MüNCHEN 1938

Geplaatst op 13 februari 2018 door Jos van Raan
München 1938
Chamberlain zwaait met het akkoord van Munchen

Hitler, februari 1945: "We hadden in 1938 de oorlog moeten beginnen…." Chamberlain, september 1938: "Ik geloof dat het de tijd van vrede is." 

Het verhaal speelt zich in vier dagen af rond het vredesoffensief van de Britse eerste minister Chamberlain. Duitsland had zijn oog laten vallen op het Sudetenland in Tsjecho-Slowakije in het kader van meer ruimte voor de Duitsers. Toevallig bevonden zich in deze streek ook veel bruikbare industrieën.

De legers stonden al klaar om het land binnen te vallen. Groot Brittannië en Frankrijk hadden geen trek in oorlog en gingen graag in op een initiatief van Italië om in München een vredesconferentie te houden. De bijeenkomst werd een succes voor Chamberlain. Er werden overeenkomsten met Hitler en Mussolini getekend en Chamberlain werd juichend zowel in Duitsland als in Engeland onthaald. 

Hij was de man die voor Europa de vrede veilig had gesteld. Dat de Tsjechen niet aan tafel zaten, leek niet zo'n probleem voor de staatlieden, terwijl het toch over hun land ging. Hitler had iedereen zand in de ogen gestrooid. Elf maanden later viel hij Polen binnen en was de Tweede Wereldoorlog een feit. En Chamberlain moest in mei 1940 plaats maken voor Churchill.

De hoofdpersoon in het verhaal is de veelbelovende Engelse diplomaat Hugh Legat. Tijdens zijn studie in Oxford was hij bevriend geraakt met de Duitser Paul von Hartmann, die in 1938 werkt bij het ministerie van Buitenlandse Zaken. In het diepste geheim verzet hij zich met nog enkelen tegen Hitler. Hem is bekend wat Hitler werkelijk van plan is:oorlog.
Iemand heeft een geheim document bij Hugh in de bus gestopt. Hugh probeert Chamberlain voor ogen te houden dat hij beter niet een vredesovereenkomst kan tekenen en zich duidelijk moet afzetten tegen Hitler. Tot hier en niet verder. Er zou dan een opstand uitbreken in het Duitse leger en Hitler zou aan de kant geschoven worden. De komende dagen in München ontmoeten de twee studiegenoten elkaar in het geheim. Kan een oorlog afgewend worden?

Hoewel de geschiedenis bekend is en de afloop vaststaat, is het een uiterst spannend verhaal geworden. Wat zijn de beweegredenen van de twee studiegenoten? Worden ze opgepakt en wat speelt er nog meer? Ondertussen laat de auteur alvast zien wat er nog komen gaat in de geschiedenis door de hoofdfiguren langs het kamp Dachau te laten rijden. Ook de dramatische gebeurtenis van de gezamenlijke vriendin van Paul von Hartmann en van Hugh Legat geeft de toekomst weer.

Het diplomatieke verkeer en de verhoudingen tussen de staatslieden en hun departementen worden realistisch weergegeven en Hitler wordt scherp neergezet als een simpel alledaags mannetje.

Toch vind ik de afloop van het verhaal wat teleurstellend. De lijntjes komen bij elkaar maar sommige hebben eigenlijk geen bedoeling gehad, zoals de diefstal van de geheime documenten in München en de rol van Engelse vrouwelijke dubbelspion.

Samenvattend: een spannend, zeer leesbaar en goed geschreven boek dat een goede inkijk geeft in de periode voorafgaande aan de Tweede Wereldoorlog.

München 1938
Genre: literaire thriller
Auteur: Robert Harris (vertaald door Rogier van Kappel)
Uitgever: Cargo
Datum: september 2017
Vorm: paperback
Blz: 350
Prijs: 19,99
ISBN: 978 90 234 6620 8

 

Bericht geplaatst in: boekrecensie