SOERABAJA
Geplaatst op
5 februari 2013
door
Tessa van den Dolder
Een aangrijpende roman over de lotgevallen van een Nederlandse familie tijdens de Japanse bezetting en de Indonesische revolutie.
Een gelukkige Bep met de kleine Beppie. Djember, 1936 (foto website Pauline Slot)
Soerabaja vertelt het verhaal van het pas getrouwde stel Bep en Henk Fluiter. Kort na hun huwelijk vertrekken zij naar Nederlands-Indië, omdat Henk daar een baan aangeboden krijgt. Het is wel wennen, en heimwee naar familie in Nederland ligt altijd op de loer, maar ze genieten van hun leven in Indië. Dochters Beppetje en Kiki worden geboren. Geluiden over oorlog in Europa komen traag door. Het is beangstigend, vooral vanwege de familie in Nederland, maar tegelijkertijd is het allemaal zo ver weg. Tot Japan op 7 december 1941 de Amerikaanse basis op Pearl Harbor aanvalt. Het leven van dit jonge gezin in Nederlands-Indië verandert ingrijpend. 
Soerabaja vertelt het verhaal van het pas getrouwde stel Bep en Henk Fluiter. Kort na hun huwelijk vertrekken zij naar Nederlands-Indië, omdat Henk daar een baan aangeboden krijgt. Het is wel wennen, en heimwee naar familie in Nederland ligt altijd op de loer, maar ze genieten van hun leven in Indië. Dochters Beppetje en Kiki worden geboren. Geluiden over oorlog in Europa komen traag door. Het is beangstigend, vooral vanwege de familie in Nederland, maar tegelijkertijd is het allemaal zo ver weg. Tot Japan op 7 december 1941 de Amerikaanse basis op Pearl Harbor aanvalt. Het leven van dit jonge gezin in Nederlands-Indië verandert ingrijpend.
Henk wordt opgeroepen voor het leger als Bep zwanger is van hun derde dochter Truusje. Kort na zijn vertrekt geeft Indië zich over aan de Japanners. Soldaten worden gevangen gezet in kampen. Hier start Henk start met zijn dagboek. Hij schrijft elke dag en richt zich daarbij tot Bep. Er volgt een onzekere tijd met een verblijf in verschillende kampen. Uiteindelijk komt Henk in Thailand terecht. Bep vecht intussen om haar dochters bij elkaar te houden, te overleven en om elkaar uiteindelijk terug te kunnen zien. Contact houden lukt eerst nog maar naarmate de oorlog vordert wordt dit steeds moeilijker.
Op 15 augustus 1945 capituleren de Japanners. Henk en Bep verwachten dat nu alles snel beter zal worden en dat zij elkaar weer zullen zien, maar het loopt anders. Twee dagen later roept Soekarno de revolutie uit. Indië verandert opnieuw razendsnel. Nederlanders zijn niet langer welkom in Indië.
Bep raakt bij een actie van revolutionairen ernstig gewond en overlijdt tijdens de treinreis van Soerabaja naar Malang. De meisjes vinden, net als Henk, uiteindelijk hun weg naar Nederland, waar vader en dochters worden herenigd. Samen proberen ze het nieuwe en onbekende Nederlandse leven op te pakken.
Pauline Slot is familie van de drie zusjes en kreeg van hen toestemming het verhaal op te schrijven. Aan de hand van herinneringen, brieven, het dagboek van Henk (dat te vinden is in het archief van het NIOD) laat Slot moeder Bep haar verhaal vertellen. Mede door de zo persoonlijke dagboekfragmenten leef je intens met Henk mee en ervaar je zijn verlangen naar zijn gezin des te sterker. De lezer krijgt de kans dit verscheurde gezin te volgen in de strijd om bij elkaar te kunnen zijn en het geluk van voor de oorlog opnieuw te beleven.
Bep, Kiki en Truusje hadden niets ter herinnering aan hun moeder. Niemand wist waar ze begraven was. Met dit boek heeft Slot in ieder geval een ontroerend beeld van moeder Bep opgeroepen. Bovendien vertelt ze het verhaal van vele Nederlandse families die kort na de Tweede Wereldoorlog de Indonesische revolutie mee maakten.
Soerabaja is maar een van de vele verhalen uit deze verwarrende, tragische periode. Het brengt die tijd, waar nog steeds weinig over geschreven is, heel dichtbij. Een aanrader voor iedereen die geïnteresseerd is in de belevingswereld van een Nederlandse familie die wordt geconfronteerd met het razendsnel veranderende Indië tussen 1935 en 1945.
Pauline Slot
Soerabaja
Arbeiderspers
Soerabaja
Arbeiderspers
254 pagina's, paperback
isbn 9789029586238
Indonesië