veel vormgevers is hij trendsettend geweest met zijn ontwerpen voor bijvoorbeeld Zo is het toevallig ook nog ’s een keer (1963-66) en Barca di Venetia per Padova (1982). In zijn werkzaamheden voor de VPRO experimenteerde hij als eerste met de combinatie van grafiek, typografie en fotografie. Het creëren van beweging was de grootste uitdaging, maar door snelle technische ontwikkelingen nam niet alleen het programmamaken maar ook de televisievormgeving een enorme vlucht.
Het boek is onderverdeeld in types televisieprogramma’s, zoals nieuws en weer, sportprogramma’s en spelshows. De auteurs hebben veel origineel en niet eerder gepubliceerd materiaal van de vormgevers in bruikleen gekregen. In hun, al dan niet goed bewaarde, archieven hebben de auteurs decorschetsen, letterstudies en leaderontwerpen gevonden. Deze maken dit boek tot een uniek document, de ontwerpen verschaffen goed inzicht in de denkprocessen die vormgevers in hun werk doorlopen. De studies zijn vaak naast foto’s geplaatst uit het archief van Beeld&Geluid, waardoor het ontwerpproces en eindresultaat vaak naast elkaar te zien zijn. De begeleidende teksten van Doeswijk en Van Vilsteren zijn uitermate informatief. Ze maken veel gebruik van quotes waardoor je als lezer een persoonlijke blik achter de schermen krijgt.
Televisievormgeving is eigenlijk een opmerkelijk onderwerp. Het is een aspect van televisieprogramma’s en omroepen waar de televisiekijker weinig over nadenkt. Decors en leaders worden als vanzelfsprekend onderdeel van een programma gezien, maar dit maakt de ontwerpen en de technische ontwikkelingen allesbehalve gewoon. Voor de korte documentaire TV Design for Whom? (1986) wordt een kijkersonderzoek over vormgeving gedaan. “De resultaten zijn redelijk ontluisterend: de kijker vindt het niet belangrijk. Op de vraag ‘voor wie doe je het eigenlijk’ antwoordt een van de NOS [ontwerpers] dan ook: ‘Voor mijn moeder. Die kijkt altijd.’ Voor deze moeders en alle andere kijkers is het boek Vorm van Vermaak een welverdiend eerbetoon aan de creativiteit en inventiviteit van televisievormgevers over de afgelopen zestig jaar.
Vorm van Vermaak
Roy van Vilsteren, Liselotte Doeswijk
Uitgeverij LJ Veen
ISBN 9789020410860
Paperback
257 pagina’s
Prijs € 29,95
Voor meer informatie, zie ook de website:
www.vormvanvermaak.nl
Uiteenlopende onderwerpen met betrekking tot televisievormgeving passeerden de revue, zoals de decors van Toppop, vormgeversarchieven en televisiemuziek. Onder leiding van Gijs Groenteman vond een rondetafelgesprek plaats met drie vormgevers. Bijzonder moment was de overdracht van de collectie van Frans Schupp aan Beeld&Geluid. Schupp is bekend van zijn ontwerpen voor televisieprogramma’s als Toppop (1970-1988) en Pisa (1982-1985).
De middag werd afgesloten met de presentatie van het overzichtsboek Vorm van Vermaak. De auteurs Roy van Vilsteren en Liselotte Doeswijk overhandigden het eerste exemplaar aan vormgever Jaap Drupsteen. Toepasselijk: hij is verantwoordelijk voor het kleurrijke exterieur van het Instituut voor Beeld&Geluid. Voor veel vormgevers is hij trendsettend geweest met zijn ontwerpen voor bijvoorbeeld Zo is het toevallig ook nog ’s een keer (1963-66) en Barca di Venetia per Padova (1982). In zijn werkzaamheden voor de VPRO experimenteerde hij als eerste met de combinatie van grafiek, typografie en fotografie. Het creëren van beweging was de grootste uitdaging, maar door snelle technische ontwikkelingen nam niet alleen het programmamaken maar ook de televisievormgeving een enorme vlucht.
Het boek is onderverdeeld in types televisieprogramma’s, zoals nieuws en weer, sportprogramma’s en spelshows. De auteurs hebben veel origineel en niet eerder gepubliceerd materiaal van de vormgevers in bruikleen gekregen. In hun, al dan niet goed bewaarde, archieven hebben de auteurs decorschetsen, letterstudies en leaderontwerpen gevonden. Deze maken dit boek tot een uniek document, de ontwerpen verschaffen goed inzicht in de denkprocessen die vormgevers in hun werk doorlopen. De studies zijn vaak naast foto’s geplaatst uit het archief van Beeld&Geluid, waardoor het ontwerpproces en eindresultaat vaak naast elkaar te zien zijn. De begeleidende teksten van Doeswijk en Van Vilsteren zijn uitermate informatief. Ze maken veel gebruik van quotes waardoor je als lezer een persoonlijke blik achter de schermen krijgt.
Televisievormgeving is eigenlijk een opmerkelijk onderwerp. Het is een aspect van televisieprogramma’s en omroepen waar de televisiekijker weinig over nadenkt. Decors en leaders worden als vanzelfsprekend onderdeel van een programma gezien, maar dit maakt de ontwerpen en de technische ontwikkelingen allesbehalve gewoon. Voor de korte documentaire TV Design for Whom? (1986) wordt een kijkersonderzoek over vormgeving gedaan. “De resultaten zijn redelijk ontluisterend: de kijker vindt het niet belangrijk. Op de vraag ‘voor wie doe je het eigenlijk’ antwoordt een van de NOS [ontwerpers] dan ook: ‘Voor mijn moeder. Die kijkt altijd.’ Voor deze moeders en alle andere kijkers is het boek Vorm van Vermaak een welverdiend eerbetoon aan de creativiteit en inventiviteit van televisievormgevers over de afgelopen zestig jaar.
Vorm van Vermaak
Roy van Vilsteren, Liselotte Doeswijk
Uitgeverij LJ Veen
ISBN 9789020410860
Paperback
257 pagina’s
Prijs € 29,95
Voor meer informatie, zie ook de website:
www.vormvanvermaak.nl