HET OPZIENBARENDE LEVEN VAN EEN SCHAKER
Geplaatst op
14 augustus 2011
door
Lieke Wijnia
Wanneer een leven als wonderbaarlijk wordt omschreven, lijkt dit schromelijk overdreven. Maar niets is minder waar voor het leven van de Amerikaanse schaker Bobby Fischer.
Al in het voorwoord stelt biograaf Frank Brady dat het boek geen eenduidig beeld van Fischer zal geven. “Bobby was gesloten, maar ook openhartig; royaal, maar ook gierig; naief, maar ook goed ingelicht; wreed, maar ook vriendelijk; religieus, maar ook een ketter.”
Fischer (1943-2008) maakt al jong als schaker furore, op zijn veertiende speelt hij remise tegen de Nederlandse voormalig wereldkampioen Max Euwe. Het absolute hoogtepunt in zijn carrière is de partij tegen de toenmalige wereldkampioen Boris Spasski in 1972. Fischer onttroonde Spasski, waarna hij zich terugtrok uit het publieke leven. Hij sloot zich aan bij een religieuze sekte, komt in aanraking met de FBI en de KGB en verbaasde de wereld met antisemitische uitspraken, terwijl hij zelf joods was.
De schaakpartij wordt vaak als metafoor voor de Koude Oorlog gezien, en Fischer’s leven werd doorspekt door de vijandigheid tussen de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten. Biograaf Brady had als eerste toegang tot FBI en KGB rapporten over Fischer en zijn moeder. Er wordt in 1992 een arrestatiebevel in de VS voor hem uitgeschreven wegens het negeren van overheidsbevelen, waardoor hij de rest van zijn leven niet meer naar zijn geboorteland kan terugkeren. Zijn wispelturige en ondoorgrondelijke persoonlijkheid brengt hem vaak in de problemen. Een hele klus voor Brady om hier een biografie van de schrijven.
Maar Brady lijkt de Fischer-biograaf bij uitstek. Hij heeft de schaker lange tijd goed gekend en onderhield een vriendschap met hem. Voor Eindspel sprak hij verder met vele vrienden en getuigen uit het leven van Fischer. Toch weet Brady in dit boek de afstand te bewaren en laat de opzienbarende gebeurtenissen in Fischer’s leven van alle kanten zien. Oordelen laat hij uiteindelijk aan de lezer over.
Eindspel. Het wonderbaarlijke leven van schaaklegende Bobby Fischer
Frank Brady
Uitgeverij Thomas Rap, Amsterdam
ISBN 9789060058572
464 pagina’s
Paperback
€ 29,90
Meer Koude Oorlog op Geschiedenis.nl:
"Dictators van de Koude Oorlog" - 09-12-2006
"Slachtoffers van de Koude Oorlog" - 09-11-2005
"Dekolonisatie en Koude Oorlog in Vietnam" - 22-12-2009
"Lesbrief Koude Oorlog" - 08-04-2005