Geschiedenis.nl

Het is weer een herdenkingsjaar van een bekende Nederlander en dan weet je dat kranten, TV en musea dit groots oppakken. Ditmaal staat Rembrandt in de schijnwerpers. Op 4 oktober 2019 is het 350 jaar geleden dat hij stierf. Dus een Rembrandtjaar. Na het Fries museum, het Mauritshuis en het Rembrandthuis heeft nu het Rijksmuseum zich gemeld en wel met een overzichtstentoonstelling van alle schilderijen, etsen en tekeningen van Rembrandt uit eigen collectie. 

De tentoonstelling
De 22 Rembrandts van het Rijks zijn natuurlijk bekend en zijn (op Marten en Oopjen na ) het hele jaar tentoongesteld. Dat is niet het geval met de 300 (beste) etsen en 60 tekeningen, die nu ook te zien zijn. En daarmee klopt de titel van de tentoonstelling niet helemaal, want de collectie van het Rijks bevat 1300 etsen.

Bij de persintroductie van de tentoonstelling gaf conservator Erik Hinterding, beheerder van oude grafiek in het museum (foto rechts), een boeiende presentatie. In de tekeningen en etsen van Rembrandt zie je niet alleen zijn alledaagse leven terug maar ook de levenswijze in de 17e eeuw, aldus Hinterding. In zijn eerste werken schetst Rembrandt zichzelf en zijn familie als een fotograaf. Eigenlijk zijn het oefeningen met zijn naasten als model. Hinterding vergelijkt zijn zelfportretten met hedendaagse selfies. Met de spiegel als camera.

Daarna gaat Rembrandt de straat op en tekent in en rond zijn huis, zijn vrienden en bekenden en tenslotte de impressies van zijn wandelingen door Amsterdam. Je ontmoet daar de straatmuzikanten en bedelaars. Zo is ook de tentoonstelling opgebouwd.

In een tweede deel zie je Rembrandt terug als verhalenverteller met de bijbel als belangrijke bron. De afbeeldingen zijn herkenbaar, intiem en invoelbaar.  De bezoeker moet de tijd nemen om de vaak vele kleine prenten goed te bekijken en te genieten van de details in de afbeeldingen. Veel prenten zullen na deze tentoonstelling  mogelijk voor langere tijd terug gaan naar het depot.

Het boek
Het boek: Rembrandt. Biografie van een rebel, dat bij de tentoonstelling te koop is, is geschreven door Jonathan Bikker, conservator van het museum. Hij neemt de lezer mee op een reis langs alle hoogte- en dieptepunten uit Rembrandts leven.

Waarom rebel? Rembrandt lapte de regels van de academie aan zijn laars. Hij was niet alleen vernieuwend, maar ook provocerend en zette de kunstwereld in de Gouden Eeuw op zijn kop. Hij wilde de beste verhalenverteller zijn die de wereld ooit gehad heeft. Hij koos daarom episodes en scènes die niet eerder verbeeld waren. En die vooral geschikt waren om de menselijke emotie weer te geven.

We leren Rembrandt ook kennen als een merkwaardig persoon: Hij was een zeer opvliegend man en had een hekel aan iedereen. Ik kreeg bij het lezen het gevoel dat Rembrandt op Beethoven lijkt.

De auteur gaat in het boek boeiend in op het onbekender leven van Rembrandt en toont met veel mooie kleurplaten de voorbeelden. De etsen komen duidelijk en overtuigend over. (pluimpje voor de fotografie, opmaak en druk). De indeling van het boek is chronologisch de levensloop van Rembrandt en volgt niet de indeling van de tentoonstelling. Je mist op deze wijze wel de zaalteksten.

Het boek sluit af met inventaris van schilderijen in het Rijksmuseum met afbeeldingen, de stamboom van Rembrandt, een literatuurlijst met de primaire bronnen en een namenregister.

De tentoonstelling en het boek geven veel informatie over de persoon Rembrandt die niet zo bekend is. Niet te missen. 

Tentoonstelling Rijksmuseum
Alle Rembrandts
Looptijd: van 15 februari tot 11 juni 2019
Zie verder 

Boek
Rembrandt. Biografie van een rebel
Jonathan Bikker
Rijksmuseum
februari 2019
Gebonden
Blz: 219
Prijs: 25,00
ISBN: 978 94 6208 474 2

Trailer Alle Rembandts op YouTube: