Geschiedenis.nl

_{Foto: moeder en grootmoeder van Amy Tan. Bron: www.amytan.net}

De postbode staat op de stoep. Met een heel grote doos. Ik maak het pakje open en haal het boek er uit. 623 pagina's boek. Amy Tan's De vallei van verwondering telt dan wel meer dan 600 bladzijden, binnen een paar dagen was het boek uit. Toen ik op internet de beschrijving las en zag dat het ging over de courtisanecultuur in China, moest ik meteen denken aan Memoires of a Geisha van Arthur Golden. Dat boek verslond ik en ook dit werk moest er aan geloven.
 

 We maken kennis met een jong half-Amerikaans meisje wiens Amerikaanse moeder een eersteklas courtisanehuis in het Shanghai van 1912 had opgericht, het Verborgen Pad van Jade, bekend als het huis van de Wolkenschonen. Dit is geen ordinair hoerenhuis; traditie en kwaliteit staat altijd voorop. Al vroeg in het boek komt Violet erachter dat haar vader tóch nog in leven is. Dat is in strijd met wat haar  moeder haar voorhield. Als blijkt dat hij een Chinees is, schrikt ze. Dat had ze niet verwacht. Als ze een van de gesprekken afluistert komt ze erachter dat een broertje heeft en ze is doodsbang dat haar moeder veel meer van hem houdt. Haar leven staat op zijn kop. Kort daarop besluit haar moeder naar San Francisco terug te gaan. Een van haar moeders’ contacten zou Violet naar de boot brengen maar ontvoert haar en doet alsof ze is overleden. Moeder en dochter raken elkaar kwijt.

 

Violet belandt in een courtisanehuis dat lang niet dezelfde kwaliteiten heeft als het Verborgen Pad van Jade. Ze kan niet geloven wat er gebeurd en dat haar moeder haar zo in de steek laat. Ze sluit vriendschap met Magische Pompoen, die ooit eens in het huis van haar moeder werkte. Nadat ze in zak en as heeft gezeten, besluit ze toen wat nodig is om te overleven en door te gaan. Ze heeft haar moeders zakelijke instinct geërfd, Pompoen leert haar de fijne kneepjes van het vak en ze groeit uit tot een van de betere courtisane in Shanghai. 

 

Nadat een vooraanstaande Chinees haar het hof heeft gemaakt  en ook buitenlanders toe worden gelaten in courtisanehuizen ontmoet ze Edward. Ze raakt zwanger, krijgt een dochter (Flora) en ze besluit te trouwen. Helaas duurt hun geluk maar kort; Edward overlijdt kort na de geboorte van Flora. Hij had haar zijn geschiedenis verteld en laten weten dat hij eigenlijk getrouwd was. Het deerde niet, zij zat in Amerika. Maar nu stond deze vrouw op de stoep en neemt Flora mee naar Amerika. 

 

Edward had Violet goed verzorgd achter gelaten, maar ook dat raakt ze kwijt. Ze heeft nog maar één optie en dat is opnieuw courtisane worden. Ze wil zo graag verliefd zijn en gaat met de Chinees mee naar Maanvijverdorp. Na een bizarre reis blijkt ze zijn derde vrouw te gaan worden. Na een tijd weet ze uit deze hel te ontsnappen. Ze komen terug in Shanghai waar ze niet opnieuw courtisane wordt, maar een medewerker van Fang Loyaal, de man die haar eerste klant was in het courtisanehuis. 

 

Voor het eerst neemt ze contact op met haar vader, Lu Shing, en komt zo meer te weten over haar moeder. Niet langer is Violet aan het woord, maar Lucretia. Toen Lucretia nog erg jong was verbleef Lu Shing een tijd in San Francisco en woonde hij bij haar en haar ouders in. Lu Shing en Lucretia delen regelmatig het bed met elkaar. Als hij terug moet, is ze zwanger. Ze neemt de radicale beslissing om mee te gaan naar China. Hij probeert haar uit te leggen dat dat bijzonder lastig is. Er wacht een vrouw op hem; hij is uitgehuwelijkt en heeft de familie-eer hoog te houden. Als ze aankomen begrijpt ze absoluut niet dat hij haar negeert. Hij zorgt echter wel voor haar en trouwt met zijn eerste vrouw. Violet wordt geboren en twee jaar later ook Teddy. Als de man waarbij ze inwoont overlijdt en Teddy door de ouders van Lu Shing wordt weggenomen, richt Lucretia het Verborgen Pad van Jade op. Violet komt erachter waarom haar moeder ineens naar San Francisco wilde gaan. Lu Shing had haar verteld dat Teddy daar op haar zou wachten. Dat klopte ook, maar omdat ze zo verscheurd was over het nieuws van Violet besloot ze niet naar Teddy toe te gaan.

 

Ook komt Violet erachter dat Flora in San Francisco woont. Ze komen weer met elkaar in contact, eerst stroef, maar ze groeien toch naar elkaar toe. Uiteindelijk komen Flora en Lucretia Violet opzoeken in Shanghai. Ook Flora is beschadigd uit haar jeugd gekomen door Minerva en is de weg kwijt. Toch lijkt het of nu alle puzzelstukjes eindelijk op hun plaats vallen. 

 

Een gecompliceerd verhaal. Toch raak je nooit de draad kwijt in het verhaal van Amy Tan. Ze vertelt haar  verhaal met een mysterieuze ondertoon waardoor het blijft boeien. Als Magische Pompoen Violet instructies geeft hoe je een goede courtisane wordt, kom je ookveel te weten over de tradities en rolverdelingen in Shanghai aan het begin van de 20ste eeuw.

 

Het verhaal is gebaseerd op Tan’s eigen familiegeschiedenis en ze vertelt in de epiloog wat voor onderzoek ze allemaal heeft verricht om dit boek te kunnen schrijven. Ze heeft zich ondergedompeld in de wereld van courtisanes om daar meer grip op te kunnen krijgen. In de vroege 20e eeuw is het ongekend dat een westerse dame in Shanghai een eigen courtisanehuis bezit.

Buitenlanders en Chinezen worden strikt gescheiden. Als Lucretia Shanghai van de boot stapt, krijgt ze voor het eerst te maken met de strenge tradities van de Chinezen. Familiebanden zijn heilig. Ze vindt het opmerkelijk en wordt zelf ondergebracht in de Internationale Concessie, een afgescheiden internationaal bestuurd deel van de stad.  Door opstanden en de nieuwe Republiek zijn buitenlanders steeds minder welkom. Dat heeft invloed op het leven van een meisje dat er zo westers uit ziet als Violet. 

 

Tan heeft met De Vallei van Verwondering een zoektocht beschreven die al met al een kleine halve eeuw in beslag neemt en leidt van Shanghai naar San Francisco en weer terug. De titel van het boek verwijst eigenlijk naar een schilderij dat haar vader eens maakte en ze vaak met zich meenam. Voor mijzelf slaat de titel ook op het feit dat je wordt geconfronteerd met zoveel bijzondere gebeurtenissen in het leven van de hoofdpersonen. De Vallei van Verwondering is een zeer geslaagde roman en geeft de lezer op bovendien veel historische informatie over Shanghai in de eerste helft van de 20e eeuw.

Amy Tan

 

 Bestel dit boek nu bij boekhandel Post Scriptum. 
Levertijd bezorgen: op werkdagen vóór 23:00 besteld, morgen in huis!