HET GROTE GRAAIEN

Geplaatst op 18 mei 2008 door Reinard Maarleveld
Het Grote Graaien
Georg Naporra heeft vier jaar als matroos bij de VOC gevaren en die periode heeft hem voor het leven getekend.
Topbestuurders zouden nu teveel verdienen. Vroeger was alles beter? In de kast stond "Naporra’s omweg: het leven van een VOC-matroos (1731-1793)", van Roelof van Gelder nog trouw op me te wachten. Van een vriend te leen gekregen, met een warme aanbeveling ("dit is echt heel goed!"), maar nog steeds niet aan begonnen. Het boek is gebaseerd op de memoires van Georg Naporra. Zijn herinneringen worden naverteld en toegelicht door Van Gelder. Dat heeft Van Gelder zo knap gedaan dat het dagboek en de historische context versmolten zijn tot een spannend verhaal.

Georg Naporra heeft vier jaar als matroos bij de VOC gevaren en die periode heeft hem voor het leven getekend. Hoewel hij als arme boerenzoon uit Oost-Pruisen bekend was met armoede en ellende maakte hij aan boord verschrikkelijke dingen mee. Honger, dorst, mishandeling, roof, ziekte en dood waren de basisingredienten van het matrozenbestaan. Mensenlevens telden niet voor de VOC. Alles stond in het teken van het behalen van de grootst mogelijke winst. Wie dat streven in de weg stond groef zijn eigen graf.

Deze week brengt de Volkskrant een boekje uit onder de titel Het Grote Graaien. De salariskloof tussen topbestuurders en werknemers is de afgelopen 25 jaar groter geworden. Foute boel? Misschien. 

Als Georg Naparra in 1755, na vier jaar varen voor de VOC, terug is in Amsterdam is eenderde deel van de oorspronkelijke bemanning van zijn schip overleden. Ten prooi gevallen aan de hebzucht van de VOC-top. Toch heeft De Compagnie een promimente plaats in de onderwijscanon gekregen en de minister-president roemt de VOC-mentaliteit.

Het Grote Graaien zit ons in het bloed.
Bericht geplaatst in: artikel, column