LOS VAN TRADITIE
Geplaatst op
28 januari 2011
door
Lieke Wijnia
Is het een kunstmuseum? Een museum over Australië? Een plek waar je alles leert over de geschiedenis van de Aboriginals? Het Aboriginal Art Museum doet precies wat de naam belooft.
Het museum toont de kunst van Australische Aboriginals. Dat deze kunst een lange voorgeschiedenis heeft, een interessante ontwikkeling kent en ook nog eens samenvalt met een beladen sociale situatie, is alleen maar van toegevoegde waarde. Soms is het een beetje zoeken, maar de rijke Aboriginal geschiedenis is ook aanwezig in het museum.
Inspiratie
In de huidige tentoonstelling “Los van Traditie, Cobra en Aboriginal Kunst” wordt een vrij onbekende artistieke ontwikkeling op beeldende manier belicht. De Cobra kunst, halverwege de twintigste eeuw ontstaan in de steden Kopenhagen, Brussel en Amsterdam, heeft op indirecte wijze de Aboriginal kunst beïnvloed. Cobra kunstenaars namen primitieve kunstvormen als voorbeeld om hun eigen beeldtaal te ontwikkelen. Beroemde Nederlandse voorbeelden zijn Karel Appel, Corneille en Constant. Dertig jaar later voelde het kunstenaarscollectief Roar in Melbourne eenzelfde soort drang om zich te bevrijden van het gevestigde juk zoals onderwezen op de Australische kunstacademies en voorbeelden te zoeken in andere vormen van expressie. Zo vonden zij inspiratie in de Cobra werkwijze om naar andere culturen te kijken. Met als gevolg dat zij begonnen te kijken naar de beeldtaal van de Aboriginals, een andere cultuur in hun eigen land.
Nieuwe tradities
Aboriginal kunst, zoals wij het nu kennen, ontstond pas in de jaren 70 van de twintigste eeuw. Deze kunst is gebaseerd op eeuwenlange tradities van ceremonies en rituelen waarbij de voorvaderen geëerd worden en de kennis van generatie op generatie binnen een stam wordt doorgegeven. Tijdens die ceremonies worden er schilderingen op het lichaam, op boombast of op de grond gemaakt. Deze schilderingen, gemaakt met natuurlijke pigmenten en materialen, worden aan het einde van een ceremonie weer uitgewist. Toen Aboriginals door de regering gedwongen in settlements bij elkaar woonden, was er in 1971 de leraar Geoffrey Bardon die de Aboriginals in zijn settlement stimuleerde om hun traditionele beeldtaal eerst op een schoolwand en later op doek te zetten. Zo kwamen de Aboriginals in aanraking met, voor hun toen onbekende, westerse schildersmaterialen; canvas, acryl- en olieverf. Deze kennismaking bood hen de mogelijkheid om werken te maken die blijvend waren, in feite een geheel nieuwe kunstvorm voor hen.
Expressie
Omdat de Aboriginal beeldtaal altijd in dienst had gestaan van interne ceremonies, en dus strikte regels kende, heeft de kunst een behoorlijke ontwikkeling doorgemaakt. Waarin het ook vooral zoeken was naar manieren van expressie, waarbij de geheimen en verhalen van de clans niet openlijk voor buitenstaanders te ontcijferen vielen. Dit resulteert in een ontwikkeling van heel strakke en georganiseerde composities naar het vinden van steeds meer individuele artistieke vrijheden en vormen van expressie. Ook hier droegen de Westerse schildersmaterialen aan bij. Wat voor de Cobra leden als vanzelfsprekend was, bood de Aboriginals een nieuwe schat aan mogelijkheden. In de tentoonstelling “Los van Traditie” hangt werk van Cobra, Roar en Aboriginal kunstenaars gebroederlijk naast elkaar. De Roar kunstenaars haalden niet alleen zelf inspiratie uit Aboriginal schilderingen, zij inspireerden ook de Aboriginals. Als art mentors bezochten zij veelal kunstgemeenschappen en stimuleerden de bewoners in hun artistieke ontwikkeling.
Belofte
De titel van de tentoonstelling is dubbelzinnig, want door de kruisbestuiving te tonen tussen deze drie kunststromingen zie je juist hoe de kunstenaars in elkaars tradities werkten. Maar gedrieën zich dan wel weer afzettend tegen de overheersende, gevestigde kunstnormen. De tentoonstelling biedt zowel een introductie tot als verdieping van deze verschillende kunstvormen. Hierdoor kan de Aboriginal kunst niet langer als zonderling worden beschouwd, maar zeer zeker uitmakend van bredere artistieke ontwikkelingen. En daarmee kan het museum ook niet langer als zonderling worden beschouwd. Met deze tentoonstelling pleit ze voor een volwaardige positie van de Aboriginal kunst in de boeken. Zoals gezegd, het museum doet precies wat de naam belooft. En voor wie een beetje zoekt, een heleboel meer.
