Geschiedenis.nl

 
De ontmoeting met het verleden is pijnlijk. Julia verblijft in Berlijn bij haar moeder. Na de vlucht van haar man, is haar moeder nooit meer de oude geworden. Ze is een harde, kille vrouw. Julia gaat op zoek naar haar jeugdliefde Alexander. Ze waren van plan allebei te vluchten. Zij ging eerst en bij een eerste sportwedstrijd in West-Berlijn  zou Alexander haar achterna gaan. Maar de Stasi wist dat Julia gevlucht was en had hen door. Wanneer hij het plan door zou zetten, zouden ze haar ook vinden. Hij besluit in Oost te blijven om haar leven te redden. Hij schrijft Julia een afwijzende brief waarin staat dat hij van het plan af ziet. Julia dacht dat Alexander haar niet meer wilde zien, en ze reist door naar Amsterdam waar ze trouwt met Ysbrand en bevalt van de zoon van Alexander.

 

Julia begrijpt dat ze zijn verraden. ‘Maar door wie?’ is de logische vraag. Dan volgt een schokkende ontdekking: haar moeder is de dader. Ze kon niet anders, is de uitleg. Ze moest wel. Waarom begrijpt Julia dat nou niet? 

 

Het boek verhaalt over het thema vrijheid. Als kleine meisjes vragen Julia en haar zus zich af welke kleur vrijheid zal hebben. Vrijheid is alles, daarvoor wagen ze hun leven, samen met vele anderen die de sprong van Oost naar West wagen. Maar eenmaal daar, vindt Julia niet de vrijheid waar ze zo naar op zoek was. Voor Julia is vrijheid zo dichtbij, maar tegelijkertijd ook zo ver weg. De gebeurtenissen uit het verleden laten haar niet los bij de grens, maar volgen haar tot in Amsterdam. Voor Julia heeft vrijheid de mooiste kleur die niet bestaat. 

 

Bij het lezen over het leven in totalitaire systemen ben ik telkens onder de indruk van de persoonlijke gevolgen. Relaties, gezinnen worden erdoor verscheurd. Er een andere mening dan de buurman op na houden kan niet; dan word je aangegeven en moet ook je familie het ontgelden. Moeders verraden hun kinderen omdat ze niet anders kunnen, vaders verlaten hun gezin voor datgene dat vrijheid moet heten. Van de ene op de andere dag wordt er een lijn door Berlijn getrokken en daar heb je je maar aan te houden. Het zorgt er telkens weer voor dat ik me weer even bewust ben van de vrijheid die wij genieten. Iets dat eigenlijk als vanzelfsprekend wordt gezien.

 

Het boek heeft een prettige dynamiek, mede omdat telkens wordt geschakeld in de tijd: van 1979 naar 1990 en terug. Daarnaast leest het boek heerlijk weg en was het daarmee ook (jammer genoeg) in een zucht uit. Een prachtig debuut van Maartje Laterveer en een absolute aanrader.