DE WERELDGESCHIEDENIS IN DE KUNST
Geplaatst op
25 augustus 2011
door
Lieke Wijnia
Belangrijke momenten in de wereldgeschiedenis aan de hand van kunstwerken.
Dit boek zoomt in op kunstwerken die belangrijke historische gebeurtenissen verbeelden. Zowel op de creatieve waarde als op het verhaal dat ze vertellen.
Uitgeverij Ludion geeft onder de noemer Kunst van het Kijken een reeks boeken uit waarin wordt ingezoomd op kunst aan de hand van een specifiek onderwerp. Het nieuwste deel is getiteld De wereldgeschiedenis in de kunst. Chronologisch wordt de wereldgeschiedenis vertelt aan de hand van belangrijke gebeurtenissen, die worden geïllustreerd door kunstwerken. Of eigenlijk is het andersom: kunstwerken die belangrijke historische gebeurtenissen verbeelden vertellen in chronologische volgorde de wereldgeschiedenis.
De kunstwerken krijgen hierdoor een tweeledige functie; enerzijds zijn het expressies van creativiteit, anderzijds vertegenwoordigen ze een documentaire en journalistieke waarde. Beide functies worden gecombineerd in dit boek. Alle kunstwerken verbeelden gebeurtenissen, die kort beschreven worden. Daarnaast worden details uit de werken gehaald, waarvan de kunstzinnige specificaties worden genoemd. Doordat het boek zoveel behandelt, is het onvermijdelijk dat niet alle vragen die bij de lezer opkomen worden beantwoord.
Zoals bij De moord op Martin Luther King (1968). Het behandelde schilderij heet Pagina 10, Martin Luther King, gemaakt door Joe Tilson in 1969. Het is een galerij van associaties met betrekking tot de moord. En daar staat de rood-blauwe stoel van Gerrit Rietveld tussen, een van Nederland’s designiconen. Wat doet die stoel daar? Helaas is er naast een levensbeschrijving van Luther King, een opsomming van hoogtepunten in de burgerrechtenstrijd en een beschrijving van drie andere elementen uit het schilderij geen plek meer voor een toelichting op de aanwezigheid van de Rietveldstoel. Maar de nieuwsgierigheid is gewekt!
De teksten zijn prettig geschreven en de afbeeldingen een lust voor het oog. Ze belichten aspecten die wellicht over het hoofd waren gezien. Het zijn niet altijd de meest voor de hand liggende details die eruit gepikt worden. Aan sommige werken, waarin heel veel tegelijk gebeurt, zijn meerdere pagina’s gewijd. Een verstandige keuze, zoals bij de Wijding van keizer Napoleon I en kroning van keizerin Josephine in de kathedraal van Notre-Dame op 2 december 1804 door Jacques-Louis David (1806-07). Met zoveel personages, subtiele bewegingen en gebaren is een toelichting op de details onmisbaar.
De kunstwerken in het boek verbeelden een historische gebeurtenis. Het is dan ook geen handboek voor de wereldgeschiedenis van de kunst. Er missen ongetwijfeld een heleboel zaken, maar een omvangrijke introductie is het zeker. Een als progressief bekendstaande periode als de negentiende eeuw toont ineens verrassend behoudende schilderstijlen. Aan het begin van de negentiende eeuw was het historiestuk de hoogst haalbare vorm van kunst. Door de eeuw heen werd deze hegemonie doorbroken door andere onderwerpkeuzes, als het dagelijks leven en de industrialisatie. Ook werd de academische schilderstijl verruild voor een lossere stijl, waarin verftoetsen gezien mochten worden en de nadruk steeds meer op het artificiële en geconstrueerde karakter van de kunstwerken zelf komt te liggen.
De kunst van het kijken is volgens auteurs Flaivio Febbraro en Burkhard Schwetje het waarderen van artistieke details van het kunstwerk, zonder de historische context van het verbeelde onderwerp en het werk zelf te vergeten. En dat werkt aanstekelijk op de lezer.
De Kunst van het Kijken. De Wereldgeschiedenis in de Kunst
Flavio Febbraro, Burkhard Schwetje
Uitgeverij Ludion
ISBN 9789055447664
402 pagina's, 280 illustraties
€ 34,90
Zie hier voor de resultaten van "Wereldgeschiedenis" in de Geschiedenis.nl zoekmachine
Zie hier voor de resultaten van "Kunstgeschiedenis" in de Geschiedenis.nl zoekmachine