Los van Traditie: Cobra en Aboriginal Kunst
Aboriginal Art Museum
Oudegracht 176, Utrecht
Loopt tot: 08 mei 2011
Website: www.aamu.nl
Inspiratie
In de huidige tentoonstelling “Los van Traditie, Cobra en Aboriginal Kunst” wordt een vrij onbekende artistieke ontwikkeling op beeldende manier belicht. De Cobra kunst, halverwege de twintigste eeuw ontstaan in de steden Kopenhagen, Brussel en Amsterdam, heeft op indirecte wijze de Aboriginal kunst beïnvloed. Cobra kunstenaars namen primitieve kunstvormen als voorbeeld om hun eigen beeldtaal te ontwikkelen. Beroemde Nederlandse voorbeelden zijn Karel Appel, Corneille en Constant. Dertig jaar later voelde het kunstenaarscollectief Roar in Melbourne eenzelfde soort drang om zich te bevrijden van het gevestigde juk zoals onderwezen op de Australische kunstacademies en voorbeelden te zoeken in andere vormen van expressie. Zo vonden zij inspiratie in de Cobra werkwijze om naar andere culturen te kijken. Met als gevolg dat zij begonnen te kijken naar de beeldtaal van de Aboriginals, een andere cultuur in hun eigen land.
Nieuwe tradities
Aboriginal kunst, zoals wij het nu kennen, ontstond pas in de jaren 70 van de twintigste eeuw. Deze kunst is gebaseerd op eeuwenlange tradities van ceremonies en rituelen waarbij de voorvaderen geëerd worden en de kennis van generatie op generatie binnen een stam wordt doorgegeven. Tijdens die ceremonies worden er schilderingen op het lichaam, op boombast of op de grond gemaakt. Deze schilderingen, gemaakt met natuurlijke pigmenten en materialen, worden aan het einde van een ceremonie weer uitgewist. Toen Aboriginals door de regering gedwongen in settlements bij elkaar woonden, was er in 1971 de leraar Geoffrey Bardon die de Aboriginals in zijn settlement stimuleerde om hun traditionele beeldtaal eerst op een schoolwand en later op doek te zetten. Zo kwamen de Aboriginals in aanraking met, voor hun toen onbekende, westerse schildersmaterialen; canvas, acryl- en olieverf. Deze kennismaking bood hen de mogelijkheid om werken te maken die blijvend waren, in feite een geheel nieuwe kunstvorm voor hen.
Expressie
Omdat de Aboriginal beeldtaal altijd in dienst had gestaan van interne ceremonies, en dus strikte regels kende, heeft de kunst een behoorlijke ontwikkeling doorgemaakt. Waarin het ook vooral zoeken was naar manieren van expressie, waarbij de geheimen en verhalen van de clans niet openlijk voor buitenstaanders te ontcijferen vielen. Dit resulteert in een ontwikkeling van heel strakke en georganiseerde composities naar het vinden van steeds meer individuele artistieke vrijheden en vormen van expressie. Ook hier droegen de Westerse schildersmaterialen aan bij. Wat voor de Cobra leden als vanzelfsprekend was, bood de Aboriginals een nieuwe schat aan mogelijkheden. In de tentoonstelling “Los van Traditie” hangt werk van Cobra, Roar en Aboriginal kunstenaars gebroederlijk naast elkaar. De Roar kunstenaars haalden niet alleen zelf inspiratie uit Aboriginal schilderingen, zij inspireerden ook de Aboriginals. Als art mentors bezochten zij veelal kunstgemeenschappen en stimuleerden de bewoners in hun artistieke ontwikkeling.
Belofte
De titel van de tentoonstelling is dubbelzinnig, want door de kruisbestuiving te tonen tussen deze drie kunststromingen zie je juist hoe de kunstenaars in elkaars tradities werkten. Maar gedrieën zich dan wel weer afzettend tegen de overheersende, gevestigde kunstnormen. De tentoonstelling biedt zowel een introductie tot als verdieping van deze verschillende kunstvormen. Hierdoor kan de Aboriginal kunst niet langer als zonderling worden beschouwd, maar zeer zeker uitmakend van bredere artistieke ontwikkelingen. En daarmee kan het museum ook niet langer als zonderling worden beschouwd. Met deze tentoonstelling pleit ze voor een volwaardige positie van de Aboriginal kunst in de boeken. Zoals gezegd, het museum doet precies wat de naam belooft. En voor wie een beetje zoekt, een heleboel meer.
Los van Traditie: Cobra en Aboriginal Kunst
Aboriginal Art Museum
Oudegracht 176, Utrecht
Loopt tot: 08 mei 2011
Website: www.aamu.nl